​SOHR: İran, Suriye’nin güneyi ve Fırat’ın doğusunda varlık gösteriyor

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Suriye’nin kuzeyinde İran kuvvetlerini denetlerken (Bahrain News Agency)
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Suriye’nin kuzeyinde İran kuvvetlerini denetlerken (Bahrain News Agency)
TT

​SOHR: İran, Suriye’nin güneyi ve Fırat’ın doğusunda varlık gösteriyor

İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Suriye’nin kuzeyinde İran kuvvetlerini denetlerken (Bahrain News Agency)
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Suriye’nin kuzeyinde İran kuvvetlerini denetlerken (Bahrain News Agency)

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), İran güçleri ve milislerinin Suriye’nin güneyi ve Fırat’ın doğusu ile batısında “gizli bir şekilde” toplanmaya başladığını aktardı.
SOHR’un yayınladığı rapora göre İran destekli milisler, Dera’nın kuzeyi, Suvede, Dera’nın kırsal bölgeleri, Mayadin ve çevresi, Ebu Kemal ve Fırat’ın batısındaki Deyrizor kırsalında bulunuyor.
SOHR tarafından yayınlanan raporda, Suriye’nin güneyindeki gönüllü milis sayısının 3 bin 510’a yükseldiği belirtilirken, son zamanlarda bu milislere Suriyeli farklı yaş aralığında 2 bin 200 erkeğin katıldığı aktarıldı. Deyrizor kırsalındaki İran destekli milisler, Rusya destekli Ulusal Savunma Güçleri’nin bulunduğu bölgelerdeki etkisini artırarak, Ulusal Savunma Güçlerini durduruyor.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, geçtiğimiz Temmuz ayında, İran destekli grupların kendi saflarına üye çekerek Deyrizor kırsalındaki varlığını arttırmaya devam ettiğini duyurdu.
Raporda, İran milislerinin Suriye’nin doğusunda bulunan Mayadin şehrinde Ulusal Savunma Güçleri’nin kontrol noktası olan Korniş caddesini çevrelediği belirtilirken, bu kontrol noktasının Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ve rejim güçleri arasında su tekneleri ile yapılan kaçakçılıkta kullanıldığı aktarıldı. SOHR, İranlıların Ulusal Savunma Güçleri’nin hızlı bir şekilde kontrol noktasından geri çekilmelerini talep ettiğini ve unsurların karşılık göstermeden geri çekildiğini aktarılırken, daha sonra bölgeye İranlı milislerin yerleşerek bayrak açtığını aktardı.
Raporda, Deyrizor’un doğusunda bulunan Mayadin şehrindeki Ulusal Savunma Güçleri’nden onlarca unsurun İran destekli milislere katıldığı yönünde bilgiler yer alıyor. SOHR’un yayınladığı bilgilerde, Ulusal Savunma Güçleri’nden 50 unsurun habersizce Mayadin şehrindeki İran saflarına katıldığı belirtildi. Bu unsurlar beş aydır aylıklarını almadıklarını savunurken, İranlı milisler gıda ve tıbbi hizmetlere ek olarak, 150 dolarlık aylık maaş alıyor. Raporda ayrıca, Ulusal Savunma Güçleri’nin, İranlı milislerden 50 unsurun iade edilmesi için resmi talepte bulundu.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.