İsrailli iki yetkili, İran’ın nükleer programını görüşmek üzere önümüzdeki hafta Washington’a gidecek

İran bayrağını ile atom logosunu gösteren bir görüntü (Reuters)
İran bayrağını ile atom logosunu gösteren bir görüntü (Reuters)
TT

İsrailli iki yetkili, İran’ın nükleer programını görüşmek üzere önümüzdeki hafta Washington’a gidecek

İran bayrağını ile atom logosunu gösteren bir görüntü (Reuters)
İran bayrağını ile atom logosunu gösteren bir görüntü (Reuters)

ABD merkezli Axios haber sitesinde yer alan habere göre, İsrailli ve ABD’li yetkililer dün (Çarşamba), İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi’nin İran’ın nükleer programı hakkında görüşmek üzere önümüzdeki hafta sonuna doğru Washington’u ziyaret edeceğini bildirdi.

Arap Dünyası Haber Ajansı’na göre Axios, bu ziyaretin Tahran’ın nükleer programında kaydettiği ilerlemeyle ilgili artan endişelerin ortasında geldiğini belirtti. Sitenin haberinde, ABD’li ve İsrailli yetkililerin açıklamalarına göre, Dermer ve Hanegbi’nin ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve diğer üst düzey Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle görüşeceklerini aktardı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden bir yetkili, görüşmelerin tarihinin henüz belirlenmediğini belirtirken, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı sözcüsü ise bu konuda teyit edecek hiçbir şey olmadığını söyledi.

İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi dün, İran’ın ABD sığınak bombalarına karşı güvenli olması muhtemel, yeni bir yeraltı nükleer tesisinin olduğuna ilişkin çıkan haberlerin İsrail’i şaşırtmadığını söyledi. Tasnim haber ajansı buna cevap olarak, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami’nin ülkenin batısındaki Zagros’ta bir nükleer tesis inşa edildiğine dair haberleri yalanladığını aktardı.

İsrail Askeri İstihbarat Başkanı Aharon Haliva bu haftanın başlarında yaptığı açıklamada, İran’ın nükleer silah üretimi konusunda henüz bir karar vermediğini, ancak ‘İran lideri veya halefinin bu kararı vereceği güne hazırlıklı olunduğunu’ belirtti.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.