FED’in faiz kararını açıklaması beklenirken petrol fiyatları yükselişe geçti

ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
TT
20

FED’in faiz kararını açıklaması beklenirken petrol fiyatları yükselişe geçti

ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)
ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki bir petrol sahasında çalışan sondaj kuleleri (Reuters)

Petrol fiyatları bu sabahki ilk işlemlerde, yatırımcıların ABD Merkez Bankası (FED) faiz kararı öncesinde Rusya'ya yönelik daha katı yaptırımların arz üzerindeki etkisini değerlendirmesi sonucu temkinli kalmasıyla yükseldi.

Brent ham petrol vadeli işlemleri yüzde 0,44 yani 32 sent artarak dünya saatiyle saat 07.30 itibariyle varil başına 73,51 dolara yükseldi. Amerikan Batı Teksas ham petrolü (West Texas Intermediate - WTI) yüzde 0,46 yani 36 sent artışla varil başına 70,40 dolardan işlem gördü.

Analistler, FED’in bugün sona erecek ABD Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısının ardından piyasanın gelecek yılki faiz hamleleri hakkında ipuçları vermesini bekliyor.

IG Piyasa Stratejisti Yeap Jun Rong, petrol fiyatlarını etkileyebilecek bir diğer faktörle ilgili olarak “Batılı ülkelerin (Rusya'ya) ek yaptırımlar uygulaması bugünkü seansta bazı kayıpları sınırlayabilir” değerlendirmesinde bulundu. Ancak Yeap Jun Rong, FED’in bugün yapılacak toplantısına atıfla toplantı öncesinde hala temkinli olunması gerektiğinin altını çizdi.

Yeap Jun Rong, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İleriye baktığımızda, petrol fiyatları mevcut dar aralıkta kalabilir. Bu durumun yılsonuna kadar devam etmesi bekleniyor.”

FED’in bugün gevşeme döngüsünün başlamasından bu yana üçüncü kez faiz oranlarını düşürmesi bekleniyor. Düşük faiz oranları borçlanma maliyetini düşürerek ekonomik büyümeyi artırabilir. Böylece petrole talebi de yükselir.

Avrupa Birliği (AB) dün, Ukrayna'yı işgali nedeniyle Rusya'ya karşı 15’inci yaptırım paketini onayladı. Bu pakete Rusya'nın 'gölge filosundaki’ ham petrol ve petrol türevleri taşıyan 33 gemi daha eklendi. İngiltere de Rusya’nın petrolünü yasadışı yollardan taşıdığı gerekçesiyle gölge filodaki 20 gemiye yaptırım uyguladı.

Yeni yaptırım paketi petrol fiyatlarındaki dalgalanmayı daha da körükleyebilir. Buna karşın yaptırımlar, şimdiye kadar Rusya'yı küresel petrol ticaretinden uzaklaştırmayı başaramadı.



Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
TT
20

Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)

Çocukken kurşunlu benzine maruz kalmanın, en az 151 milyon Amerikalının ruh sağlığı sorunları yaşamasıyla bağlantılı olduğu saptandı. 

1920'lerde motor performansını iyileştirdiği gerekçesiyle benzine kurşun eklenmeye başlandı. Özellikle 1960-1970'lerde çok yaygın kullanılan kurşunlu benzin pek çok sağlık sorununu da beraberinde getirdi. 

Uzmanlar kurşuna herhangi bir seviyede maruz kalmanın güvenli olmadığını söylüyor. Çok düşük seviyede bile maruz kalınca bilişsel sorunlar yaratabilen madde, çocuklar için daha büyük bir tehdit.

ABD 1996'da kurşunlu benzini yasaklarken, Avrupa ülkeleri de 2000'lerin başından itibaren benzer kararlar aldı. Türkiye de 2004'te kurşunlu benzini yasakladı.

Journal of Child Psychology and Psychiatry adlı hakemli dergide dün (4 Aralık) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, çocukken kurşuna maruz kalmanın ABD halkının ruh sağlığını nasıl etkilediğini masaya yatırdı. 

1940-2015 dönemine odaklanan araştırmacılar, çocukların kan değerlerindeki kurşun seviyesi, kurşunlu benzin kullanımı ve nüfus istatistiklerine ilişkin eski verilerden yararlandı.

Ekip bu verilerden yola çıkarak 2015'te sağ olan bütün Amerikalıların, hayatı boyunca kurşuna ne kadar maruz kalmış olabileceğini hesapladı.

Bilim insanları ayrıca kurşuna maruz kalma ve ruh sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen diğer çalışmalardan da yararlandı.

ABD halkı genelinde, çocukken araba egzozundan kaynaklanan kurşuna maruz kalmayla bağlantılı yaklaşık 151 milyon ruh sağlığı vakası görüldüğü sonucuna vardılar. 

Bunun sonucunda depresyon, anksiyete, dikkat bozukluğu veya hiperaktivite sorunlarının ortaya çıktığı kaydedildi. Araştırmacılar ayrıca insanların ani dürtülerini kontrol etme becerisinin düştüğünü ve onları nevroza daha yatkın hale getirdiğini tespit etti.

Kurşunla bağlantılı ruh sağlığı sorunlarının en çok 1966-1986'da doğan kişilerde görüldüğü saptandı. Bu muhtemelen kurşunlu benzin kullanımının epey yaygın olmasından kaynaklanıyor. 

Duke ve Güney Karolina Tıp Üniversitesi'nde nöropsikoloji alanında çalışan Aaron Reuben, ortak yazarı olduğu çalışmanın "kurşunun zararlı olduğuna dair yeni bir bilgi sunmadığını veya neden-sonuç ilişkisini kanıtlamadığını, sadece mevcut verileri alıp tüm ABD nüfusuna uyguladığını" söyleyerek ekliyor:

Kurşunun zararını herhangi bir şekilde abarttığımızdan hiç endişe duymuyoruz.

Benzinden çıkarılsa da kurşunun bazı oyuncak ve bataryalarda hâlâ kullanıldığını belirten Reuben bu maddenin tamamen yasaklanması gerektiğini vurguluyor:

Daha iyi alternatifler var ve bunlar kullanılmalı. Ne zaman bir şirket kurşun içeren bir ürün üretse, bundan kâr elde ediyor ve bedelini herkes ödüyor. Buna bir son vermenin zamanı geldi.

Aynı ekip başka bir araştırmada, kurşunlu benzine maruz kalmanın ABD nüfusunun yaklaşık yarısının IQ'sunu düşürdüğünü saptamıştı.

Independent Türkçe, NBC News, Newsweek, Science Daily, Journal of Child Psychology and Psychiatry, PNAS, BirGün