Fas Kralı: Dünya endişe verici tehlikelerle karşı karşıya

Fas Kralı 6. Muhammed (Reuters)
Fas Kralı 6. Muhammed (Reuters)
TT

Fas Kralı: Dünya endişe verici tehlikelerle karşı karşıya

Fas Kralı 6. Muhammed (Reuters)
Fas Kralı 6. Muhammed (Reuters)

Fas Kralı 6. Muhammed, çevre ve sürdürülebilir kalkınma konularındaki sorunların dünyanın karşılaştığı en büyük zorluklar haline geldiğini söyledi. Kral Muhammed'in açıklamasında şu ifadeler kullanıldı:
“Uluslararası çalışmalar ve araştırmalar doğal kaynakların eşi benzeri görülmemiş bir tükeniş içinde olduğunu, kirlilikte çarpıcı bir artış ve küresel çevre dengesinde de derin bir bozulma meydana geldiğini gösteriyor.”
Rabat'ta dün başlayan “İslam Ülkeleri 8. Çevre Bakanları Konferansı”na katılanlara okunan Kral 6. Muhammed'in mektubunda tüm dünya ülkelerinin endişe verici bir durum ve kaçınılmaz tehlikelerle karşı karşıya olduğuna dikkat çekildi.
Fas Kültür ve İletişim Bakanı Muhammed Araj tarafından okunan mektupta Kral 6. Muhammed, siyasi ve coğrafi sınır ayırt etmeyen acil çevresel sorunların üstesinden gelmenin sadece ülkeler arasındaki sıkı iş birliği çerçevesinde yapılabileceğini söyledi. “Hiçbir ülke, gücü ve imkanları ne olursa olsun bu sorunlarla tek başına yüzleşemez” dedi. Kral ayrıca “İslam ülkeleri arasında koordinasyon ve tecrübe alışverişi” yollarını geliştirerek İslam iş birliğinin esaslarını  güçlendirmede kolektif çevresel çalışmanın önemini vurguladı.
Fas Krallığı'nın ortak bir projesi olarak “Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma İslam Akademisi”nin kurulması için uygulamalara başlandığını belirtti.
Proje, “doğru bilimsel düşüncenin derinleştirilmesini, mevcut ve gelecekteki çevresel sorunları ve kalkınma zorluklarıyla ilgili farkındalığın artırılmasını, yönetim, bilim ve teknoloji alanlarında yetkinleşme ve yeterliliklerin güçlendirilmesini” amaçlıyor.
Proje ayrıca İslam kültüründen yeraltı kaynaklarını kullanmak için ilham alan yaklaşımların benimsenmesini sağlarken sürdürülebilir kalkınma alanında gerekli yönlendirmeyi sağlamaya da çalışıyor.
Krallık tarafından verilen mesajda Akademi'nin performansını geliştirmek ve bu kuruluştaki rolünü aktif hale getirmek için gerekli uluslararası iş birliği mekanizmalarını kullanmasını sağlayacak bir İslam İşbirliği Teşkilatı’nın gerekliliğinin önemi de vurgulandı.
İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu (ISESCO) Müdürü Salim bin Muhammed el-Malik, gezegenin ekosisteminin "kapsamlı ve yıkıcı bir tahribe uğradığını, doğal kaynakların kirlendiğini, bitkiler ve hayvanlar için yerleşim alanlarının azaldığını" söyledi.
“Çevrenin Korunmasında ve Sürdürülebilir Kalkınmada Kültürel ve Dini Faktörlerin Rolü” temasıyla gerçekleştirilen konferansın açılışında konuşan Malik, kuraklık ve doğal afetler sonucu yerinden edilen kişilerin sayısının savaş ve etnik çatışmalardan kaçan mültecilerin sayısını aştığını söyledi.
ISESCO Müdürü "Durum böyle devam ederse çoğunluğu İslam aleminden yaklaşık 700 milyon insan 2030 yılına kadar bölgelerini terk etmek zorunda kalacaklar" uyarısında bulundu. Yetkili kurumlar tarafından yayınlanan raporlara dikkat çekerek “küresel ısınma gibi iklim değişikliği ile ilgili gerçeklerin endişe verici” olduğunu vurguladı. Malik, bu durumun gerçek anlamda felaketlere ve trajedilere işaret ettiğine dikkat çekti.
ISESCO Müdürü Salim bin Muhammed el-Malik konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Eğer küresel ısınmadan sorumlu emisyonların çoğundan büyük ülkeler sorumluysa ve bu büyük ülkeler uluslararası toplum içinde böyle bir insani meseleye dair taahhütlerini yerine getirmiyorsa uluslararası iklim anlaşmalarının faydası nedir?”
Konferans'ta, söz konusu devletler, 2015'te düzenlenen Paris İklim Zirvesi'nde üstlendikleri yasal sorumluluklardan kaçmakla suçlandı.
İslam Ülkeleri 8. Çevre Bakanları Konferansı'nda Başkan Yardımcılığı görvini üstlenen Fas Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Aziz Rabah da açıklamasında “Fas, Uluslararası örgütlerde, güney ülkelerinin iklim değişikliği konusundaki pozisyonunu açıkça ifade ederek önde gelen devletlerin de bu konudaki sorumluluğunu üstlenmektedir” dedi.  Rabah açıklamasının devamında Konferans'In Birleşmiş Milletler'in New York'taki karargahının küresel iklimin bozulmasının bir sonucu olarak tüm dünyanın karşı karşıya kaldığı büyük risklere dikkat çekmeyi amaçlayan uluslararası iklim zirvesinin toplanmasından bir gün sonra gerçekleştiğine dikkat çekti. Yeryüzünde doğanın bozulmasının “bazı uluslararası güçlerin artan çevresel zorlukların üstesinden gelmek için uluslararası sistemdeki sorumluluklarından kaçınmalarının bir sonucu olarak” ortaya çıktığını söyledi.
Rabah, ayrıca çevresel zorlukların üstesinden gelmek için İslam İşbirliği Teşkilatı'na (İİT) üye ülkeleri desteklemenin yolları ve iklim değişikliğinden kaynaklanan sorunları tartışmanın gerekliliğine dikkat çekti.
Konferansın açılış oturumunda Suudi Arabistan’ın bu yıl İslâm Aleminde Çevre Yönetimi Ödülü'nü kazananlarına da ödülleri takdim edildi.
Ödül Yüksek Komitesi Başkanı ve Suudi Arabistan Meteoroloji ve Çevre Koruma Otoritesi Başkanı Abdurrahman el-Tarıki, ödülün “Arap olmanın ötesine geçerek İslam dinin yayılması adına onaylandığını söyledi.
Tarıki, ödülün “Ortak İslami Çevre Eylemi”ne ilgiyi teşvik etmek, çevrenin korunması konusunda küresel deneyimlere kapı aralamak ve genel olarak sürdürülebilir kalkınma konularına özen göstermek” için Suudi Arabistan'ın verdiği sürekli destek çerçevesinde takdim edildiğini vurguladı.



İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
TT

İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)

Lübnan’ın resmî haber ajansı Ulusal Haber Ajansı (NNA), bugün (Cuma) Güney Lübnan’daki Vezzani ve Mecidiye çevresinin İsrail topçuları tarafından hedef alındığını bildirdi.

Ajansa göre, İsrail’e ait bir insansız hava aracı Ras el-Nakura bölgesinde bir balıkçı teknesinin yakınına ses bombası bıraktı; olayda yaralanan olmadı. Aynı bölgede İsrail’e ait bir savaş botu da ülkenin kara sularına doğru makineli tüfekle ateş açtı.


İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
TT

İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)

Filistinli kaynaklar, İsrail’in iki gündür öne sürdüğü, İslami Cihad Hareketi’nin Hamas ile iş birliği yapmayı reddettiği ve ateşkesin ikinci aşamasına geçilmeden önce elindeki son İsrailli esirin cesedini teslim etmediği yönündeki iddiaları yalanladı.

İsrail’in Maariv gazetesinin güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Hamas ile İslami Cihad arasında, Ran Gafeli isimli son esirin cesedinin teslim edilmemesi konusunda gerilim yaşandığı iddia edildi. İsrail, Gafeli’nin kaçırılmasında İslami Cihad mensuplarının doğrudan rol aldığını düşünüyor.

İslami Cihad’ın askeri kanadı Saraya el-Kudüs, günler önce yaptığı açıklamada tüm esirleri teslim ettiklerini ve ateşkes anlaşmasına tamamen uyduklarını belirtti. Hareketten Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Gafeli’nin cesedinin kendi ellerinde bulunmadığını, cesedin Hamas’ın kontrolünde olduğunu ifade etti. Kaynaklar, Hamas ile koordinasyonun “mükemmel seviyede” olduğunu ve İsrail basınında yer alan gerilim iddialarının gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

dsvf
İslami Cihad savaşçıları ve Mısırlı işçiler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ın kuzeyinde İsrailli rehinelerin cesetlerini arıyor (Arşiv - AP)

Hamas kaynakları da Şarku’l Avsat’a, cesedin Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye ve Zeytun mahallelerinde 3 veya 4 farklı noktada bulunmuş olabileceği yönünde şüpheler olduğunu aktardı. Ancak bu noktalarda yürütülen aramalarda cesede ulaşılamadığı, esir alma ve gömülme süreçlerine dahil olan saha sorumluları ve militanların tamamının çeşitli saldırılarda öldüğü için kesin yer tespiti yapmanın zorlaştığı bildirildi. Kaynaklar ayrıca yoğun bombardıman ve bölgenin tamamen yıkılması nedeniyle tespit çalışmalarının daha da güçleştiğini belirtti.

Yediot Aharonot gazetesine göre İsrail, arabulucular aracılığıyla Hamas’a, cesedin yerinin belirlenmesine yardımcı olabilecek kişilere ilişkin bilgiler ve bölgenin olası konumunu gösteren uydu görüntüleri iletti. Hamas kaynakları, bu dosya ve diğer konularla ilgili arabulucularla temasın sürdüğünü söyledi.

Yeni videonun ortaya çıkardığı soru işaretleri

Bu gelişmeler, İsrailli esir ailelerinin yayımladığı görüntülerle eş zamanlı yaşandı. Videolarda, Ağustos 2024’te Refah’taki bir tünelde cesetleri bulunan altı esirin, tünelde birlikte yaşarken Hanuka’yı kutladıkları, 2024 yeni yılına girdikleri, konuşup saç tıraşı oldukları ve tünel içinde farklı noktalara hareket ettikleri görülüyor.

dfgh
Hamas militanları, 20 Şubat 2025'te Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerinin Kızılhaç'a teslimi sırasında tabutlardan birini taşıyor (DPA)

Görüntüler, İsrail ordusunun söz konusu altı kişinin tünele ulaşımdan iki gün önce Hamas tarafından öldürüldüğü yönündeki açıklamalarına dair soru işaretleri doğurdu. Hamas bu iddiayı reddederek, esirlerin bölgeyi hedef alan İsrail bombardımanında öldüğünü söyledi.

Maariv'den gazeteci Miki Levine, esirlerin “Nisan ayında anlaşma sağlanmış olsaydı hayatta olabileceklerini” belirten bir değerlendirme yayımladı. Levine, Başbakan Netanyahu ile bakanlar Smotrich ve Ben-Gvir’in “tam zafer” stratejisinde ısrar etmelerinin, Refah’a girilmesinin esirleri tehlikeye atacağı yönündeki uyarıları göz ardı ettiklerini yazdı.

İsrail devlet televizyonu da, esirlerin öldürülmesinden birkaç gün önce müzakerelerin tıkanma noktasına gelmesinin, Tel Aviv’in Filadelfi Koridoru’nun kontrolünü şart koşmasından kaynaklandığını; o aşamada anlaşma imzalansaydı altı esirden beşinin serbest bırakılacağını aktardı.

Hamas kaynakları ise Şarku’l Avsat’a, esirlerin topçu ve hava bombardımanında öldüğünü, saldırı sırasında bazı esir gardiyanlarının da yaşamını yitirdiğini teyit etti. Kaynaklar, savaş boyunca İsrail güçleri esirlere yaklaşırsa “tehlike durumunda esirin öldürülmesi” yönünde talimat bulunduğunu da belirtti.7Tünelin Refah’ın batısındaki Tel Sultan’da bulunduğu, İsrail ordusunun sonraki incelemelerinde esirlerin “bölgedeki yoğun askeri baskı nedeniyle hayatını kaybettiğini” kabul ettiği bildirildi.

Ekim 2024’te İsrail, Hamas’ın eski siyasi büro şefi Yahya es-Sinvar’ı, Tel Sultan’daki bir evde, yanında silahlı bir grupla bulunduğu sırada öldürmüştü. Kasım ayında Hamas kaynakları, Muhammed es-Sinvar’ın oğlu İbrahim’in de Refah’taki bir tünelde hava saldırısında öldüğünü açıklamıştı. DNA bulgularının, aynı tünelde Hamas mensuplarının bulunduğuna işaret ettiği belirtildi. Esirlerin, İbrahim es-Sinvar’ın öldüğü saldırıda hayatını kaybetmiş olabileceği değerlendiriliyor.

Hamas kaynakları, İsrailli esirlere ilişkin talimatların çok sıkı olduğunu ve hayatta kalmaları için tüm imkânların seferber edildiğini vurguladı.


Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
TT

Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)

Gazze Şeridi'ni 24 saatten kısa bir süre içinde vuran fırtına ve derin alçak basınç sistemi, birçok evin çökmesi ve bölge genelinde çadırların sular altında kalması sonucu 11 Filistinlinin ölümüne birçok kişinin de yaralanmasına yol açtı.

Filistin Haber Ajansı'na (WAFA) göre yerel kaynaklar, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'nın Bir el-Naja bölgesinde, yerinden edilmiş kişilerin barındığı bir evin çökmesi sonucu 5 Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

 Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Şarku'l Avsat'ın ulaştığı kaynaklar, bugün şafak vakti Gazze şehrinin batısındaki el-Rimal mahallesinde yerinden edilmiş kişilerin çadırlarının üzerine büyük bir duvarın çökmesi sonucu 2 vatandaşın öldüğünü, Gazze şehrinde aşırı soğuktan bir çocuğun, el-Şati kampında ise bir bebeğin hayatını kaybettiğini belirtti. Dün de el-Şati kampında bir duvarın çökmesi sonucu bir kişi hayatını kaybetti.

Dün el-Amadi bölgesindeki Ebu Cebel kampında bir çadırın çökmesi sonucu iki çocuk yaralandı; Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki mülteci çadırında ise bir bebek aşırı soğuktan hayatını kaybetti.

Sivil savunma ekipleri, son birkaç saat içinde en az 10 evin çöktüğünü, son olarak da el-Kerame ve Şeyh Rıdvan mahallelerinde 2 evin yıkıldığını bildirdi.

Bu olumsuz hava koşulları ayrıca Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki kampların tamamının sular altında kalmasına, Deyr el-Belah'taki el-Bassa ve el-Baraka'nın geniş alanlarının, Nuseyrat'taki Merkez Pazarı'nın ve Gazze Şehri'ndeki Yermuk ve liman bölgelerinin hasar görmesine yol açtı.

 Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)

Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), dün yaptığı açıklamada, şiddetli yağmur ve ıslak çadırların, aşırı kalabalık Gazze Şeridi'ndeki kötüleşen sağlık ve yaşam koşullarını daha da kötüleştirdiğini belirterek, soğuk hava, yetersiz sanitasyon ve hijyen eksikliğinin salgın hastalık riskini artırdığını vurguladı. UNRWA, insani yardıma erişimin acilen kolaylaştırılması çağrısında bulundu.