Sudan cüneyhindeki değer kaybı durdurulamıyor

Sudan cüneyhi, ABD doları karşısında en düşük seviyesini gördü

(AA)
(AA)
TT

Sudan cüneyhindeki değer kaybı durdurulamıyor

(AA)
(AA)

Sudan'da karaborsada bugün 1020 cüneyhe kadar yükselen dolar, bankalarda ise 590 ile 760 cüneyh arasında işlem görüyor.

Döviz sıkıntısı, yüksek enflasyon, bütçe açıkları ve dış borç nedeniyle ciddi bir mali krizle karşı karşıya olan Sudan'da cüneyh, ABD doları başta olmak üzere diğer yabancı para birimleri karşısında sürekli değer kaybı yaşıyor.

Para birimi cüneyhin dolar karşısında son iki yılda 10 kattan fazla değer kaybettiği Sudan'da hükümet, yaklaşık 7 aydır memur maaşlarını düzenli ödeyemiyor.

Sudan'da ulaşım, kira maliyetleri ve temel tüketim maddelerindeki yüksek fiyat artışları nedeniyle enflasyonun yüzde 300'leri aştığı tahmin edilirken hükümet, mart ayından bu yana enflasyon oranlarını paylaşmıyor.

İşsizlik ve yoksulluğun giderek arttığı ülkede uzmanlar, hükümetin, mali ve parasal sistemin reformu, döviz kurunun serbestleştirilmesi, vergi kaçakçılığı ve kaçakçılıkla mücadele, yerli üretim ve ihracatın teşvik edilmesi gibi hususlarda kararlı ve kapsamlı adımlar atması gerektiğini belirtiyor.

IMF, Sudan'ın kamu borcunun gayrisafi yurt içi hasılaya oranının bu yıl sonunda yüzde 151'e yükseleceğini öngörüyor.

Güney Sudan'ın 2011'de referandumla bağımsızlığını ilan etmesinin ardından petrol gelirlerinin yaklaşık yüzde 80'ini kaybeden Sudan'da, hayat pahalılığı nedeniyle artan gösteriler sonrası ordunun 11 Nisan 2019'daki müdahalesiyle rejim ve hükümet değişikliğine gidilmişti.

25 Ekim 2021'deki askeri darbenin ardından ilan edilen olağanüstü hal ile başbakanın istifa ettiği ve siyasi krizin baş gösterdiği Sudan'da, son olarak 15 Nisan 2023'te ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında iç savaş patlak vermişti.

Sudan'da 8. ayına giren iç savaş nedeniyle özellikle altın ve petrol gibi doğal kaynaklardan elde edilen ihracat gelirlerinin azalması ve özellikle akaryakıt ve gıda gibi temel malzemelerinin tedarik giderlerinin artması da kuru olumsuz etkiledi. Bu durum bütçe açığının kötüleşmesine ve döviz rezervlerinin azalmasına yol açtı.



FED’in faiz kararını açıklaması beklenirken petrol fiyatları yükselişe geçti

ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
TT

FED’in faiz kararını açıklaması beklenirken petrol fiyatları yükselişe geçti

ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)

Petrol fiyatları bu sabahki ilk işlemlerde, yatırımcıların ABD Merkez Bankası (FED) faiz kararı öncesinde Rusya'ya yönelik daha katı yaptırımların arz üzerindeki etkisini değerlendirmesi sonucu temkinli kalmasıyla yükseldi.

Brent ham petrol vadeli işlemleri yüzde 0,44 yani 32 sent artarak dünya saatiyle saat 07.30 itibariyle varil başına 73,51 dolara yükseldi. Amerikan Batı Teksas ham petrolü (West Texas Intermediate - WTI) yüzde 0,46 yani 36 sent artışla varil başına 70,40 dolardan işlem gördü.

Analistler, FED’in bugün sona erecek ABD Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısının ardından piyasanın gelecek yılki faiz hamleleri hakkında ipuçları vermesini bekliyor.

IG Piyasa Stratejisti Yeap Jun Rong, petrol fiyatlarını etkileyebilecek bir diğer faktörle ilgili olarak “Batılı ülkelerin (Rusya'ya) ek yaptırımlar uygulaması bugünkü seansta bazı kayıpları sınırlayabilir” değerlendirmesinde bulundu. Ancak Yeap Jun Rong, FED’in bugün yapılacak toplantısına atıfla toplantı öncesinde hala temkinli olunması gerektiğinin altını çizdi.

Yeap Jun Rong, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İleriye baktığımızda, petrol fiyatları mevcut dar aralıkta kalabilir. Bu durumun yılsonuna kadar devam etmesi bekleniyor.”

FED’in bugün gevşeme döngüsünün başlamasından bu yana üçüncü kez faiz oranlarını düşürmesi bekleniyor. Düşük faiz oranları borçlanma maliyetini düşürerek ekonomik büyümeyi artırabilir. Böylece petrole talebi de yükselir.

Avrupa Birliği (AB) dün, Ukrayna'yı işgali nedeniyle Rusya'ya karşı 15’inci yaptırım paketini onayladı. Bu pakete Rusya'nın 'gölge filosundaki’ ham petrol ve petrol türevleri taşıyan 33 gemi daha eklendi. İngiltere de Rusya’nın petrolünü yasadışı yollardan taşıdığı gerekçesiyle gölge filodaki 20 gemiye yaptırım uyguladı.

Yeni yaptırım paketi petrol fiyatlarındaki dalgalanmayı daha da körükleyebilir. Buna karşın yaptırımlar, şimdiye kadar Rusya'yı küresel petrol ticaretinden uzaklaştırmayı başaramadı.