Mutluluk iksiri: Safran

Mutluluk iksiri: Safran
TT

Mutluluk iksiri: Safran

Mutluluk iksiri: Safran

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Karabük’ün Safranbolu ilçesiyle özdeşleşen safran bitkisi; kanser, öksürük, astım, bronşit, cilt, bağışıklık ve hormon bozukluğu gibi hastalıklara iyi gelirken, mutluluk hormonu serotonin salgılanmasına yardımcı olduğu için dünyada mutluluk iksiri olarak biliniyor.
Gıda, ilaç, kozmetik gibi birçok alanda kullanılan ve kilosu 30 bin liradan satılması dolayısıyla "dünyanın en pahalı baharatı" olarak adlandırılan safran bitkisi, hastalıklara karşı kullanılmasıyla da insanların ilgisini çekiyor. İlçede, 12 çiftçi tarafından 30 dekar alanda ağustos ayında ekimi yapılan safran, ekim-kasım aylarında boyu 15-30 santimetre uzunluğa geldiğinde toplanıyor.
Safranın kırmızı renkteki poleni en değerli kısmı olurken, soğanı, mor renkli çiçekleri ile sarı polenleri de satılarak üreticisine gelir kaynağı oluyor. Ağırlığının 100 bin katı kadar sıvıyı sarıya boyayabilen ve 80 bin çiçekten sadece yarım kilogram üretilebilen safran; akciğer hastalıkları, solunum yolu, öksürük, ateş düşürücü, iştah dengeleyici, kanserli hücreler, cilt hastalıkları, stres, depresyon, bağışıklık ve hormon bozukluğu gibi rahatsızlara iyi geliyor.
İlçenin en büyük safran üreticisi olan İsmail Yılmaz, hasat döneminin yoğun geçtiğini söyledi.

Çok sayıda ziyaretçinin safran tarlasına geldiğini ifade eden Yılmaz, "Herkes çiçek topluyor, kokluyor, özeliklerini, ne işe yaradığı öğreniyor. Mevsim olarak çok iyi gidiyoruz çok da yüksek. Şuan en pik dönemi o kadar çok" dedi.
Safranbolu’da safranı çok kullanıldığını aktaran Yılmaz, şunları kaydetti:
"Lokumda kullanılıyor, lokum yapılıyor. Safranlı helva yapılıyor. Tatlılarda çok kullanılıyor. Safranlı zerde tatlısında özellikle aşurelerde, et yemeklerinde, tavuk soslarında, makarnalarda, balıkta her şeyde safran çiçeği kullanılıyor. Bunun yanında çay olarak çok içiliyor, yabacı misafirlerimiz safran çayına çok meraklılar. Bizde genelde gelen misafirlerimize ikram ediyoruz. Bala karıştırılıp macun olarak da tüketiliyor sağlık açısından."

"Safran dünyada mutluluk iksiri olarak bilinir"
Safranın birçok hastalığa iyi geldiğini vurgulayan Yılmaz, "Safran dünyada mutluluk iksiri olarak bilinir. Çok içtiğiniz zaman gülme krizine sokar, böyle bir özelliği vardır. Bunun için depresyon rahatsızlığında kullanılıyor. Alzheimer'de kullanılıyor, içildiğinde Alzheimer'in ilerlemesini durduruyor. Kanserde kullanılıyor hücre yenileme özelliğinden dolayı, sakinleştirici, sinirleri yatıştırıcı, uykusuzluğa iyi gelir, metabolizmayı hızlandırır, vücut direncini artırır. Son zamanlarda gözdeki sarı nokta rahatsızlığında kullanıyor. İnsanlar sağlık açısında safranı çok kullanıyorlar. Safranı afrodizyak olarak kullanan çok insanlar var. Bala katıp diğer bitkilerle karıştırıp macun halinde tüketen çok misafirimiz var" diye konuştu.
Safranın organik olduğunu ve insanların da ilgisini çektiğini anlatan Yılmaz, şu ifadelere yer verdi:
"Dış mor yapraklarından safran reçeli yapılıyor. Sarı polenleri genelde kozmetikte çok kullanılıyor. Sabun, kolonya, parfüm gibi ürünlerde kullanılıyor. Artık kumaş boyalarında da kullanılıyor, safranlı elbiseler yapılıyor. Yazı işlerinde de safran kullanılıyor. Ürün organik doğal direk doğadan toplandığı için insanlar tercih ediyor."



Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Prostat kanseri teşhisinde çığır açabilecek bir idrar testi geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları idrarda prostat kanserinin bir işaretini keşfetti. Bu ilerleme, ölümcül hastalığın teşhisinde daha basit ve iyi bir yönteme önayak olabilir.

Prostat kanseri, dünya genelinde erkekler arasında önde gelen ölüm nedenlerinden biri. Her yıl yüz binlerce kişi bu kötü huylu hastalığa yenik düşüyor ve yılda bir milyondan fazla yeni vaka teşhis ediliyor.

Bununla birlikte, vücutta erken aşamadaki tümörün spesifik belirtilerinin olmaması nedeniyle teşhisi hâlâ zor. Halihazırda, prostat bezi tarafından üretilen bir proteinin seviyesini ölçerek kanseri tespit etmek için PSA adı verilen kan testi kullanılıyor.

Prostat spesifik antijen (PSA) proteininin yüksek seviyeleri prostat kanserinin yanı sıra diğer kanser dışı durumlara da işaret edebiliyor.

PSA'ya dayalı tarama genellikle yanlış pozitif sonuçlara, gereksiz biyopsilere ve hatta bazen teşhisin atlanmasına yol açıyor.

Şimdiyse araştırmacılar, idrarda prostat kanserinin varlığını ve ciddiyetini yüksek hassasiyetle gösterebilecek bir dizi "son derece doğru" işaret tespit etti.

gfbhjyuk
Prostat kanseri illüstrasyonu (Michigan Medicine)

Cancer Research adlı akademik dergide yayımlanan son çalışmaya göre, SPON2, AMACR ve TMEFF2 adlı molekülleri içeren bu işaretler, prostat kanserini tahmin etmede PSA'dan çok daha doğru ve spesifik.

Araştırmacılar, bu yöntemlerin kötü huylu hastalığın tedavisini kişiselleştirmek üzere ilaç hedeflerini belirlemek için de kullanılabileceğini belirtiyor.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarlarından Mikael Benson, "İdrarda biyolojik işaretleri ölçmenin pek çok avantajı var. İnvaziv değil, ağrısız, muhtemelen evde yapılabilir ve numune klinik laboratuvarlardaki rutin yöntemler kullanılarak analiz edilebilir" dedi.

Araştırmada bilim insanları prostat tümörlerinden alınan binlerce hücrede mRNA moleküllerinin aktivitesini analiz etti.

Araştırmacılar bu molekülleri ve faaliyetlerini, bu hücrelerin her birindeki kanserin yeri ve ciddiyetiyle eşleştirdi.

Daha sonra bilim insanları yapay zekayı kullanarak prostat kanseri için güvenilir işaretler olarak hizmet edebilecek molekülleri tanımladı.

Yaklaşık 2 bin hastadan alınan kan, prostat dokusu ve idrar örneklerini analiz ederek bulguları daha da doğruladılar.

Dr. Benson, "PSA'dan daha kesin yeni biyolojik işaretler, prostat kanseri olan erkekler için daha erken tanı ve daha iyi prognoz sağlayabilir. Dahası, sağlıklı erkeklerde gereksiz prostat biyopsilerinin sayısını azaltabilir” dedi.

Bilim insanları, bulguların prostat kanserini teşhis etmek için gen aktivite analizi ve yapay zeka gibi yöntemleri birleştirme potansiyelini gösterdiğini söylüyor.

Araştırmacılar, testi daha büyük, daha çeşitli popülasyonlarda doğrulamayı ve klinik uygulama için geliştirmeyi umuyor.

Independent Türkçe