Libya: Hafter güçleri, Trablus’taki UMH saldırısını geri püskürttü

Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)
Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)
TT

Libya: Hafter güçleri, Trablus’taki UMH saldırısını geri püskürttü

Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)
Trablus’a bağlı Tacura ilçesindeki mülteciler gözaltı merkezi çevresindeki kaçak göçmenler (Reuters)

General Halife Hafter’in önderlik ettiği Libya Ulusal Ordusu (LUO), Trablus’un güneyindeki Selahaddin bölgesindeki cephede Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) güçlerinin saldırılarını geri püskürttüklerini açıkladı. LUO, UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac’a bağlı milisleri de başkent Trablus’taki savaşa dahil olmak için mahkum kaçakçılığı yapmakla suçladı. Aynı şekilde Birleşmiş Milletler Libya Misyonu (UNSMIL), başkentteki bir gözaltı merkezinde yüzlerce göçmenin serbest bırakıldığını belirtti.
Trablus sakinleri, şehrin güneyindeki Ebu Selim kampı çevresi başta olmak üzere bazı alanlarda, güvenlik gerginliği ve şehir merkezinden gelen ağır topçu sesleri ortasında sırtlarında çanta taşıyarak sokaklara akın eden göçmenler dolayısıyla şaşkınlık yaşadı.
Bir LUO yetkilisi, göçmenler hususunda yaşanan bu gelişmenin, UMH’nin “Trablus ateşkesini kabul ettirmek için orduya baskı yapacağını umut ederek” ilgili uluslararası kuruluşları endişelendirme girişimi olduğunu belirtti.
İsminin verilmesini istemeyen yetkili, bazı göçmenlerin “başkentte orduya karşı verilmiş son savaştaki kayıpları telafi etmek amacıyla hükümete sadık milislere katılma” yolunda olduklarını ifade etti.
Serrac hükümeti ve UNSMIL, bu gelişmeler karşısından herhangi bir yorumda bulunmadı. Ancak Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), en az 200 göçmenin komiserlik tarafından kurulan bir yeniden yerleştirme merkezine girdiğini açıkladı. Bir başka BM kuruluşu olan Uluslararası Göç Örgütü (IOM) de geçen salı günü 600 göçmenin Ebu Selim merkezinden serbest bırakıldığını açıkladı.
Trablus’taki silahlı çatışmaların devam etmesi dolayısıyla göçmenlerin güvenliğinin büyük endişe kaynağı olduğunu söyleyen IOM, “Göçmenler düzenli bir şekilde serbest bırakılmalı ve güvenlikleri korunmalıdır” dedi. IOM, 30 Ekim’de yayınladıkları bir bildiride, Ebu Selim merkezinden serbest bırakılanlar için gıda ve konaklama hizmetleri de dahil, ihtiyaç duyulan acil yardımları sağlamak için UNHCR ve Dünya Gıda Programı (WFP) ile birlikte çalıştıklarını belirtti.
Trablus sakinlerinin, sokaklara dökülen göçmenlerin görüntülerinin yayınlamaya başlamasından yaklaşık 2 saat sonra sokaklarda dolaşan bazı göçmenler, başlarını yağan yağmurdan korumak üzere merkezin yakınlarına sığındı.
Neden serbest bırakıldıkları ve nereye gidecekleri henüz bilinmeyen göçmenler, Trablus’taki çatışmalar ortasında sıkışıp kaldı. Trablus hükümeti tarafından yönetilen gözaltı merkezlerinde binlerce göçmen bulunuyor. Ancak göçmenler, yardım çalışanları ve insan hakları savunucuları, bu merkezlerin silahlı gruplar tarafından kontrol edildiğini savunurken, merkezlerde yaygın ihlallerin gerçekleştirildiğini belirtiyor.
Son günlerde artan uluslararası baskılar nedeniyle birkaç gözaltı merkezi kapatıldı. Avrupa Birliği (AB) destekli Libya Sahil Güvenliği tarafından denizde yakalanan göçmenler, gözaltı merkezlerine transfer edilmek yerine serbest bırakılıyor.
Toplama ve Sınır Dışı Etme Merkezi olarak bilinen UNHCR’ye bağlı merkez, geçen yıl açılmasından bu yana çeşitli sıkıntılara maruz kaldı. Reuters’ın 30 Ekim’de UNHCR yetkilisi Vincent Cochetel’dan aktardığına göre, Toplama ve Sınır Dışı Etme Merkezi’nde 880’den fazla göçmen bulunuyor. Söz konusu göçmenler, Trablus’taki bir başka merkezden kaçarak yasadışı şekilde Sınır Dışı Etme Merkezi’ne ulaştı. Temmuz ayında 50 kişinin ölümüyle sonuçlanan bir hava saldırısında da çoğu göçmen yaralandı.
Öte yandan LUO’ya bağlı el-Kerame Operasyon Odası Medya Merkezi, geçen salı günü Şeyh Hakim isimli birinin yardımıyla el-Cedide Cezaevi’nden çok sayıda mahkumun serbest bırakıldığını açıkladı. Merkez, araç ve silah sağlanarak günlük 50 dinar karşılığında 30 mahkumun milislerin yanında savaşmak için serbest bırakılması yönünde düzenlemeler yapıldığını aktardı. Bu mahkumların, Serrac hükümetine bağlı “caydırıcı güçlerin” denetimi altında serbest bırakıldığına dikkat çekildi.
Ordu ayrıca, Selahaddin ekseninde milislerin bir saldırısını geri püskürttüklerini duyurdu. Şiddetli çatışmaların milislerin geri çekilmesine yol açtığını söyleyen LUO, Abdulgani el-Kikli önderliğindeki milisler arasından 2 unsurun da öldüğünü belirtti.



İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.


Şara: Suriye'de hiçbir mezhebe karşı dışlayıcı veya intikamcı eğilimler bulunmamaktadır

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)
TT

Şara: Suriye'de hiçbir mezhebe karşı dışlayıcı veya intikamcı eğilimler bulunmamaktadır

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv- Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara dün, devletin hiçbir gruba karşı dışlayıcı veya intikamcı eğilimler beslemediğini teyit etti.

Halk Sarayı'nda Lazkiye ve Tartus vilayetlerinden ileri gelen şahsiyetlerle yaptığı görüşmede Şara, Suriye'nin istikrar ve halk katılımına dayalı olarak devleti yeniden inşa etmenin yeni bir aşamasına girdiğini belirtti.

sd
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Reuters)

Suriye Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, Eş-Şara'nın Suriye'nin "adaleti garanti eden ve tüm Suriyelilerin haklarını koruyan bir yurttaşlık devleti" olduğunu vurguladığı belirtildi.

Cumhurbaşkanlığı, iki valiliğin ileri gelenlerinin "sivil barışın ve hukukun üstünlüğünün pekiştirilmesinin önemini vurguladığını, kalkınmayı desteklemek ve iş fırsatları sağlamak için kıyı bölgesi için bir yatırım haritası hazırlanması ihtiyacını gündeme getirdiğini" ifade etti.