Rusya, Irak krizine dahil oluyor

Irak Dışişleri Bakanı Muhammed Ali el-Hekim, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile Bağdat'ta bir araya geldi (AFP)

Hulud el-Amiri
Ülkelerindeki yolsuzluk ve işsizliğe karşı ayaklanan Iraklı gençlerin yaptığı gösteriler, aylar öncesindeki ABD-İran gerginliğinin yankılarından uzak değildi. ABD, Irak’a ekonomik yaptırımlar uygulamaya başlarken, Bağdat’ın yaptırımlara uyup uymayacağı konusunda Washington’un kafası karıştı.  
Bu gelişmeler, krize davetiye çıkaran açıklamalar sebebiyle yavaş yavaş gün yüzüne çıktı. ABD aleni bir şekilde gösterileri desteklediğini açıkladı. Ancak, ABD güçlerinin ülkedeki varlığı sebebiyle oluşan korku bu desteğin beraberinde geldi.
Peki ya kriz daha da büyür ve hükümetin kontrolünden çıkarsa! Irak’ta hükümetin kurulması aylar alırken, İran gösterilerin hükümeti devirmesinden korkuyor. Hükümet kurulması kapsamında, ilk aşamada savunma, içişleri ve diğer önemli bakanlıklarda yer alacak isimlerin koltukları boş kalıyor.
Başbakanlık
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, bir önceki hükümetteki gibi en büyük rekabet başbakanın belirlenmesinde yaşandı. Çünkü Meclis Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı makamlarında Sünniler ve Kürtlerin kararı önceden belliydi, sadece bu makamlara geçecek isimlerin belirlenmesine ihtiyaç vardı. Ancak Irak'ta her seçimden sonra sık sık anayasal bir boşluk oluşması tehdidine neden olan büyük ihtilaf Başbakanın belirlenmesinde yaşanıyordu. Başbakanlık koltuğuna oturmak için İran ve ABD’nin adayları mücadele ediyordu. Genellikle bu mücadeleyi İran kazanıyor ve İran’a yakın bir isim Irak başbakanlığına seçiliyor. Her ne kadar siyasi bloklar tarafından bağımsız olarak aday gösterilse de Adil Abdulmehdi de İran’a yakın bir isim olarak Başbakanlık koltuğuna oturdu.
Independent Arabia’dan Hulud el-Amiri’nin haberine göre bugün, Irak sokaklarında göstericileri hedef alan keskin nişancıların İran Devrim Muhafızlarına mensup oldukları söylentisi yayılıyor. Her ne kadar Irak hükümeti “Terörle Mücadele ve Ani Müdahale Birliklerinden” göstericilere karşı koymak için destek alsa da... Irak hükümeti DEAŞ’a karşı yürüttüğü savaşta hiçbir dış kuvvettin yardımını almadı.
Uluslararası boyutlar
Irak krizi, Rusya’nın dâhil olması; Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Irak’ı ziyaret etmesi ve Iraklı yetkililerle görüşmesinin ardından beklentinin ötesinde bir uluslararası boyut kazanıyor.
Rusya, yıllardır Dışişleri Bakanlığı seviyesindeki üst düzey bir yetkiliyi Irak'a göndermedi. İki ülke arasındaki ilişkilere ve ticaret hacmine dair görüşmeler Iraklı bakanların Moskova’ya ziyaretlerinde gerçekleşti.
Lavrov, dün akşam, Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih’le görüşmeden Bağdat’tan ayrılıp Erbil’e geçti. Ancak Dışişleri Bakanı Muhammed Ali el-Hekim, Başbakan Adil Abdulmehdi ve Irak Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi ile bir araya geldi. Irak Meclis Başkanı krizin çözülmesi için göstericilerle görüşmüş ve onlardan taleplerinin yer aldığı listeyi teslim almıştı.
İnternet bağlantısının tekrar sağlanması
Lavrov’un, Irak Dışişleri Bakanı ile yaptığı kısa basın toplantısının dışında, Meclis Başkanı ve Başbakan ile yaptığı görüşmeler kapalı kapılar ardında gerçekleşti. Lavrov, Muhammed Ali el-Hekim ile yaptığı görüşmenin ardından, “Körfez’de tansiyonun nasıl düşürüleceği konusunda ortak kanaatlerimiz var. Biz ve Iraklı dostlarımız, ayrışmaya sebep olacak planlara başvurulmasını değil, tüm tarafların omuz omuza verip güçlerini birleştirerek bu adımı atması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
Irak krizindeki gelişmelere bağlı olarak Pazartesi günü saat 18:00'de Irak'ın başkenti Bağdat ve diğer şehirlerde internet bağlantısı tekrar sağlandı. Iraklılar, internet bağlantısın tekrar sağlanması ile ilgili haberleri " WhatsApp" ve "Viber" uygulamaları ile paylaşıp kutladı. Birçok kişi Facebook ve Twitter’da gösterilere ilişkin paylaşım yaptı.
Bağdat Uluslararası Havalimanı'nda yabancı ülkelere uçuşlar devam ederken, Bağdat'ın Tahrir Meydanı ve havaalanına giden yollar dün akşama kadar kapalı kaldı. Ancak, internet bağlantısının son günlerde kesintiye uğraması, yeni uçuşlar için rezervasyon yapılması işlemlerinin askıya alınmasına neden oldu. İnternet bağlantısının tekrar sağlanmasından saatler sonra turizm şirketleri ve Irak havalimanlarının tekrar eskisi gibi çalışması bekleniyor.