Trump 2.0'a karşı son savunma hattı: Nikki Haley ve 91 ağır yasal suçlamahttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/amerika/4820011-trump-20a-kar%C5%9F%C4%B1-son-savunma-hatt%C4%B1-nikki-haley-ve-91-a%C4%9F%C4%B1r-yasal-su%C3%A7lama
Trump 2.0'a karşı son savunma hattı: Nikki Haley ve 91 ağır yasal suçlama
Eski ABD Başkanı, Cumhuriyetçi Parti'nin adaylığını bir kez daha kazanacak gibi görünüyor. Ancak Haley sürpriz at gibi ortaya çıkıp ABD'nin felaketi önlemesin sağlayabilir mi?
Cumhuriyetçilerin 52 yaşındaki aday adayı Nikki Haley, ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisiydi, dolayısıyla Trump'ın kusurlarını çoğu kişiden daha iyi biliyor (AFP)
Trump 2.0'a karşı son savunma hattı: Nikki Haley ve 91 ağır yasal suçlama
Cumhuriyetçilerin 52 yaşındaki aday adayı Nikki Haley, ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisiydi, dolayısıyla Trump'ın kusurlarını çoğu kişiden daha iyi biliyor (AFP)
Sean O'Grady
Halihazırda Trump başkanlığının yaratacağı küresel felaketle aramızda duran tek şey Nikki Haley.
Bir aday olarak eksiklikleri çok iyi belgelenen Joe Biden değil. Ve tabii ki Trump'ı utangaç alçakgönüllülük timsali gibi gösteren Ron DeSantis de değil. Hayır. Bu kişi Haley. İşte bu kadar. O ya da Donald. Seçim bu; ve kaos, ateş ve öfke dolu bir başka Trump başkanlığından korkan Amerikalılar, Haley'yi desteklemeyi gerçekten düşünmeli.
Eğer ABD demokrasisinin ve dünyadaki istikrarın bu intikamcı bebek adamın bir saldırısına daha dayanabileceğini düşünüyorsanız, o zaman hiç durmayın ve oyunuzu Maga adayına verin. Eğer Amerika'nın gerçek bir değişimle bu süregelen gerontokrasiden çıkmaya ihtiyacı olduğunu düşünüyorsanız, o zaman Haley'nin aday gösterilmesi için elinizden geleni yapmalısınız. Bunu yapmak Cumhuriyetçi Parti'yi, Amerika'yı ve dünyayı kurtarabilir.
Elbette yabancıların Amerikalılara kendi büyük uluslarının liderliğine dair tavsiye vermesi münasebetsiz ve muhtemelen ters etki yaratacak bir davranış. Kulağa rahatlıkla küçümseyici gelebilir ve eğer bir değişiklik yapıp Amerika'yı ilk sıraya koymak istiyorlarsa, bu onların tercihi.
Yine de bu seçimde tüm dünyanın bir menfaati var ve Trump'ın başkanlığı hepimize zarar verir. Kaldı ki Haley'nin kendisi de diğer pek çok Amerikalı gibi Trump'ın bu göreve uygun olmadığını düşünüyor. ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi olarak Trump'la birlikte çalıştı, dolayısıyla Trump'ın kusurlarını çoğu kişiden daha iyi biliyor.
Şahsen ben, Trump'ın daha geçen ağustosta Tucker Carlson'a verdiği röportajda 6 Ocak 2021 olaylarını konuşurken kendisine iç savaş olmasa bile "açık çatışma" ihtimalinin sorulması üzerine dile getirdiği görüşe korkarım ki yakınım:
Bilmiyorum çünkü ne olduğunu bilmiyorum, bilirsiniz işte; şunu söyleyebilirim: Daha önce hiç görmediğim düzeyde bir tutku var. Daha önce hiç görmediğim düzeyde bir nefret var. Bu muhtemelen kötü bir kombinasyon.
Trump burada haklıydı (büyük ölçüde) ve bu da onun Birleşik Devletler Başkanı olmasını engellemek için bir neden daha. Haley'nin Anayasa'yı yok etmeye çalışmayacağından emin olabilirler.
Neyse ki Haley'nin Trump'tan gözü korkmuyor ki bu da yüksek bir makam için başlı başına yeterlilik çünkü onun ve inkar edilemez derecede büyük destek tabanındaki fanatik takipçilerinin Trump'ın yoluna çıkan herkese nasıl bir ceza verebileceğini biliyoruz. Onun için Kongre Binası'nı bile istila edip hükümeti devirmeye çalışırlar, yani Haley'ye biraz sataşmak pek sorun olmaz. Gerçekten de teşvik edildiklerine "ölümüne savaşıyorlar".
Yine de Haley yılmıyor ve haklı olarak bu mücadeleyi sürdürmeye devam etme sözü veriyor. Trump'ın önde giden aday olduğu ortada ve her şey birkaç hafta içinde bitebilir. Her ne kadar bunu yapacak ruha sahip olduğu ortada olsa da Haley'nin bir kampanyayı sürdürecek paraya sahip olduğu hemen göze çarpmıyor. Kendi güzel memleketi Güney Karolina'da bile pek başarılı olamayabilir; ama New Hampshire'da kaybetse bile beklenenden daha iyi bir performans sergiledi.
Trump'ın zafer konuşmasındaki burukluk Haley'nin, Trump'ın istediğinden daha fazla ivme kazandığını ve Trump'ın buna içerlediğini gösteriyor; duygularını ya da fazlasıyla kırılgan egosunu gizlemekte hiçbir zaman çok iyi olamadı. Yani Haley hâlâ yarışta ve olabildiğince uzun süre yarışta kalması için çok iyi birkaç neden var.
Birincisi halihazırda Trump'a meydan okuyan tek kişi olması, Trump'ın kesinlikle meydan okunmaya ihtiyacı olması ve Trump'ın söyleyeceği ya da yapacağı bir şeyin bu yarışın dinamiklerini değiştirebilecek olması. Tabii bugüne kadar söylediği ya da yaptığı hiçbir şey tabanını uzaklaştırmaya yetmedi. 2016'da kendisinin de dediği gibi:
5. Cadde'nin ortasında durup birine ateş edebilirim ve hiç seçmen kaybetmem.
Yani bir şeyler ortaya çıkabilir; ve Haley ortada bir alternatif olduğunu ve Cumhuriyetçilerin, Beyaz Saray'ı (meşru yolla) yeniden ele geçirip Biden'ı devirmek için ihtiyaç duydukları türden bağımsız ve kararsız seçmenleri ikna edebileceğini göstermek zorunda.
İşleri değiştirebilecek ne çıkabilir? Daha da umut verici olanı, Trump'ın türlü türlü 91 ağır suçlamayla yargılanması ve bunlardan herhangi birinin ya da hepsinin adaylığını makul bir görüşe göre sürdürülemez hale getirmesi; Birleşik Devletler hüküm giymiş bir suçlu tarafından ya da bir hapishane hücresinden yönetilemez.
Hiç de imkansız olmayan böyle bir durumda partinin, Trump yerine yönelebileceği net bir alternatif olmalı. Eğer Trump'ın yerine birini getirmeleri gerekecekse, net bir alternatifin olması Trump'ı bırakmayı kolaylaştırır. Haley'nin desteği ne kadar güçlü olursa Trump'ın aday gösterilme güvencesi o kadar azalır ve bunu kendisi de biliyor.
Tüm bunlarla birlikte Haley liberal değil. Sosyal muhafazakar ve bir keresinde göçmen kriziyle başa çıkmak için özel kuvvetleri kullanarak Meksika'nın istila edilmesini savunmuştu. Bir aday olarak en büyük zayıflığı, meydan okurcasına yaşam yanlısı/kürtaj karşıtı duruşu. Haley kürtaj karşıtı bir yasayı sorun etmeyeceğini söylüyor. Bu bazı Cumhuriyetçi çevrelerde popüler olsada daha geniş seçmen kitlesinde ve elbette kadın seçmenler arasında bedensel özerklik haklarının kaybı, diğer birçok faktörün önüne geçen bir şey.
Biden ve Kamala Harris bu meseleyi silahlaştırıyor ve genel seçimler yaklaşırken Trump bu konuda savunmasız durumda. Eğer Haley adaylığı gerçekten kazanmak istiyorsa daha aydın, pragmatik bir kürtaj yanlısı duruş, Cumhuriyetçilerin uzun süredir terk ettiği yerlerde destek toplamasını sağlar. Eğer partisinin adaylığını kazanırsa kendisini, gençliğinin cazibesine (52 yaşında) panikle karşılık veren Biden'ı Demokrat Parti adaylığından çekilmeye zorladığı bir durumda bulabilir.
Hatta Haley'yi Harris'le kafa kafaya giderken bile bulabiliriz. Birdenbire Amerika'nın, halihazırda olduğu gibi Statler ve Waldorf'un siyasi muadili yerine, beyaz olmayan iki dinç kadın arasında bir seçim yapması gerekebilir. Bu Amerika ve dünyadaki tüm dostları için güzel olurdu.
ABD başkanlığı için yarışan iki zayıf adayhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4922241-abd-ba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-i%C3%A7in-yar%C4%B1%C5%9Fan-iki-zay%C4%B1f-aday
9 Mart'ta Georgia eyaletinde düzenlenen seçim mitingi sırasında Başkan Joe Biden aleyhine pankart tutan bir Trump destekçisi. (Reuters)
Robert Ford
Demokrat Parti en mutlu günlerini yaşamıyor. ABD ekonomisinin büyümesine, Wall Street borsasının en iyi durumda olmasına ve işsizlik oranının en düşük seviyelerde seyretmesine rağmen Demokratları endişelendiren başka bir şey var. Bu da Başkan Biden'ın birçok ulusal kamuoyu yoklamasında popülaritesinin düşmesi. Geçtiğimiz Şubat ayında The New York Times ve Siena tarafından yapılan bir ankette kayıtlı seçmenlerin yüzde 59'unun Biden hakkında olumsuz görüş bildirmesi de kayda değer endişe kaynaklarından biri.
Tarih, başkan adaylarının seçmenlerin çoğunluğunun kendileri hakkında olumsuz görüşe sahip olduğu durumlarda seçim kazanmalarının çok zor olduğunu gösteriyor. Bahsi geçen ankette seçmenlerin yüzde 65'i ABD'nin yanlış yönde ilerlediğini söyledi. Bu da seçmenlerin yön değiştirme konusunda büyük bir istek duyduğunu gösteriyor ki bu Beyaz Saray'daki başkan için iyiye işaret değil. Son zamanlarda yapılan tüm anketlerde olduğu gibi, söz konusu ankette de seçmenlerin neredeyse dörtte üçü Joe Biden'ın etkili bir başkan olmak için çok yaşlı olduğunu belirtti.
O halde, son zamanlarda yapılan tüm ulusal anketlerin, aradaki fark çok büyük olmasa da, Donald Trump'ı Biden'ın biraz önünde göstermesi şaşırtıcı değil. Times/Siena anketinde Trump yüzde 48’le öndeyken Biden ise yüzde 44’te kaldı. Wall Street Journal'ın Şubat ayının son haftasında yaptığı bir anket de Trump'ın yüzde 47, Biden'ın ise yüzde 45 oy aldığını gösterdi. Mart ayı başında CBS News tarafından yapılan bir diğer anket ise seçmenlerin yüzde 52'sinin Trump'ı desteklediğini, buna karşılık Biden'ın yüzde 48'de kaldığını gösterdi. Anketler ayrıca Trump'ı Arizona, Nevada, Georgia, Kuzey Carolina, Michigan, Wisconsin ve Pensilvanya gibi kararsız eyaletlerde sürekli olarak Biden'ın önünde gösteriyor. Bir analist geçen hafta, Trump'ın Georgia ve Arizona'daki liderliğinin giderek arttığını ve Biden'ın Beyaz Saray'ı elinde tutmak için Kasım ayında Michigan, Wisconsin ve Pensilvanya'da başarılı olmasının kesinlikle gerekli olduğunu belirtti.
Ekonomik koşulların iyileştirilmesi Biden'ın seçmen nezdindeki konumunu güçlendirebilir.
Michigan eyaletinin Biden için yaklaşan seçimlerdeki kritik önemi, özellikle de Arap-Amerikan toplumunun Biden'ın adaylığına ilişkin çekinceleri göz önünde bulundurulduğunda, göz ardı edilemez. Biden'ın 2020'de Michigan'daki kıl payı zaferi (150 bin oy), özellikle de eyaletteki ön seçimlerde 100 bin Demokratın kendisini desteklememeyi tercih ettiği düşünüldüğünde, her bir oyun önemini gözler önüne seriyor. Gazze politikasını değiştirme konusundaki tereddüt, Kasım ayında bu 100 bin seçmeni etkilemeye yardımcı olmayabilir. Demokrat Parti, bazı siyahi ve Latin seçmenlerin giderek Trump'a kaymasından endişe duyuyor. Söz konusu grupların uzun bir süre boyunca partinin ana tabanını oluşturduğu göz önüne alındığında bu endişe verici bir eğilim. Donald Trump'a karşı oy kullanmak ve Biden'ı desteklemek için 2020'de büyük sayılarda ortaya çıkan genç seçmenlerden bahsetmiyorum bile. Michigan gibi eyaletlerde yapılan son anketler ve sahadaki kanıtlar, genç seçmenlerin artık Biden’a oy verme konusunda hevesli olmadığını gösteriyor.
Demokrat Parti'nin alternatifi yok
Biden'ın seçim kampanyasını yönetenler uyandı ve mitinglerde Gazze ile ilgili protestoları dikkate alıp taktiklerini değiştirmeye başladı. NBC News, Biden'ın Gazze protestolarını önlemek için seçmenlerle küçük toplantılarda konuşacağını bildirdi. Ayrıca Başkan'ın Gazze protestolarının sıkça yaşandığı üniversitelere yapacağı ziyaretler de azaltılacak. Bu da Biden'ın genel olarak daha az seçmenle ve örneğin 2016'da Hillary Clinton'a kıyasla daha az genç seçmenle karşılaşacağı anlamına geliyor.
Biden'ın seçim kampanyasının liderliği iyimserliğini koruyor ve seçime daha sekiz ay olduğunu ve iyileşen ekonomik koşulların Biden'ın seçmenler nezdindeki itibarını artırabileceğini ifade ediyor. Buna ek olarak, Demokrat Parti şu anda Biden'a uygun bir alternatif görmüyor. Kongre üyesi Dean Phillips ön seçimlerde bir rakipti, ancak Biden ön seçimlerde kesin zaferler kazanarak partinin muhtemel adayı olarak konumunu sağlamlaştırdı. Zamanlama göz önüne alındığında, yeni bir adayın ortaya çıkması ve yaklaşan ön seçimler için rekabetçi bir kampanya oluşturması için çok geç. Dolayısıyla Biden, 2024'te yeniden seçilme niyetiyle, kampanyasının karşı karşıya olduğu zorluklara ve endişelere rağmen Demokrat Parti'nin adayı olmaya hazırlanıyor.
Kimin çantasında yarım milyar dolar nakit var?
Biden'ın seçim kampanyası, Cumhuriyetçi Parti'nin karşı karşıya olduğu iç zorluklara işaret ederek, özellikle Arizona, Georgia ve Michigan gibi kritik eyaletlerde karşı karşıya olduğu mali kısıtlamaları ve bölünmeleri vurguluyor. Çoğunlukla Trump yanlıları ile ılımlı Cumhuriyetçiler arasında yaşanan bu iç mücadeleler giderek Trump'ın lehine dönüyor. Ancak eyalet düzeyindeki bu bölünmeler, Cumhuriyetçi Parti'nin kongre ve eyalet çapındaki adayları için kampanya fonu toplama çabalarını engelleyebilir. Eyalet düzeyindeki bu bölünmelerin Trump'ın ulusal başkanlık kampanyası üzerinde daha az etkisi olacak. Çünkü kaynak yaratma konusundaki basit yaklaşımı, büyük ölçüde sadık destekçilerden oluşan sağlam bir tabanın çevrimiçi bağışlarına dayanıyor.
Mali baskılar, devam eden hukuk mücadelelerinin ortasında Trump'ın seçim kampanyası için büyük bir zorluk teşkil ediyor.
Bununla beraber Biden tarafı, Trump'ın New York'taki iki davada da mahkûm edilerek büyük mali cezalara çarptırılmasının nakit akışı sorunlarını daha da kötüleştirdiğini ve eski iş adamı Trump'ın nakit sıkıntısı çektiğini iddia ettiğinde haklıydı. Bu cezaların en önemlisi, 355 milyon dolar ve 98 milyon dolar da faizi olmak üzere toplamda yaklaşık 454 milyon dolar ticari dolandırıcılık mahkumiyetine bağlı son ödeme tarihi 25 Mart olan para cezasıdır. Bu ceza vade tarihine kadar da her gün 112 bin dolar artıyor. Buna ek olarak, bir başka mahkeme Trump'ı yazar Jean Carroll'a hakaret ettiği gerekçesiyle 83 milyon dolar tazminata mahkûm etti ve son ödeme tarihini 10 Mart olarak belirlendi. Bu nedenle Trump'ın önümüzdeki haftalarda bu cezaları ödemek için yarım milyar dolardan fazla para bulması gerekiyor. Trump her iki davayı da temyize götürürken, New York yasalarına göre, Carroll'ın davası için ek yüzde 10 da dahil olmak üzere, toplam taahhüdünü 545 milyon dolara çıkaran depozitonun tamamını peşin ödemesi gerekiyor. Bu mali baskılar, Trump'ın devam eden yasal mücadeleleri arasında seçim kampanyası ve kişisel mali durumu için büyük bir zorluk teşkil ediyor.
Trump'ın milyarder olduğu doğru, ancak Amerikalı bir finans analistinin belirttiği gibi Jeff Bezos, Elon Musk ve Donald Trump gibi büyük finansörlerin hiçbiri banka hesabında yarım milyar dolar nakit bulundurmuyor. Trump, Nisan 2023'te yaklaşık 400 milyon dolar nakit paraya sahip olduğunu iddia etti, ancak buna dair kanıt sunmadı. Şubat ayının sonlarında, avukatları dolandırıcılık davasındaki hâkimden ilk ödeme olarak 104 milyon doları kabul etmesini istedi, ancak yargıç 28 Şubat'ta bu talebi reddetti ve Trump'ın 454 milyon doların tamamını ödemesi gerektiğinde ısrar etti. Bu arada, eğer Trump, Carroll davasında 9 Mart'a kadar 91 milyon dolar yatırmazsa, tutarın ödenmesi için Trump'ın mali veya gayrimenkul varlıklarına el koyma süreci başlatılacak. Trump'ın büyük ölçüde gayrimenkule odaklanan iş imparatorluğu büyük bir nakit sorunuyla karşı karşıya ve Mart ayında derhal çözülmesi gerekiyor.
Trump hukuki sorunlarını, ABD yargısı ve Demokrat yönetimin siyasi zulmünün kurbanı olduğunu iddia etmek için kullanıyor.
Bu krizi çözmek için Trump, New York'taki binalar gibi bazı gayrimenkul varlıklarını satmaya çalışabilir. Ancak hızlı bir şekilde satması gerekecek ve alıcıların öncelikle binaların değerine ilişkin doğru değerlendirmelere ihtiyacı olacak. Buna ek olarak, Trump'ın hızlı bir şekilde satma ihtiyacı alıcılara pazarlıklarda avantaj sağlayacak. Trump'ın avukatları, eski başkanın cezaları nakit olarak ödeyemeyeceğini ve bunun yerine bir bono göndermeye çalışacağını kabul ettiler. Bu senet, Trump'ın yasal itirazlarının başarısız olması halinde mahkeme kararının ödeneceğine dair bir finans şirketinden alınan garantidir. Ancak finans şirketleri, sonuçta finans şirketinin mahkemeye ödeme yapması gerekirse, Trump'ın hisse senetleri, devlet tahvilleri, şirket tahvilleri ve nakit gibi hızlı bir şekilde satılabilecek varlıklarına erişim talep edecektir. Finans şirketi mülklerin şartlı tapusunu alabilir. Bu noktada söz konusu mülklerin finansal değerlemesi konunun özünü oluşturacak. Zira finans şirketi yüklü bir ücret talep edecektir. New York Times'ta 1 Mart'ta yayınlanan bir makalede bu ücretin en az yüzde üç olacağı tahmin ediliyor. Bu adli teminatın boyutu normalden çok daha yüksek olduğu için ücretlerin daha da yüksek olması muhtemel. Trump'ın avukatları bu kadar ağır para cezalarının Trump'ın işlerine kalıcı zarar vereceğini düşünüyor.
Trump'ın iş imparatorluğuna zarar veren likidite krizi bununla da kalmayacak ve Trump'ın başkanlık kampanyasına da zarar verecek. ABD seçim yasası uyarınca Trump, kampanyasını çoğunlukla internet üzerinden bağış toplayarak finanse etmek üzere ‘Amerika'yı Kurtar’ ve ‘Amerika'yı Yeniden Büyük Yap’ (MAGA) adlı iki siyasi eylem komitesi kurdu. Bu komiteler 2023 yılının son altı ayında 36 milyon dolardan fazla bağış topladı. Kampanya bağışlarının büyük bir kısmının (24 milyon dolar) yasal masrafları karşılamak üzere yönlendirilmesi, Trump'ın doğrudan kampanya faaliyetlerine kaynak ayırma kabiliyetini kısıtladı. Bu siyasi eylem komiteleri aracılığıyla önemli miktarda fon toplanmasına rağmen, artan yasal zorluklar arasında önemli bir kısmın yasal harcamalara ayrılması, kampanya kaynakları üzerindeki mali baskıyı vurguluyor.
Bu sadece hukuk davalarını ilgilendiren bir konu, ancak ceza davaları başka bir hikâye. Çünkü Trump bu yıl Washington, New York ve Georgia'da dört farklı ceza davasında duruşmalarla karşı karşıya kalacak. Trump hukuki sorunlarını kullanarak Amerikan yargı sistemi ve Demokrat yönetimin siyasi zulmünün kurbanı olduğunu iddia ediyor ve destekçileri de bu iddiaya inanıyor ve ona yardım etmek için milyonlarca dolar bağışlamaya devam ediyor. Ancak hukuki sorunlar Trump'ın kampanya kaynakları üzerinde ciddi bir yük oluşturuyor. Bu noktada Trump'ın Cumhuriyetçi Ulusal Komite'nin başına kendisine sadık birini atadığını belirtmekte fayda var. Cumhuriyetçi Parti ön seçimlerdeki eski rakibi, eski Birleşmiş Milletler (BM) Büyükelçisi Nikki Haley, Trump'ın partinin parasını yalnızca seçim kampanyasına harcamak yerine avukatlarına ödeme yapmak için kullanacağı konusunda uyarmıştı.
Biden'ın geniş çaplı seçim kampanyasını başlatmak için hâlâ bolca vakti var.
ABD seçim kampanyasında sekiz ayın uzun bir süre olduğu doğrudur. Aynı zamanda ABD kamuoyu yoklamalarının seçimlerin kesin sonucunu tahmin etmede güvenilir bir kaynak olmadığı da doğrudur. Çünkü bunlar yalnızca geniş eğilimlerin genel bir göstergesidir. Dolayısıyla Biden'ın, muhtemelen maliyetli reklam çabalarını gerektirecek büyük ölçekli bir kampanya başlatmak için hâlâ bolca vakti var. Ancak yaşıyla ilgili endişeler, Gazze'ye yönelik tutumu ve güney sınırındaki yasadışı göçle ilgili zorluklar, kampanyasının ivme kazanmasında engel teşkil edebilir. Buna karşılık Trump, 6 Ocak 2021'de Kongre Binası'ndaki ayaklanmalarla ilgili tartışmalara rağmen 4 Mart'ta Yüksek Mahkeme'nin tüm eyaletlerde seçime girmesine izin veren kararından iyimserlik duyabilir. Ancak artan mali baskılar, devam eden dört ceza davasındaki mahkûmiyet tehdidiyle birlikte kampanyasını etkileyebilir. Tüm bunların ortasında, ikna edici bir üçüncü taraf adayının yokluğu, birçok ABD’linin yaklaşan seçimlerde Trump ve Biden arasında seçim yapmak zorunda kalmasına neden oluyor.
* Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisi tarafından çevrilmiştir.