Sudan hükümeti, İsviçre görüşmeleri öncesinde ABD yönetimi ile görüşme talebinde bulundu

Sudan hükümeti, savaşı sona erdirmek üzere müzakerelere başlamaya hazır olduğunu bildirdi.

Yapılacak görüşmelere ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken başkanlık edecek. (Reuters)
Yapılacak görüşmelere ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken başkanlık edecek. (Reuters)
TT

Sudan hükümeti, İsviçre görüşmeleri öncesinde ABD yönetimi ile görüşme talebinde bulundu

Yapılacak görüşmelere ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken başkanlık edecek. (Reuters)
Yapılacak görüşmelere ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken başkanlık edecek. (Reuters)

Sudan hükümeti dün (salı) ABD'nin ülkedeki savaşı sona erdirme girişimine resmen yanıt vererek, her türlü ateşkes müzakeresine katılmaya hazır olduğunu bildirdi. Ancak müzakerelerin gündemi ve Cenevre görüşmelerine katılan taraflar hakkında istişarelerde bulunmak üzere ABD yönetimi ile bir toplantı talep etti.

Sudan Dışişleri Bakanlığı yaptığı basın açıklamasında, Sudan hükümetinin ‘Muhammed Hamdan Daklu'nun isyancı milisleri (Hızlı Destek Kuvvetleri) tarafından Sudan halkına karşı başlatılan savaşı sona erdirmek için gösterilen tüm samimi çabalara teşekkür ettiğini’ belirtti ve ülkedeki savaşı sona erdirmek için her türlü müzakereye katılmaya hazır olduğunu yineledi. Açıklamada, terörist isyancı milislerin, şehir ve köyleri, vatandaşların evlerini, kamu ve özel tesisleri işgaline son verilmesi, şehirler üzerindeki kuşatmanın kaldırılması ve insani yardım amacıyla yolların açılması için her türlü müzakereye hazır olunduğu bildirildi.

Sudan hükümetinin, Sudan halkının kanını ve onurunu korumaya istekli olduğunun vurgulandığı açıklamada, “Bu nedenle bunu yapmak isteyen herhangi bir tarafla iş birliği yapılacaktır” denildi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı ayrıca, kapsamlı bir geri çekilme ve genişlemenin durdurulmasını öngören Cidde Bildirgesi'nin uygulanmasından önce yapılacak herhangi bir müzakerenin ‘yerinden edilen, öldürülen, tecavüze uğrayan, etnik olarak temizlenen ve mülkleri yağmalanan Sudan halkı tarafından kabul edilemeyeceğini’ açıkladı. Bir tarafın ‘her gün şehirlere, köylere ve sivillere saldırdığı’ belirtilerek, ‘isyancıları ve paralı askerleri’ saldırganlıklarını durdurmaya, şehirlerdeki kuşatmayı kaldırmaya ve yolları açmaya zorlamak için onları ve destekçilerini caydıracak yaptırımlar uygulanması çağrısında bulunuldu.

Cidde Platformu’nun ve bu platformda varılan anlaşmanın ‘temel’ olduğu vurgulanan açıklamada, herhangi bir müzakerenin şekli ve gündemi ile bu müzakerelere katılan ya da katılacak taraflar konusunda Sudan hükümetiyle önceden istişare edilmesi gerektiği çağrısında bulunuldu.

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hemedti) dün, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın görüşmelere katılma davetini kabul ettiğini açıkladı.

ABD'nin girişimine göre, Sudan'daki çatışmaların iki tarafı olan ordu ve HDK arasındaki görüşmeler, insani yardım erişimini mümkün kılmak için ülke genelinde ateşkes ve şiddeti tartışmanın yanı sıra herhangi bir anlaşmanın uygulanmasını sağlamak için güçlü bir doğrulama izleme mekanizması geliştirmekle sınırlı.

ABD Dışişleri Bakanı'na göre görüşmeler daha geniş siyasi meseleleri ele almayı amaçlamıyor. Ancak siyasi meseleleri ele alacak ve demokratik geçişi yeniden tesis edecek bir sürecin tanımlanmasında sivillerin öncü bir rol oynamasının önemini vurguladı.

Foreign Policy dergisi geçtiğimiz hafta mevcut ve eski ABD'li yetkililere dayanarak Başkan Joe Biden'ın 15 Ağustos'ta başlaması planlanan barış görüşmeleri yoluyla Sudan'daki savaşı sona erdirmek için yeni bir girişim başlatmayı planladığını aktardı.

Yapılacak görüşmelere ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Linda Thomas Greenfield önderlik edecek.

Şarku’l Avsat’ın Foreign Policy'den aktardığına göre İsviçre ve Suudi Arabistan önümüzdeki ay üst düzey görüşmelere ev sahipliği yapacak.



Kolombiya Devlet Başkanı, Washington'ın Venezuela'da bir "kokain fabrikasını" bombaladığını doğruladı

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
TT

Kolombiya Devlet Başkanı, Washington'ın Venezuela'da bir "kokain fabrikasını" bombaladığını doğruladı

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, ABD'nin Venezuela'nın batısındaki Maracaibo liman kentinde bir kokain fabrikasını bombaladığını iddia etti.

Başkan Donald Trump'ın Venezuela kıyılarına ilk kara saldırısını duyurmasının ardından X platformunda şunları yazdı (yerini belirtmeden): "Trump'ın Maracaibo'da bir fabrikayı bombaladığını biliyoruz ve orada kokain yapmak için koka macunu karıştırıldığından korkuyoruz."


Ukrayna: Rusya'nın Odessa'ya düzenlediği İHA saldırısında çocuklar ve siviller yaralandı

Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
TT

Ukrayna: Rusya'nın Odessa'ya düzenlediği İHA saldırısında çocuklar ve siviller yaralandı

Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)

Ukrayna yetkilileri bu sabah erken saatlerde, Rusya'nın Odessa liman kentine gece saatlerinde düzenlediği insansız hava aracı (İHA) saldırısında çocukların yaralandığını bildirdi.

Askeri idare başkanı Serhiy Lysak, büyük ölçekli İHA saldırısının çok katlı iki konut binasını vurduğunu söyledi.

Lysak, saldırıda en az dört kişinin yaralandığını, bunların arasında yedi ay ile sekiz yaşları arasında üç çocuğun da bulunduğunu belirtti.

Lysak, saldırının ardından Telegram'da "Bu, Rusya'nın sivilleri hedef aldığının bir başka kanıtıdır" diye yazdı.

Ukrayna Hava Kuvvetleri, şehir yakınlarında İHA’ların yaklaştığı konusunda uyarıda bulundu ve tehdit nedeniyle hava saldırısı uyarıları yayınlandı.

Vali Oleh Kiper, Telegram üzerinden yaptığı bir paylaşımda, halka sakin kalmaları çağrısında bulundu. Ayrıca, bir lojistik şirketinin deposunda yangın çıktığını ve düşen molozların şehirdeki araçları tutuşturduğunu belirtti.


Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering