İspanya, Devrim Muhafızları komutanının ETA suikastları iddiaları konusunda tereddütlü

İspanya Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde Madrid'deki merkezden yayınlanan bir kare
İspanya Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde Madrid'deki merkezden yayınlanan bir kare
TT

İspanya, Devrim Muhafızları komutanının ETA suikastları iddiaları konusunda tereddütlü

İspanya Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde Madrid'deki merkezden yayınlanan bir kare
İspanya Dışişleri Bakanlığı'nın internet sitesinde Madrid'deki merkezden yayınlanan bir kare

İspanyol hükümeti, eski Devrim Muhafızları komutanı Muhsin Refik Dost'un, örgütün geçen yüzyılda Avrupa'daki bir dizi siyasi suikasta karıştığına dair yaptığı açıklamalarla ilgili yorum yapmaktan “şimdilik” kaçındı. Özellikle de eski İran Başbakanı Şahpur Bakhtiar'ın 1991 yılında Paris'te evinde bıçaklanarak öldürüldüğü suikastla ilgili.

Şarku’l Avsat'ın dün öğleden sonra görüştüğü İspanya İçişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili, hükümetin yetkili kurumlarla istişare ettikten sonra bu açıklamalarla ilgili bir bildiri yayınlayacağını belirterek, söz konusu suikastların birden fazla Avrupa ülkesinde meydana geldiği göz önüne alındığında, konuyla ilgili olarak Avrupa'daki muadil kurumlarla temaslarda bulunulduğunu kaydetti.

Artık resmi bir görevi bulunmayan Muhsin Refik Dost, dün yaptığı açıklamada, İran Devrim Muhafızları ile İspanyol diktatör Francisco Franco'nun ilk günlerinden bu yana kuzey Bask bölgesinin İspanya'dan ayrılmasını isteyen Bask terör örgütü ETA arasındaki iş birliğinin doruk noktası olarak nitelendirdiği operasyonu bizzat yönettiğini doğruladı.

csdvfgtrhy
Eski İran Başbakanı Şahpur Bahtiyar, 18 Temmuz 1980'de Neuilly-sur-Seine'deki evinde saldırıya uğradıktan sonra Paris'teki Dışişleri Bakanlığı'na geldi. (Getty)

Kuruluşundan bu yana geçen altmış yıl içinde, resmi olarak feshedildiğini ve siyasete katıldığını açıklamadan önce, ETA 850'den fazla askeri personel ve sivili öldürdü, 2 bin 500'den fazla kişiyi yaraladı (bu yazar dahil) ve 90 kişiyi kaçırdı.

İspanyol ve Avrupa medyasında daha önce ETA ile İran Devrim Muhafızları ve İrlanda Kurtuluş Ordusu arasında askeri ve lojistik iş birliği olduğuna dair haberler yer almış, ancak bu iş birliğiyle ilgili somut bir kanıt ortaya çıkmamıştır.

İspanyol yetkili, eski DMO komutanının açıklamalarının bu dosyayı yeniden açabileceğini, ancak şu anda bu konu hakkında konuşmanın erken olduğunu belirterek, İran hükümetinin, İran yanlısı medya kuruluşları aracılığıyla, geçen hafta sonunda yayınlanmasından bu yana siyasi çevrelerde ve sosyal medya platformlarında geniş bir tartışma ve yorum dalgasına yol açan Refik Dost'un açıklamalarını yalanlamakta hızlı davrandığına dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre 2023 yılında muhafazakâr İspanyol siyasetçi Alejo Vidal Cuadras, o yıl Madrid'in merkezinde kendisine karşı düzenlenen suikast girişiminin arkasında İran'ın olduğunu iddia etmişti.

dfgrthy
Refik Dost, 24 Şubat 2025 tarihinde onuruna düzenlenen tören sırasında askeri üniforma giyiyor ve Muhsin Rızai'ye doğru bakıyor (Mehr)

Şu anda 85 yaşında olan ve bir zamanlar DMO'nun feshedilen bakanlığını yöneten Refik Dost, açıklamalarında “suikastların komutanı” olarak dört İranlı muhalifin öldürülmesi için ETA ile iş birliği yaptığını ve anlaşmanın Almanya'daki Mısırlı bir din adamı aracılığıyla gerçekleştiğini iddia etti.

İran Devrim Muhafızları Ordusu, salı akşamı yaptığı resmî açıklamada, Refik Dost tarafından yapılan açıklamaları kesin bir dille yalanladı.

Bu gelişme, özellikle de sağlık nedenleriyle emekli edildikten sonra geçen ayın sonlarında resmi olarak onurlandırıldığı için onu bu açıklamaları yapmaya iten nedenler hakkında birçok soruyu gündeme getirmektedir.

Bu bağlam, Almanya ve Fransa gibi bazı Avrupa ülkelerinin, İran'ın nükleer programının Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) tarafından izleme, gözetim ve denetim faaliyetlerine tabi tutulması konusundaki tutumunu sertleştirmeye devam etmesinin ardından, DMO'nun terör örgütü olarak tanımlanması için Avrupa Birliği'ne teklif sunmaya hazır olduklarını belirtmeleri çerçevesinde özellikle önemlidir.

“Refik Dost, Devrim Muhafızları'nda herhangi bir güvenlik ya da istihbarat sorumluluğu üstlenmemiştir” denilen Devrim Muhafızları açıklamasında, bu ifadelerin ‘tamamen kişisel görüşler’ olduğu belirtildi. Dost'un ofisi de bir açıklama yayınlayarak, Dost'un yakın zamanda geçirdiği ve komplikasyonlarla sonuçlanan karmaşık bir beyin ameliyatı nedeniyle “başka birinin hikayesini aktardığı” ifade edildi.



ABD'nin İran Petrol Bakanı'na yaptırım

Washington'daki ABD Hazine binası (Reuters)
Washington'daki ABD Hazine binası (Reuters)
TT

ABD'nin İran Petrol Bakanı'na yaptırım

Washington'daki ABD Hazine binası (Reuters)
Washington'daki ABD Hazine binası (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi iki ay içinde İran'ın petrol sektörüne yönelik üçüncü tur yaptırımları uygulamaya koyarak, Petrol Bakanı Muhsin Paknejad'ı ve İran'ın petrol sevkiyatını gizlemesine yardımcı olan, çoğu Çinli ve Hintli 18 gemi ve 13 şirketten oluşan “gölge filoyu” hedef aldı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, Paknejad'ın İran petrolünün ihracatını ve ihracat için silahlı kuvvetlere tahsis edilen miktarları denetlediğini ve Trump'ın Beyaz Saray'a dönüşünden sonra yaptırım listesine alınan en üst düzey İranlı yetkili olduğunu belirtti.

Tahran, Almanya, İngiltere ve Fransa'dan diplomatları çağırarak, Güvenlik Konseyi'nin kapalı oturumunda İran nükleer dosyasındaki gelişmeleri sunarken ABD ile “danışıklı dövüş” yapmalarını eleştirdi.

İngiltere, Tahran'a yönelik BM yaptırımlarının ekim ayında sona ermesinden önce yeniden devreye sokulması için Snapback mekanizmasının harekete geçirilmemesi konusunda uyarıda bulundu.