Hamaney: Biz kimseye saldırmadık, hiç kimsenin bize saldırmasını da asla kabul etmiyoruzhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5157684-hamaney-biz-kimseye-sald%C4%B1rmad%C4%B1k-hi%C3%A7-kimsenin-bize-sald%C4%B1rmas%C4%B1n%C4%B1-da-asla-kabul
Hamaney: Biz kimseye saldırmadık, hiç kimsenin bize saldırmasını da asla kabul etmiyoruz
İran'ın dini lideri Ali Hamaney (AFP)
İran'ın Dini Lideri Ali Hamaney dün yaptığı açıklamada, İran'ın ‘kimseye saldırmadığını ve hiç kimsenin de hiçbir koşulda kendilerine saldırmasını asla kabul etmediklerini’ söyledi.
Hamaney, X platformu üzerinden yaptığı Farsça bir paylaşımda, “Kimsenin tacizine boyun eğmeyiz. İşte İran milleti budur!” diye ekledi.
İsrail ile İran arasındaki çatışma 12’nci gününe girerken, Tahran, Washington'a İran'daki nükleer tesislerine yönelik daha önce eşi ve benzeri görülmemiş saldırıları nedeniyle ‘ağır sonuçları’ olacağı uyarısında bulunmuştu.
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Katar'daki el-Udeyd Hava Üssü’nü ‘yıkıcı ve güçlü’ bir füze saldırısıyla hedef aldığını duyururken, Katar ise İran'ın saldırısının ardından doğrudan misilleme yapma hakkını saklı tuttuğunu açıkladı.
ABD Başkanı Donald Trump dün akşam İran’da rejim değişikliği olasılığına işaret etti. Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda seçim kampanyasındaki Make America Great Again!’ (Amerika'yı Yeniden Büyük Yap/MAGA) sloganını İran’a uyarlayarak İranlılara ‘Make Iran Great Again!’ (İran'ı Yeniden Büyük Yap/MIGA) çağırısında bulundu.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi İstanbul'da gazetecilere yaptığı açıklamada "İran'dan diplomasiye dönmesini istemek faydasız" diyerek ABD’nin saldırılarına karşılık verme sözü verdi. Arakçi, "Şimdi diplomasinin zamanı değil" diye ekledi.
Diğer taraftan İran’ın batısındaki askeri üslere yönelik saldırılarını sürdüren İsrail ordusu, 6 hava üssüne saldırdı. İsrail ordusu söz konusu saldırılarda 16 savaş uçağını ve helikopteri imha ettiğini açıkladı.
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Tahran'a yönelik daha önce eşi ve benzeri görülmemiş saldırılar düzenlendiğini açıkladı.
Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğluhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5157730-m%C3%BCcteba-hamaney-babas%C4%B1n%C4%B1n-izinden-giden-dini-lider-ali-hamaney%E2%80%99-o%C4%9Flu
Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.
Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.
ABD yaptırımları
ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.
Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.
Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.
Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.
Dini niteliklerin eksikliği
Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.
Liderliğe giden yol
2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)
Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.
Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.
Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.
*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.
