Cezayirliler, askeri değil, sivil devlet sloganı attı

Cezayir'de gösteriler sürüyor (Reuters)
Cezayir'de gösteriler sürüyor (Reuters)
TT

Cezayirliler, askeri değil, sivil devlet sloganı attı

Cezayir'de gösteriler sürüyor (Reuters)
Cezayir'de gösteriler sürüyor (Reuters)

Yüzbinlerce Cezayirli protestocu sokaklara akın etti. Eylemciler, 22 Şubat’tan bu yana halkın savunduğu devlet ve demokrasi ilkesine aykırı davranıldığını belirterek ellerinde “Genelkurmay Başkanı'nın siyasi işlere karışmaması” yönünde sloganların yazılı olduğu dövizler taşıdı.
Eylemciler ayrıca, 4 Ekim’de düzenledikleri yürüyüş sırasında “Askeri değil, sivil devlet”, “Diktatörce yönetimden hoşnut değiliz”, “Cezayir’i kurtarın” ve “Ülkeyi serbest bırakın” gibi sloganlar da attı. Siyasetin askeri yönetimden uzaklaştırılmasını talep eden eylemciler, 12 Aralık’ta yapılması düzenlenmesi planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerini de “yetersiz koşullar ile hareketin istediği şartların ve güvencelerin yerine getirilmemesi” dolayısıyla kabul etmediklerini vurguladı.
 Halk hareketinin 33'üncü cuma günü de sokağa inen eylemciler, cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki adayları “halkın taleplerini göz ardı ederek yönetimin planına dahil olmakla” suçladı.
Gösterilerle eş zamanlı olarak başkentteki protestoların fotoğraflarını çeken gazeteci Buzeyd Eşhelalen gözaltına alınmasından birkaç saat sonra serbest bırakıldı.
Protesto gösterileri sırasında çok sayıda polis de halk hareketinin en ünlü yerlerinden olan Diduş Murad Caddesi'ndeki Kültür ve Demokrasi Topluluğu partisinin binası önünde konuşlandı. Polis güçleri çok sayıda parti yandaşının da binadan ayrılarak gösterilere katılmasını engelledi. Parti lideri Muhsin Belabbas ve gazeteci eşi ise eylemciler arasında ön saflarda görüldü.
Avukat ve aktivist olan Tarık Marah, 4 Ekim’de düzenlenen gösterilere dikkati çekerek başkent Cezayir, Vahran, Konstantin, Annaba, Bejaia, Burc Bu Ariric Vilayeti, Tizi Vuzu ve Bumerdas da dahil birçok şehirde protestoların düzenlendiğini belirtti. Halkın halen taleplerini haykırdığını vurguladı.
Cezayir’deki Cumhurbaşkanlığı Seçimleri Düzenleme Bağımsız Otorite Başkanı Muhammed Şarfi, geçen perşembe gecesi el-Kabail bölgesinde eylemcilerin 12 Aralık’taki cumhurbaşkanlığı seçimlerini kabul etmediklerini belirtmek için bazı belediyelerdeki seçmen sayımıyla ilgilenen büroları tahta ve çivilerle kapatmasını ise görmezden geldi. Şarfi, 4 Ekim’de gazetecilere yaptığı açıklamada seçim otoritesiyle iş birliği yapmayı kabul etmeyen ve ülkenin doğusundaki Kabail bölgesine mensup olan belediye başkanlarının “yasal açıdan seçim hazırlıklarının karşısında durmasının mümkün olmadığını, çünkü yasanın, lojistik ve maddi açıdan hakları belirlediğini” söyledi. Yetkili, bir ay önce seçim hazırlıkları yetkisini İçişleri Bakanlığı ve belediyelerden alan seçim yasası düzenlemelerine de atıfta bulundu. Hükümet düzenlemelerin daha önce milyonlarca insanın oy kullanamamasına neden olan “dolandırıcılık hayaletini” ortadan kaldırmak amacıyla “seçim sürecinde daha fazla şeffaflık sağlamayı” amaçladığını açıkladı.
Sayıları 100’ü aşan adaylar arasında dürüst rekabet çağrısı yapan Muhammed Şarfi, Cezayir halkının seçimler hususunda ikiye bölündüğünü belirterek bir tarafın cumhurbaşkanlığı seçimlerini reddettiğini diğer tarafında ise “ülkenin meşru bir liderinin olması için” seçimleri desteklediğini ifade etti.
Şarfi, yerel medya organlarına yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Seçmen listelerinin incelenmesine 22 Eylül itibariyle başlandı ve 6 Ekim’e kadar da devam edecek. Vatandaşların oy kullanmak üzere kayıt yaptırması hususunda yüksek bir oran kaydettik. Bu oran ise gelecek seçimleri göz ardı edilemeyecek bir fırsat olarak gördüklerini yansıtıyor. Onlar, gerçek bir değişim istiyor.”
Başkent Cezayir’in 100 km doğusundaki Buyra vilayeti belediyeleri, geçen perşembe günü ülkedeki tüm belediyelerin tanık olduğu (1541 belediye) seçim merkezlerinin kapatılması gibi sıcak bir gelişmeye tanık oldu. Merkezler, seçimlerin arifesinde faaliyete yeniden başlayacak. Yerel gözlemcilere göre bu gelişmeler, cumhurbaşkanlığı seçimlerine muhalefet olanlar ve seçimleri destekleyenler arasındaki, ordu tarafından da desteklenen bir çatışmanın başlangıcı olacak.
Diğer taraftan yönetimdeki siyasi partilerden Demokratik Ulusal Birlik, 4 Ekim’de son toplantısı sırasında 60 yaşındaki eski Kültür Bakanı İzzeddin Mihubi’nin parti genel sekreterliğine aday olduğunu duyurdu. Birlik, Abdulaziz Buteflika’nın (1999- 2019) görev süresiyle bağlı olarak yolsuzluk suçlamaları nedeniyle iki aydır cezaevinde tutulan eski Başbakan Ahmed Uyahya tarafından yönetiliyor. Gözlemciler, Mihubi’nin diğer adaylar karşısındaki kazanma şansının zayıf olduğunu belirtirken ordunun da 72 yaşındaki eski Başbakan Abdulmecid Tebbun ve 74 yaşındaki Ali Benflis üzerinde bahis oynadığına dikkati çekti.



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.