İsrail'in Masyaf saldırısına ilişkin sızıntılar: Hava komandoları ve İranlıların kaçırılması

Hizbullah'ın asker toplama ve silah sorumlusu ile yardımcısı Kuneytra'da öldürüldü.

Hama kırsalında Masyaf-Vadi el-Uyun yolu üzerindeki İranlı milis mevzileri hedef alındı. (SANA)
Hama kırsalında Masyaf-Vadi el-Uyun yolu üzerindeki İranlı milis mevzileri hedef alındı. (SANA)
TT

İsrail'in Masyaf saldırısına ilişkin sızıntılar: Hava komandoları ve İranlıların kaçırılması

Hama kırsalında Masyaf-Vadi el-Uyun yolu üzerindeki İranlı milis mevzileri hedef alındı. (SANA)
Hama kırsalında Masyaf-Vadi el-Uyun yolu üzerindeki İranlı milis mevzileri hedef alındı. (SANA)

Çarşamba günü İsrail medyasında geniş yer bulan haberlere göre, İsrail özel kuvvetlerinin geçtiğimiz pazar günü Suriye'nin orta kesimindeki Masyaf bölgesinde bulunan İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) ait bir silah üretim tesisine düzenlediği hava saldırısında ekipman ve belgelere el konuldu.

Yerel Suriye medyası saldırıların, Masyaf'ta uzun süredir Suriye rejimi ile İran güçleri tarafından kimyasal silah ve hassas füze üretimiyle ilişkilendirilen bir bilimsel araştırma merkezini vurduğunu bildirdi.

İsrail medyası bu bilgiyi muhalif Suriye TV kanalı ve Yunan Ortadoğu uzmanı Eva Koulouriotis'in de aralarında bulunduğu özel kaynaklara dayandırarak, Tel Aviv'deki güvenlik kaynaklarının İsrail güçlerinin Suriye'nin orta kesimindeki Hama kırsalında yer alan Masyaf operasyonu sırasında ‘karada çalıştığını’ ve İsrail helikopterlerinin yere inmediğini söylediğini aktardı.

fr4gg
Rusya Savunma Bakanlığı'nın bir videosundan alınan görüntüde, Suriye'nin Tartus kenti açıklarında Akdeniz'de yapılan stratejik komuta ve personel tatbikatı sırasında Rus fırkateyni Admiral Grigorovich ve bir Kamov Ka-27 helikopteri havalanırken görülüyor. (AP)

Şiddetli çatışmaların üç Suriyelinin ölümüyle sonuçlandığı ve iki ila dört İranlı’nın esir alındığı bildirildi. Rus iletişim merkezi de hedef alınan yerler arasındaydı.

Kaynaklara göre Suriye hava savunması İsrail'in son saldırıları nedeniyle zayıfladı ve pazar günkü saldırıyı engelleyemedi. Suriye olayla ilgili üst düzey bir soruşturma komitesi kurdu.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel’den aktardığına göre araştırmacı Eva Koulouriotis, bir güvenlik kaynağının kendisine İsrail operasyonunun balistik füzeler ve insansız hava araçları (İHA) geliştiren ve aynı zamanda Hizbullah'a lojistik destek sağlayan bir DMO tesisini hedef aldığını söyledi.

Koulouriotis X platformunda yaptığı bir dizi paylaşımda, özel kuvvetleri taşıyan İsrail helikopterleri, İHA’ların hava desteğiyle yaklaşmadan önce, Suriye güçlerinin bölgeye ulaşmasını önlemek için tesisi (araştırma merkezi) çevreleyen yolların hava saldırılarıyla hedef alındığını ifade etti. Koulouriotis, İsrail güçlerinin tesise girdiğini, ekipman ve belgeleri çıkardığını ve ardından tesisi yok etmek için patlayıcı yerleştirdiğini söyledi.

6667j77jk
Hama Karayolu Taşımacılığı Kurumu, İsrail'in hava saldırısının ardından Masyaf-Vadi el-Uyun karayolunu yeniden açmak için çalışıyor. (SANA)

Suriye'deki bu özel operasyon, Ortadoğu'da son dönemde gerilimin arttığı sahnede önemli bir gelişme. Masyaf'ta yaşananlar günler geçtikçe daha da netleşecek. Bu, ister Suriye ister Lübnan sahasında olsun yeni bir gerilimin eli kulağında olduğunun göstergesi olabilir.

Hama'nın batısında yer alan Masyaf, İran güçleri ve İran yanlısı milisler için bir üs olarak kullanılıyor. Bölge son yıllarda İsrail'e atfedilen saldırılarda defalarca hedef alındı. Times of Israel, İsrail'e göre CERS ya da SSRC olarak bilinen Bilimsel Çalışmalar ve Araştırma Merkezi'ndeki tesisin İran güçleri tarafından karadan karaya hassas füzeler üretmek için kullanıldığını kaydetti. Batılı yetkililer uzun süredir CERS tesisini kimyasal silah üretimiyle ilişkilendiriyor. ABD'ye göre bu tesiste sarin gazı geliştirildi, ancak Suriyeli yetkililer bunu reddetti.

sdftghy
İsrail'e ait bir insansız hava aracı geçen yıl Kuneytra'da bir aracı hedef aldı. (SOHR)

Konuyla ilgili olarak insan hakları kaynakları, İsrail'in dün (Perşembe) sabah Şam-Kuneytra yolu üzerindeki Han Arnabe kasabasının doğu girişinde Volvo marka bir araca düzenlediği hava saldırısında Kuneytra kırsalındaki el-Aşa köyünden bir komutanın öldüğünü bildirdi.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne (SOHR) bilgi veren kaynaklar, komutanın Hizbullah ile çalıştığını ve bölgedeki Suriyelileri Hizbullah’a katma ve silah transferinden sorumlu olduğunu söyledi. Daha önce Şam'ın güneyindeki Seyyide Zeyneb bölgesinde yaşayan ve bir süre önce Kuneytra'ya dönen komutan 60’lı yaşlarındaydı ve aynı köyden olan yardımcısı da onunla birlikte öldürüldü.

Ambulanslar ve itfaiye araçları sıkı güvenlik önlemleri ve bölgede oluşturulan kordon eşliğinde olay yerine intikal etti. Suriye resmi haber ajansı SANA, ‘İsrail'e ait bir İHA’nın Şam-Kuneytra yolu üzerindeki Han Arnabe kasabasının doğu girişinde sivil bir aracı füzeyle hedef alması sonucu’ iki sivilin öldüğünü doğruladı. AFP'ye konuşan yerel bir güvenlik kaynağı hedef alınan araçtan ‘iki yanmış ceset’ çıkarıldığını söyledi. Olayla ilgili İsrail'den herhangi bir açıklama gelmedi. Suriyeli yetkililere göre dünkü saldırı, Hama'nın merkezinde 18 kişinin ölümüne neden olan Masyaf baskınlarından günler sonra gerçekleşti.

SOHR, Masyaf bölgesindeki Bilimsel Çalışmalar ve Araştırma Merkezi ve diğer yerleri hedef alan bu saldırılarda altısı sivil 27 kişinin öldüğünü bildirdi. SOHR, İranlı uzmanlara ev sahipliği yapan merkezde ‘hassas füzeler’ geliştirildiğine dikkat çekti.

Suriye'de çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana İsrail, rejim mevzilerini ve müttefikleri İran ile Hizbullah'a ait hedefleri vuran yüzlerce hava saldırısı düzenledi.

İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırıları, Hamas’ın 7 Ekim'de İsrail’in güneyine eşi benzeri görülmemiş bir saldırı düzenlemesinin ardından Gazze Şeridi'nde İsrail ile Hamas arasında başlayan savaştan bu yana arttı.

Hizbullah, Lübnan'ın güneyinden İsrail'e karşı Gazze için ‘destek cephesi’ ilan ederken, Suriye bölgesel gerginlikten uzak durmaya çalışıyor. Ancak Hizbullah ve diğer İran yanlısı gruplar bazen Suriye'den işgal altındaki Golan Tepeleri'nde bulunan İsrail mevzilerine saldırılar düzenliyor.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times