Tesla, İsveç'e karşı: Grev mahkemeye taşındı

Elon Musk'ın firması haklı bulundu

Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)
Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)
TT

Tesla, İsveç'e karşı: Grev mahkemeye taşındı

Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)
Tesla fabrikalarındaki greve tersane işçileri de destek vermişti (Reuters)

Elon Musk'ın CEO'su olduğu elektrikli otomobil devi Tesla, İsveç'teki fabrikalarında süren grev nedeniyle devlet kurumlarına açtığı davada, mahkemece haklı bulundu. 

Tesla, İsveç'in doğusundaki Nörrköping şehrinde pazartesi günü verdiği dava dilekçesinde, devlete ait İsveç Ulaştırma Kurumu ve posta kuruluşu PostNord'un firmaya karşı "hukuki dayanağı olmayan ayrımcı saldırılar" düzenlediğini savundu.

ABD'li otomotiv devinin davası, İsveç'teki Tesla fabrikalarında süren greve posta işçilerinin de katılmasının ardından geldi. İsveç'in en büyük sendikalarından biri olan IF Metall'e bağlı 130 işçi, 27 Ekim'den beri İsveç'teki 8 Tesla fabrikasında grevde.

PostNord'daki işçileri örgütleyen İsveç Hizmet ve İletişim İşçileri Sendikası (SEKO), 20 Kasım'da greve katılarak, Tesla araçlar için üretilen plakaları sahiplerine teslim etmeyeceklerini duyurmuştu. 

İsveç Ulaştırma Kurumu da PostNord'la anlaşmalı olduklarını, bu nedenle plakaların tedarikini sağlayamayacaklarını bildirmişti. 

Şikayet metnine göre Tesla, dava süreci devam ederken söz konusu araç plakalarını geri toplamayı talep etti.

İsveç'in önde gelen gazetelerinden Aftonbladet'in aktardığına göre Nörrköping mahkemesi, Tesla'nın talebini haklı buldu. 

Mahkemeden ilk duruşmanın görüldüğü gün çıkan ara kararda, İsveç Ulaştırma Kurumu'nun 7 gün içinde plakaları Tesla'ya teslim etmesi istendi. Kurum bunu gerçekleştirmediği takdirde 1 milyon kron (yaklaşık 2,7 milyon TL) para cezası ödeyecek.

İsveç Ulaştırma Kurumu'ndan Anna Berggrund, ara kararın kendilerine iletildiğini fakat nasıl bir yol haritası izleyeceklerini henüz kararlaştırmadıklarını söyledi. 

Tesla'ya karşı sendikal mücadeleyi yöneten IF Metall'e göre firma, çalışanların ücretlerini, emeklilik maaşlarını ve sigorta haklarını güvence altına alacak toplu iş sözleşmesine yanaşmıyor. 

IF Metall'den Veli-Pekka Saikkala, ABD'li firmanın devlet kurumlarına dava açarak süreci karmaşıklaştırdığını söyledi. Saikkala, "Bu durumu çözmenin basit ve hızlı bir yolu var, o da toplu sözleşme imzalamak. Tesla bunu yaptığı anda çatışma sonlanır" dedi.

Musk, işçilerin greviyle ilgili ilk açıklamayı perşembe günü Twitter hesabından yapmış, eylemi "delilik" diye nitelemişti. 

Independent Türkçe



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.