Hartum'da çatışmaların artmasına, güvenlik sıkıntısının yaşanmasına ve siviller arasında can kaybı ve yaralanmaların olmasına rağmen, başkent sakinleri acı gerçeklerden kaçmak, acıların üstesinden gelmek, hüzünlü yüreklere ve korkunun esir ettiği sokaklara neşe getirmek, çatışmaların duracağı ve istikrarın geri döneceğine yönelik umudu korumak için sanatsal, kültürel ve sportif faaliyetler düzenleyerek savaşa ve etkilerine sırtlarını döndüler.
Pek çok vatandaş, evlerin zorla kuşatılması ve rastgele yapılan bombardımanlar nedeniyle meydanlarda hareket etmenin tehlikelerini umursamadı.
Bazıları etkinlikler düzenlemeye başladı ve yüzlerce kişi programlara katılmak ve alandaki etkinlikleri takip etmek istedi.
Endişelere karşı zafer
"Savaşa Hayır" sloganı altında, Hartum'un Doğu Nil mevkiindeki Hac Yusuf mahalleleri, futbol sahasında düzenlenen maçlara sahne oldu.
Rekabetin yoğun olduğu, her yaştan geniş izleyici kitlesinin bulunduğu maçlara, toprak sahalarda maçları izleyen insanları geçici de olsa trajedileri ve krizleri unutmaya teşvik eden birçok kulüp katıldı.
Vatandaş Muhammed el-Emin "Birçok Hartum sakini başkentin çeşitli sahalarındaki futbol maçlarına katılmayı seviyor. Ancak Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmaların artması, binlerce insanı futbol maçlarını takip etmekten ve stadyumlarda tezahürat yapmaktan mahrum bıraktı" dedi.
Emin "Futbol, insanın rekabet etme ve kazanma içgüdüsünü tetikleyen bir müsabakadır. Maçlar medeni ve sağlıklı bir şekilde yürütülüyor ve savaş, öldürme, yerinden etme ve yıkım mesajlarından tamamen farklı bir mesaj taşıyor" ifadelerini kullandı.
Emin ayrıca "Hac Yusuf bölgesindeki maçlara halkın büyük katılımı, sahalardaki adil rekabet ve taraftarlar arasındaki etkileşim, insanların barışa yönelik arzusunun ve silahlı çatışma ve kavgaya karşı nefretlerinin kanıtıdır" dedi.
Son olarak "Maçların gidişatına odaklanmayı, etrafımda olup bitenleri, savaşlarla parçalanmış ülkede beni bekleyen belirsiz geleceği düşünmekten bir kaçış, günlük hayatın dertleriyle meşgul olmaktan bir çıkış yolu görüyorum" ifadelerine yer verdi.
Psikolojik denge ve mesajlar
Ortamın kasveti ve savaşın trajedileri, antik çağlardan beri sanatı seven Sudanlıların, başta Hartum ve Omdurman olmak üzere başkentin mahallelerinde kültürel etkinlikler düzenlemesine engel olmadı. Meydanlarda ve güvenli bölgelerdeki kültür merkezlerinde, barış sağlanması ve savaşın durdurulması çağrısında bulunan şarkı söyleme grupları ve tiyatro gösterileri gibi etkinlikler düzenlendi.
Ayrıca, düğün törenleri polisin gelmemesinin ardından sabahın erken saatlere kadar devam etti ve düğünler için belirlenen saatlere uyulmadı.
Silahlı çatışmanın halkın ruh hali üzerindeki etkisine ilişkin olarak, sosyal araştırmacı Tahani Omar "Şarkı söylemek ve düğünler, mevcut koşulların gölgesinde bazıları tarafından yaşamın bir işareti ve ölüm makinesine meydan okuma, üzüntü halinden ve kötüleşen ekonomik koşullardan bir kaçış olarak görülüyor" ifadelerini kullandı.
Omar, şu ifadelere de yer verdi:
Savaşın uzamasının ardından bu etkinlikler, ateş hattı yakınında olanlar da dahil olmak üzere yüzlerce Sudanlının, tam 9 ay boyunca maruz kaldıkları zararın boyutunun psikolojik etkisinden kurtulmak için normal hayatlarına dönmelerine katkıda bulundu.
Sosyal araştırmacı, tiyatro gösterilerinin ve sporun, barış sağlanması ve çatışmaların sona ermesi çağrısında bulunan önemli mesajların gönderilmesine katkıda bulunduğunu belirtti.
Ayrıca "Şarkı söylemek ve dans etmek bazıları için psikolojik iyileşme yollarını temsil eder. Her ne kadar herkesin bunu ifade etme şekli farklı olsa da elbette askeri savaşların ve ölümün olduğu bir dönemde böyle olmuyor" ifadelerini kullandı.
Eğlence
Başkent şehirlerinin güvenli mahallelerindeki müsabakaları izlemeye devam etti.
Gençler ve yaşlılar, kağıt oynamak, satranç ve zar oyununun yanı sıra, Avrupa ligleri, Afrika Uluslar Şampiyonası ve milli takımlar için Asya Kupası'ndaki futbol maçlarını izlemek gibi çeşitli etkinliklere katılarak mevcut durumdan bir çıkış yolu buluyorlar.
Bir kulübün sahibi olan es-Sadık Hamid "Kart oynamaya seven futbol taraftarları ve öncüleri, binlerce vatandaşın başkentten ayrılmasının ardından geçtiğimiz aylarda kaybettiğimiz müşterilerimizin zararını telafi ediyor" dedi.
Ayrıca "Pek çok kişi her gün vakit geçirmek, eğlenmek, haberleşmek ve ülkedeki güncel olayları paylaşmak ayrıca çeşitli etkinliklerin keyfini çıkarmak için geliyor" ifadelerine yer verdi.
Son olarak "Geceleri hareket etmek çok zor ve tehlikeli, bu yüzden yaşadığımız mahalledeki güvenliğe rağmen müşterilerin güvenliğini sağlamak için kulübü akşam 21.00'de kapatmaya dikkat ediyorum" diyerek durumunu anlattı.
Independent Arabia - Independent Türkçe
Filistinli aktivist Mahmud Halil, ABD'nin New York şehrindeki evinde, 2 Temmuz 2025 (Reuters)