Trump yönetiminin gümrük vergileri ve Fed konusunda çelişkili mesajları küresel piyasalarda kafa karışıklığına yol açtı

Tokyo'da sektörel hisse senedi fiyat endekslerini gösteren elektronik ekranın önünden geçen bir adam (Reuters)
Tokyo'da sektörel hisse senedi fiyat endekslerini gösteren elektronik ekranın önünden geçen bir adam (Reuters)
TT

Trump yönetiminin gümrük vergileri ve Fed konusunda çelişkili mesajları küresel piyasalarda kafa karışıklığına yol açtı

Tokyo'da sektörel hisse senedi fiyat endekslerini gösteren elektronik ekranın önünden geçen bir adam (Reuters)
Tokyo'da sektörel hisse senedi fiyat endekslerini gösteren elektronik ekranın önünden geçen bir adam (Reuters)

Küresel hisse senetleri bugün düşüş yaşarken, dolar geçici bir toparlanmanın ardından yatırımcıların ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin gümrük tarifeleri konusundaki çelişkili mesajlarını ve Fed'in liderliği konusundaki değişken tutumunu değerlendirmeye devam etmeleri nedeniyle piyasalardaki temkinli havanın etkisiyle ivme kaybetti.

Geçtiğimiz hafta Trump, Fed Başkanı Jerome Powell'a yönelik sert bir saldırı başlatmış, ardından Powell'ın istifasına yönelik çağrılarını geri çekmiş ve bu da medyadaki büyük ivmeye rağmen Çin'e yönelik ticaret politikasının geleceğine ilişkin yatırımcılar arasındaki belirsizliği derinleştirmişti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre ABD yönetimi, Pekin ile yeni görüşmelerin önünü açmanın bir parçası olarak ithal Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerini düşürmeyi düşünüyor. Wall Street Journal bu haberi doğrularken, Hazine Bakanı Scott Besant böyle bir hamlenin tek taraflı olmayacağını vurgulayarak Beyaz Saray Sözcüsü Caroline Leavitt'in benzer açıklamalarını yineledi.

Çin Ticaret Bakanlığı dün, ABD'nin ticaret anlaşmazlığına bir çözüm bulmayı ‘gerçekten istiyorsa’ gümrük vergileriyle ilgili tüm tek taraflı önlemleri kaldırmasını talep etti. Bu gelişmeler dün ABD hisse senetlerini ve doları yükseltti, ancak bugün ivme azaldı; Avrupa ve Asya hisse senedi endeksleri yüzde 0,6 ve S&P 500 vadeli işlemleri yüzde 0,5 düştü.

Dolar kazançlarının bir kısmını kaybederek Japon yeni ve İsviçre frangı karşısında yüzde 0,6 düşerek sırasıyla 142,5 yen ve 0,826 frank olurken, euro yüzde 0,5 artarak 1,1375 dolara yükseldi.

Rabobank analistleri, “Temsili siyaset temsili piyasalar üretir” diyerek son seanslarda piyasalara hakim olan yüksek volatiliteye atıfta bulundu ve ABD yönetiminin sürekli yön değiştirmesinin genellikle karışık piyasa tepkilerine yol açtığını belirtti.

Borç cephesinde ise uzun vadeli ABD Hazine tahvil getirileri, Trump'ın Powell'a ilişkin geri adımının ABD maliye ve para politikasının güvenilirliğine ilişkin endişeleri hafifletmesiyle istikrar kazandı. On yıllık tahvilin getirisi 3 baz puan düşerek yüzde 4,36'ya geriledi.

Aşırı dalgalanma döneminin ardından, gösterge endeks nispeten sakin hareket ettiği art arda üçüncü gününde. Piyasalar aralık ayına kadar 80 baz puanın üzerinde bir faiz indirimini fiyatlıyor, ancak ABD gümrük tarifelerinin seviyesi ve büyüme ve enflasyon üzerindeki potansiyel etkisi belirsizliğini koruyor ve piyasaları daha fazla dalgalanmaya karşı savunmasız bırakıyor.

Tokyo, Washington ile yeni bir ticaret görüşmesi turuna hazırlanırken Japonya'nın Nikkei endeksi yüzde 0,5'lik artışla öne çıkan bir performans sergiledi. Müzakereci Ryusei Akazawa, 30 Nisan'dan itibaren ABD'yi ziyaret etmek üzere son düzenlemeleri yapıyor.

Bugün yayınlanan bir anket, nisan ayında Alman iş dünyası güveninde beklenmedik bir iyileşme olduğunu gösterdi. ABD ve Avrupa şirketlerinin kazanç sonuçları karışıktı. Gucci'nin ana şirketi Kering'in hisseleri yüzde 6 düştü. İlk çeyrek gelirlerinde beklenenden daha büyük bir düşüş kaydetti. Diğer yandan yatırımcılar, Alphabet'in ABD piyasaları kapandıktan sonra açıklayacağı sonuçları bekliyor.



Piyasalar temkinli... Trump, Fed'i kontrol etmek için ‘gölge başkan’ mı kullanacak?

New York Borsası'nda bir yatırımcı (Reuters)
New York Borsası'nda bir yatırımcı (Reuters)
TT

Piyasalar temkinli... Trump, Fed'i kontrol etmek için ‘gölge başkan’ mı kullanacak?

New York Borsası'nda bir yatırımcı (Reuters)
New York Borsası'nda bir yatırımcı (Reuters)

Yatırımcılar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Fed Başkanı Jerome Powell'ı görevden alma girişiminin, merkez bankasının enflasyonla mücadele ve bağımsız hareket etme kabiliyetine olan piyasa güvenini zayıflatacağı için varlık fiyatlarına büyük bir darbe vurabileceğinden korkuyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre piyasalardaki bazı uzmanlar, böyle bir hareketin zaten zayıflamış olan dolara daha fazla zarar verebileceğini, hisse senetleri üzerindeki baskıyı artırabileceğini, tahvil getirilerini yükseltebileceğini ve potansiyel olarak finansal piyasalardaki gerilimi tırmandırabileceğini söyledi.

Dünyanın en güçlü merkez bankası olan Fed'in güvenilirliği tarihsel bağımsızlığına dayanıyor. Ancak bankayı faiz oranlarını istediği kadar hızlı düşürmediği için defalarca eleştiren Trump, gerektiğinde faiz oranlarını yükseltmeye daha az istekli ya da hızlı bir şekilde düşürmeye daha meyilli yeni bir başkanın enflasyonun hızını artırabileceği endişelerini dile getirdi.

CV Advisors'ın baş yatırım yetkilisi Elliot Dornbusch şunları söyledi: “Powell görevden alınırsa, piyasa bunu muhtemelen enflasyonist bir sinyal olarak yorumlayacaktır. Bu da uzun vadeli faiz oranlarını yükseltebilir ve doların küresel rezerv para birimi statüsünü zayıflatabilir.”

sdfrgt
ABD Başkanı Donald Trump, 2 Kasım 2017 tarihinde Beyaz Saray'da Jerome Powell'ı dinliyor. (Arşiv - Reuters)

Harris Financial Group'un yönetici ortağı Jamie Cox, ‘para politikasının siyasi bir araç olmadığını’ vurgulayarak, ‘Powell'ın görevden alınması halinde piyasaların şiddetli bir tepki göreceği’ uyarısında bulundu.

Bu korkuların yansımaları varlık fiyatlarında şimdiden hissedilmeye başlandı. Dolar pazartesi günü üç yılın en düşük seviyesine geriledi, hisse senetleri düştü, Standard & Poor's 500 endeksi şubat ayındaki zirvesinden yaklaşık yüzde 16 değer kaybetti ve gösterge ABD Hazine getirileri yükseldi.

Uzun vadeli ABD tahvillerinin getirileri pazartesi günü yükseldi. Powell'ın görevden alınması, yatırımcıların uzun vadeli tahvil tutmak için talep ettikleri ödül olan ‘vade primi’ üzerinde daha fazla baskı yaratabilir. Enflasyona yönelik piyasa beklentileri ise nispeten sabit kaldı.

Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett cuma günü yaptığı açıklamada, Trump ve ekibinin Powell'ı kovma olasılığını değerlendirdiğini söylerken, Trump pazartesi günü faiz oranlarının derhal düşürülmemesi halinde ekonominin yavaşlayabileceği uyarısında bulundu. Beyaz Saray aynı gün daha fazla yorum yapmayı reddetti.

Uzak bir senaryo ama konuşulmaya başlandı

Bazı yatırımcılar, yasal engellere rağmen Powell'ı görevden alma girişimini ciddiye almaya başladıklarını söyledi. ABD Başkanı’nın, başkan tarafından atanan ve Senato tarafından onaylanan Fed Başkanı’nı görevden almaya yasal olarak yetkili olup olmadığı halen belirsizliğini koruyor.

Yüksek Mahkeme şu anda Trump'ın diğer bağımsız kurumların üyelerini görevden alma girişimleriyle ilgili bir davayı değerlendiriyor.

Analistler, özellikle Trump'ın ticaret politikalarının beklenenden daha sert olması ve piyasalarda ciddi dalgalanmalara yol açmasının ardından, daha önce olası olmayan senaryoların daha olası hale geldiğine inanıyor. Tarifelerin açıklandığı 2 Nisan'dan bu yana Standard & Poor's 500 endeksi yüzde 9 düştü.

Natixis'in ABD baş ekonomisti Christopher Hodge, Trump'ın yorumlarının ardından yaptığı açıklamada, “Daha önce Trump'ın Powell'ı kovma ihtimalinin çok düşük olduğunu düşünüyordum, ancak güvenim aşınmaya başladı” dedi.

Stratejistler böyle bir hamlenin varlık fiyatları üzerinde geniş çaplı bir baskı yaratacağına inanıyor. Jackson Square Capital'in yönetici ortağı Andrew Graham, S&P 500'ün 4.835 puanın altına düşebileceğini, bunun da kapanışına göre yaklaşık yüzde 6'lık bir düşüşe eşdeğer olduğunu tahmin ediyor.

dfgthyju
New York'taki Nasdaq stüdyosu (EPA)

Chicago'daki Cresset Capital'in baş yatırım yetkilisi Jack Ablin, Trump'ın Fed'e sadık birini atamasının ve artan enflasyona rağmen faiz indirimlerine gitmesinin mevcut dalgalanmayı uzatabileceğini söyledi. “Hem hisse senetleri hem de dolar aşırı değerli, bu da onlara bu bağlamda düşmek için daha fazla alan sağlıyor” diyen Ablin, gösterge ABD hisse senedi endeksinin yüzde 10 ila 15 oranında aşırı değerli olduğunu düşünüyor.

Annex Wealth Management'ın baş ekonomisti Brian Jacobsen, böyle bir hareketin ‘ABD dolarına olan güveni artırmayacağını’ söylerken, World Investment Advisors'ın baş yatırım yetkilisi Nate Garrison, Powell'ın Fed'deki performansının tutarlı ve dengeli olduğunu belirtti. Garrison, “Sadece görevden alınma tehdidi bile piyasalar için çok tedirgin edici” dedi.

Powell'ın yerine kim geçebilir?

Trump'ın Powell'ı kamuoyu önünde eleştirme konusunda uzun bir geçmişi var. 2019'da onu ‘düşman’ olarak nitelendirdi, ancak son seçimi kazandıktan sonra onu değiştirmek gibi bir niyeti olmadığını söyledi.

Powell ise gelecek yıl mayıs ayında görev süresi dolmadan istifa etme niyetinde olmadığını ifade ederek, merkez bankasının faiz oranlarına ilişkin kararlar almadan önce, özellikle de gümrük tarifelerinden kaynaklanan enflasyonist baskılar ışığında, ekonomik verileri izlemeye devam edeceğini vurguladı.

Wall Street Journal'ın geçen hafta bildirdiğine göre Trump, Powell'ın yerine eski bir Fed üyesi olan Kevin Warsh'ı atamayı düşünebilir. Ancak habere göre Warsh, Powell'ın görev süresini tamamlaması gerektiğine inanıyor.

Capital Economics, potansiyel adayın Warsh kadar yetkin olması halinde piyasa tepkisinin bu kadar olumsuz olmayabileceğini, ancak bunun ‘Fed'in bağımsızlığını zayıflatmaya yönelik bir ilk adım’ olabileceğini, özellikle de diğer yönetim kurulu üyelerinin görevden alınması halinde bunun ‘daha şiddetli bir piyasa tepkisine’ yol açacağını savundu.

Bazı piyasa katılımcıları ise Trump'ın en kolay seçeneğinin Powell yerine asıl karar verici olarak görülecek bir ‘gölge Fed başkanı’ yaratmak olacağına inanıyor. Ancak bu senaryo da tepkiyle karşılanabilir.

Tanglewood Total Wealth Management'ta makroekonomik stratejist olan Tom Bruce, “Eğer yeni Fed başkanı para politikasında gevşeme sinyali veriyor gibi görünürse, bu piyasalar için felaket olur” dedi.