Özel tiyatrolara devlet desteği

Özel tiyatroların projelerine, profesyonel tiyatrolar için yıllık 80, amatör tiyatrolar için yıllık 18 bin lira ve geleneksel tiyatrolar için de yıllık 15 bin liraya kadar maddi destek sağlanacak.

Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan "Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı.
Özel tiyatrolar tarafından gerçekleştirilecek projelere nakdi yardım sağlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen yönetmelikte özel tiyatro, "Hobi amaçlı etkinlikler dışında tiyatro faaliyeti gerçekleştiren gerçek kişileri veya özel hukuk tüzel kişileri" olarak, sanat sezonu da "Her yılın 1 Eylül günü ile bir sonraki yılın 30 Haziran günü arasındaki dönem" şeklinde tanımlandı.
Yönetmeliğe göre, nakdi yardımdan yararlanmak için özel tiyatroların başvuruları her yıl 15 Temmuz'da başlayacak ve 15 Ağustos'ta sona erecek. Başvurular, e-devlet kapısı üzerinden de erişilebilen sistem aracılığıyla elektronik ortamda gerçekleştirilecek ve özel tiyatrolar her sanat sezonu için sadece bir proje ile başvuruda bulunabilecek.
Ayrıca 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'na göre "tacir" sayılanlar profesyonel tiyatrolar kategorisinde, tacir sayılmayan tüzel kişiler, vergi mükellefi olan gerçek kişiler ya da kuruluş amacı kültür, sanat ya da tiyatro faaliyeti olan dernekler veya vakıflar amatör tiyatrolar kategorisinde başvuru yapabilecek.
Bakanlık Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından Geleneksel Tiyatro sanatçıları için verilen Sanatçı Tanıtım Kartı'na sahip gerçek kişiler de geleneksel tiyatrolar kategorisinde başvurusunu gerçekleştirecek. Profesyonel tiyatrolar kategorisinde çocuk veya gençlik oyunu projesi ile başvuruda bulunabilecek. 
Yönetmeliğe göre, başvuru için sisteme kaydedilen bilgi ve belgeler 5 yıldan az olmamak kaydıyla Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünce elektronik ortamda muhafaza edilecek. Özel tiyatrolar, yardım aldıkları projeyi gerçekleştirene kadar yeni bir başvuru yapamayacak.
Başvuru esnasında yönetmelikte detaylı bir şekilde düzenlenen, içerisinde projenin yazarı, çevirmeni, türü, yönetmeni, oyuncu sayısı, geçtiği dönem ve mekan bilgileri, yer alan ana karakterler, konusu, tahmini maliyet dökümü, başvuru sahibinin son üç yılda ödemiş olduğu vergi ve sigorta prim tutarları ile varsa kendisine ait salona ilişkin bilgilerin yer aldığı belgeler sunulacak.
Çocuk ve gençlik oyunu projeleri için projenin uygunluğuna dair bir pedagog veya psikolog tarafından diploma numarası belirtilerek hazırlanmış raporun aslı da teslim edilecek.
Değerlendirme Komisyonu kurulacak
Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça hangi özel tiyatronun projesine ve ne miktarda yardım yapılacağını belirlemek üzere, Bakan Yardımcısı, Güzel Sanatlar Genel Müdürü, Devlet Tiyatroları Genel Müdürü ve Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünden Bakan onayı ile belirlenecek bir temsilci ile tiyatro alanında tanınmış kişiler arasından Bakanlıkça belirlenecek üç kişi olmak üzere toplam yedi kişiden oluşan Değerlendirme Komisyonu kurulacak.
Komisyon, her yıl Bakanlıkça belirlenecek tarihte, üyelerin salt çoğunluğunun katılımıyla toplanarak, hangi özel tiyatronun projesine ve ne miktarda yardım yapılacağına bütçe imkanlarını da gözeterek gerekçesiyle birlikte karar verecek.
Komisyon kararı Bakan onayıyla yürürlüğe girecek. Ayrıca Bakanlığın uygun görmesi durumunda tiyatro alanında faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlar da komisyona yazılı veya sözlü görüş sunabilecek.
Değerlendirme ölçütleri dikkate alınacak
Değerlendirme Komisyonu, özel tiyatroların projelerini yönetmelikte belirlenen ölçütleri de göz önünde bulundurarak ele elacak. Bu ölçütler arasında projenin tiyatro alanına sağlayacağı katkı, özel tiyatronun daha önce aldığı yardımları protokole uygun kullanıp kullanmadığı, özel tiyatro tarafından gerçekleştirilen oyunların sanat seviyesi ve sahnelenmesindeki başarı düzeyi ile projenin Türk oyun yazarlarına ait bir eser olması yer alıyor.
Ayrıca özel tiyatronun özellikle birinci derecede kalkınmada öncelikli yörelerde gerçekleştirdiği etkinliklere ilişkin performansı, projenin yeni bir proje olması, daha önce başvuru sahibi veya diğer özel tiyatrolar tarafından sahnelenip sahnelenmemesi gibi hususlar da dikkate alınması gereken ölçütler olarak belirlendi.
Profesyonel tiyatrolara yıllık 80 bin liraya kadar destek
Bakanlıkça özel tiyatroların projelerine, başvuruda sunacakları toplam tahmini maliyetin yüzde 50'sine kadar destek sağlanabilecek. Destek tutarları profesyonel tiyatrolar için yıllık 80 bin lira, amatör tiyatrolar için yıllık 18 bin lira ve geleneksel tiyatrolar için de yıllık 15 bin lirayı geçemeyecek.
Bu yardım tutarları, her yıl ocak ayında bir önceki yılın yıllık Tüketici Fiyat Endeksi'nde meydana gelen artış oranında güncellenecek.
Başvuru sahibinin bu desteği alabilmesi için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'nun 10'uncu maddesinde sayılan değerlerden herhangi birini teminat olarak göstermesi veya muteber bir şahsı müteselsil kefil olarak göstermesi gerekiyor.
En az 20 kez sahneleme şartı 
Özel tiyatrolara sağlanan yardım, sadece Komisyon tarafından uygun görülen projede kullanılabilecek. Profesyonel kategoride yardım alanlar projeyi en az 20 kez, amatör ve geleneksel kategoride yardım alanlar ise en az 15 kez sergilemek zorunda olacak.
Ayrıca yardım alınan projeye ilişkin afiş, broşür, yazılı veya görsel medyada yer alacak gazete ilanları gibi her türlü reklam ve tanıtım materyallerinde diğer sponsorların isim ve logolarından önce, rahatlıkla okunur biçimde "Kültür ve Turizm Bakanlığının Maddi Katkılarıyla" ibaresine de yer verilecek.
Yardımı amacına uygun olarak harcamadığı, belirtilen belge ve materyalleri sunmadığı ya da eksik, süresi dışında sunduğu tespit edilen özel tiyatrolardan, kendilerine verilen yardım yasal faiziyle birlikte genel hükümlere göre tahsil edilecek.