Natalie Portman, Şarku'l Avsat'a konuştu: Hollywood'da her zaman oyuncuların istediği gibi kendilerine özel roller olmuyor

Natalie Portman, Şarku'l Avsat'a konuştu: Hollywood'da her zaman oyuncuların istediği gibi kendilerine özel roller olmuyor
TT

Natalie Portman, Şarku'l Avsat'a konuştu: Hollywood'da her zaman oyuncuların istediği gibi kendilerine özel roller olmuyor

Natalie Portman, Şarku'l Avsat'a konuştu: Hollywood'da her zaman oyuncuların istediği gibi kendilerine özel roller olmuyor

Güzel oyuncu Natalie Portman’ın 2011 yılında Black Swan (Siyah Kuğu) filmiyle En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazandığında onun bu ödülü birkaç kez daha kazanacağı ifade edilmişti. Amerikalı film eleştirmeni Rex Reed, New York Observer’a yaptığı açıklamada, Portman ve Oscar Ödülü arasındaki ilişkiyi Meryl Streep’inkine benzetti. Streep, 3 kez Oscar Ödülü almıştı.
Natalie Portman, 2011 yılındaki ödülün ardından John Kennedy’nin eşi Jacqueline’yi oynadığı Jackie filmiyle 2017’de de Oscar Ödülü’nü almıştı. Oyunculuk kariyeri Avengers (Yenilmezler) ve Thor gibi serilerde oldukça genişleyen Portman; Annihilation (Yok Oluş) filmi, Song to Song ve Vox Lux filmleri gibi kaliteli yapımlarda da rol almıştı. Portman’ın en son filmi ise yoğun bir izleyici kitlesini hedefleyen Lucy in the Sky (Gökyüzündeki Lucy) filmiydi. Ancak seyirci bu filme pek fazla önem vermedi.
Şarku’l Avsat’ın dünyaca ünlü oyuncu Natalie Portman ile gerçekleştirdiği röportajın tamamı;
- Lucy in the Sky filmini henüz izlemedim. Ancak fragmandan gördüğümüz kadarıyla sizi bir bilim kurgu filminde görmek ilginç. Bu filmle oyunculuk kariyerinizde yeni bir kapı mı açtınız?
Aslında bu film tam olarak bir bilim kurgu filmi değil. Lucy’nin hayatı gerçek bir kişinin biyografisi olarak düşünülebilir ancak biz bu kişinin ismini değiştirip biyografisine farklı olaylar ekledik. Filmde başka kişiler ve olaylardan da esinlendik. Yani filmin konusu astronot Lisa’nın hayatı ile kurgu arasında bir yerlerde.  
Filmin, cinayete teşebbüs etmekle suçlanan Lisa Nowak’ın hikâyesini konu edindiğini biliyordum. Evet. Lisa, başka bir kadınla beraber olan bir astronota âşıktı.
- Filmdeki rolü ilk başta kabul edip ardından reddetmişsiniz. Ancak sonradan role tekrar geri dönmüşsünüz. Bu doğru mu?
Evet. 2016 yılında teklif bana ilk kez sunulduğunda bu rol için zamanım vardı. Ancak senaryo bir noktada tıkandığı için ben de rolden ayrıldım. Daha sonra, Reese Witherspoon’da karar kıldıklarında onun rolü kabul ettiğini düşünmüştüm. Fakat o da başka bir yapımla meşgul olduğu için rolden vazgeçmiş. Proje tekrar oturduğu zaman ben de senaryoyu okudum ve rolü yeniden kabul ettim.
- İyi rollerin nadir olduğunu düşünüyor musunuz?
Evet, iyi rollerin nadir olduğunu düşünüyorum. Ancak iyi oyuncular için çok çeşitli iyi roller var. Aksi takdirde Altın Küre ve Oscar gibi ödüller sahipsiz kalırdı. Hollywood’da sinemacıları tatmin edecek kadar iyi filmler var. Ancak her zaman oyuncuların istediği gibi kendilerine özel roller olmuyor. Bazen de oyuncular projeyi başarıya taşıyacakları düşüncesiyle ya da sadece çalışmak için rolleri kabul ediyorlar.
- Lucy in the Sky, son yıllarda oynadığınız biyografik filmler arasındaki ikinci film mi?
Evet. Diğeri de Jackie’ydi. İzledin mi?
-Tabii ki izledim.
İki film arasındaki fark şuydu: Jackie filminde Jacqueline Kennedy’i oynuyordum bu yüzden onun hayatındaki olaylar üzerinde oynamalar yapmak mümkün değildi. Çünkü onun hayatı bizim için tarihi bir emanetti, eğer değiştirilecekse bunun sorumluluğunu almak gerekiyordu.
- Rol için hazırlanırken Jacqueline Kennedy’i kişiliğine nasıl büründünüz?
Onunla ilgili okumak istediğim ne varsa okudum. Filmdeki karakterler gerçekti, olaylar da 1963’teki gerçekten yaşanmış olaylardı. Filmin konusunun geçtiği noktaların Beyaz Saray’a ya da Kennedy’nin mezarına benzemesine özen gösterildi.
- Sizce gerçek bir karakterin rolüne girmesi oyuncuyu kısıtlıyor mu?
Bence bu, filme bağlı. Dediğim gibi Jackie de, Lucy in the Sky de gerçek kişileri konu edinmişti ama farklı filmlerdi. Yine de bazı gerekli parametreleri kabul ettikten sonra rolümü uygun gördüğüm gibi oynama özgürlüğüm vardı. Bu özgürlük kurgusal olarak değil, ifade etme ve hareket özgürlüğü. Yani karaktere ihanet etmemeye kararlıydım ancak hareketlerimi seçebilirdim. Mesela Jacqueline’in lehçesini öğrenip kullandım ancak diyaloglar, Jackie’ye ilgili okuduğum kitaplar ve hatıralardaki gibi değildi.
- İki yıl önce Song to Song filminde yönetmen Terrence Malick ile çalışmıştın. Nasıl bir deneyimdi?
Malick, en iyi yönetmenlerden biri. Çok farklı bir düşünme tarzı ve üslubu var. Onun önceki filmlerini de izlemiştim ve hoşuma gitmişti çünkü diğer filmlerden çok farklıydı. O yüzden Malick’in bana teklif ettiği rolü kabul etmekte hiç gecikmedim. Bu teklif bana kendimi şanslı hissettirdi.
- 2011 yılında Black Swan filmiyle En İyi Kadın Oyuncu Oscar’ını kazanmıştınız. Ardından hayatınızda ne gibi değişiklikler oldu?
Dürüst olmam gerekirse bir değişiklik olmadı. Bu ödülün kendisini ne kadar mutlu ettiğinden, işinde ona ne kadar yardımcı olduğundan ve hayatını nasıl değiştirdiğinden bahsedenler var. Tabii ki ben de Oscar Ödülü’nü almaktan mutluyum. Söz konusu film de cidden çok iyi bir filmdi. Ancak çalışmalarımda bir değişiklik olmadı.
- Peki, Oscar, oyuncuların performansının yükselmesinde faydalı oluyor mu?
Hayır. Böyle bir şeyin olması gerekmiyor. Bir oyuncunun Oscar’ı kazanması bir sonraki seçimlerini ya da kendisine verilen rollerin niteliğini değiştirmiyor.
- Jane Got a Gon filminin çekimleri sırasında bir sorun yaşanmış ve bu, çekimlerin başlamasına rağmen temel değişikliklerin yapılmasına yol açmıştı. Nasıl bir deneyimdi?
Söz konusu sorun başka bir filmde de yaşanabilirdi. Bu, eski bir hikâye ve bence anlatmaya değmez. Asıl sorun, filmin yönetmeni Lynne Ramsay ile yapımcılar arasındaki görüş ayrılığıydı. Bu da bazı aktörlerin değişmesine ve çekimlerin gecikmesine sebep oldu.
- Ancak tüm bu yaşananlar filmde yapımcısı olmanıza engel olmadı…
Elbette hayır. Çünkü aldığımız dersler bizi hata yapmaktan alıkoyuyor. Aynı hatalar sürekli tekrarlanırsa başarılı bir şekilde çalışmaya devam etmemiz mümkün değil.
- Yapımcılık, mesleki kariyerinizde bir nevi bir gelişme mi yoksa gerçekleştirmek istediğiniz filmleri üretme sevdası mı?
İkisi de. Yapımcı olarak çalışmak, bir yandan sinema hayatımı disipline sokuyor, bir yandan da bazen sizden başkasının üretemeyeceği bir proje oluyor.



Andri Snaer Magnason: Günümüzde her şeyi sonuna kadar sömürme eğilimindeyiz

İzlandalı yazar Andri Snaer Magnason, Mantova, İtalya, 10 Eylül 2021 (Getty Images)
İzlandalı yazar Andri Snaer Magnason, Mantova, İtalya, 10 Eylül 2021 (Getty Images)
TT

Andri Snaer Magnason: Günümüzde her şeyi sonuna kadar sömürme eğilimindeyiz

İzlandalı yazar Andri Snaer Magnason, Mantova, İtalya, 10 Eylül 2021 (Getty Images)
İzlandalı yazar Andri Snaer Magnason, Mantova, İtalya, 10 Eylül 2021 (Getty Images)

Nesrein El-Bakhshawangy

Yazar, müzisyen, belgesel film yapımcısı ve çevre aktivisti Andri Snaer Magnason, şiir, roman, tiyatro, çocuk ve genç yetişkin edebiyatı ve bilimsel kitaplar yazarak İzlanda Edebiyat Ödülü'nü tüm dallarında kazanan tek isim. Magnason, “LoveStar: A Novel” (Love Star) adlı kitabıyla 2016 yılında Fransa'da En İyi Yabancı Bilim Kurgu Romanı ödülü de dahil olmak üzere birçok ödül kazandı.

Magnason, 1973 yılında doğdu, İzlanda Dili ve Edebiyatı bölümünde okudu. Ancak çevre ve iklim değişikliği konuları ilgisini çeken yazar, yazılarında başlıca olarak bu konuları ele aldı. Ülkesinin temiz enerjiye geçmesi ve ulusal dilin önemi gibi alanlarda sıkı çalışmalar yapmak üzere 2016 yılında cumhurbaşkanlığı seçimlerinde adaylığını koydu. Çalışmaları İngilizce, Fransızca, Japonca, Arapça ve Türkçe dahil olmak üzere 30'dan fazla dile çevrildi.

İşte Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı İzlandalı yazar Andri Snaer Magnason röportajın tam metni;

*Çevre ve iklim değişikliği hakkında yazmaya ilk olarak ne zaman ilgi duymaya başladınız?

Milenyumun başlarında İzlanda'daki birçok önemli yer kentleşme tehdidi altındaydı. Örneğin, belirli bir kaz türünün dünyadaki en büyük yuvalama alanı sular altında kalmıştı. Bunun gibi tehdit altındaki pek çok yerin yazabileceklerimden çok daha önemli olduğunu hissettim. Bu alanları koruyup koruyamayacağımı, dünyaya bir roman ya da yeni bir kitapla yapabileceğimden daha fazla katkıda bulunup bulunamayacağımı merak ettim. Daha sonra bu düşüncelerimi, bazen doğrudan, kurgusal olmayan bir biçimde, bazen de bilim kurgu, şiir ya da çocuk kitaplarında konu etrafında örmenin bir yolunu buldum ve bunları bir kitaba dönüştürdüm.

LoveStar: A Novel kitabında en son aşkın, ölümün ve dinin sonuna kadar sömürülmesi gerektiğini gösterdim.

Teknoloji ve özgürlük

*LoveStar: A Novel adlı romanınız teknoloji ve özgürlük arasındaki çatışmayı ele alıyor. Sizi bu romanı yazmaya iten neydi?

LoveStar: A Novel oldukça çılgın bir roman. İçinde bulunduğumuz çağın mitlerine karşı ilerleme ve teknoloji dünyasını keşfetmek ve şu anki trajik tanrılarımızı incelemek istedim. Yani Elon Musk ya da Steve Jobs gibi girişimciler dünyada devrim yarattılar, ama aynı zamanda kendilerini de yok ettiler. Onlar bana dünyayı istila eden ve bedenlerini ya da ruhlarını ele geçiren fikirlerin sadece ev sahipleri gibi görünüyorlar. Bu roman sosyal medyanın hayatımıza girmesinden önce yazıldı. Bu yüzden Jobs ve Musk'ın romanın ilham kaynağı olduğunu söylemek yanlış olur. Bu roman onları bu yolculuğa çıkmadan önce yazıldı. Yaklaşan internet çağının vaat ettiklerini, bağlantı ve veri çağını ve bu gelişen teknolojilerin sonuçlarını keşfetmek istedim. Sahte haberler, bilgi balonları ve kişiselleştirilmiş derecelendirmeler kitapta geçse de bunlar o zamanlar gündemde olan konular değildi. George Orwell’ın 1984 adlı kitabını, Kurt Vonnegut ve Aldous Huxley'in eserlerini, kendi zamanlarının gerçekliğine nasıl tepki verdiklerini ve bizim gerçekliğimiz için ne tür bir tepki hayal ettiğimi düşünüyordum. Uluslararası şirketlerin etiği ‘eğer biz yapmazsak başkası yapacak, o yüzden biz de yapmalıyız’ şeklindedir.

sdwcfvrgbt
LoveStar: A Novel adlı romanın kitap kapağı

*Peki bu romanda modern kapitalizmi ve onun toplum üzerindeki etkisini eleştirirken size ilham veren neydi?

Ben bunu daha çok araştırma, taklit ve deney olarak görüyorum. Doğanın ya da insan etkileşimlerinin ve kültürün giderek daha fazla alanının metalaştığını hissettim. Yeni teknolojinin, daha önce mümkün olmayan insan ilişkilerinden yararlanma ve bunlardan faydalanma olanaklarını nasıl açacağını düşündüm. Hiçbir şeyin kendi haline bırakılamayacağına, çağımızda her şeyi sonuna kadar sömürme eğiliminde olduğumuza tanık olmaktan ilham aldım ve bu romanda en son aşkın, ölümün ve dinin sonuna kadar sömürülmesi gerektiğini gösterdim. LoveStar: A Novel, bu 'kaynakları' sonuna kadar kullanmanın yollarını buluyor.

İklim değişikliği meseleleri

*Bize “On Time and Water” (Zaman ve Suya Dair: Bir Buzula Ağıt) adlı kitabı yazma sürecinden bahseder misiniz? Kitabın beyaz perdeye uyarlanma fikri nasıl ortaya çıktı ve filme nasıl hazırlandınız?

Yaşadığım zamanın ve mekânın bir yazarı olarak, bu konu benim için yazılması gereken en önemli konuydu. İklim değişikliği meseleleri üzerine yazılan çoğu yazının ilgi çekici olmadığını ve hatta yapay zeka tarafından yazılmış gibi tahmin edilebilir olduğunu gördüm. Bu konuların akıbetini öngörebildiğimi ve anlatı yoluyla bunlar hakkında beyin fırtınası yapabildiğimi fark ettim. İletişim yeteneği, bilimsel konuları ortalama bir insana açıklamak için büyük önem taşısa da bunun ötesine geçilmesi gerektiğini hissettim. Daha derin bir yaklaşım gerekiyordu. Bu dilden daha büyük bir şey. Zira bu temiz enerji dünyasına doğru bir paradigma değişimiyle ilgili ve bir paradigma değişiminde dil ve normlar yıkılmaya başlar.

ccdfvrbg
On Time and Water romanının kitap kapağı

İçinde yaşadığımız zamanı anlamadığımızı nasıl anlayabiliriz? Kitap ailemle ilgili, büyükannem ve büyükbabam 1950'lerde buzul kaşifleriydi. Kitap, bir yandan da zamanı ele alıyor. Çünkü 2100 gerçekten ne anlama geliyor? Biz bunu nasıl anlıyoruz? Kelimeler ne anlama geliyor? Olaylar 1000 ya da 2000 yıl sonra hala iklim değişikliği olarak adlandırılacak mı yoksa başka bir isimle mi anılacaklar?

Yeni nesillerin ‘nasıl çiftçilik yapılır, nasıl inşaat yapılır, nasıl seyahat edilir?’ gibi pek çok şeyi yeniden keşfetmesi gerekiyor.

Çocuklar ve çevre

*Bir çocuk edebiyatı yazarı olarak, sizce çocukları ve gençleri çevreyle ilgili konularda erken yaşta eğitmek önemli hedeflere ulaşılmasına nasıl yardımcı olabilir?

Çocukların ve gençlerin tüm eğitim metotlarıyla temiz enerjiye geçişin önemi konusunda bilinçlendirilmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü geçtiğimiz yüzyılın tasarım yöntemleri, alışkanlıkları ve endüstrisi artık eskidi. Yeni nesillerin ‘nasıl çiftçilik yapılır, nasıl inşaat yapılır, nasıl seyahat edilir?’ gibi pek çok şeyi yeniden keşfetmesi gerekiyor. Benim yaşıma geldiklerinde tüm dünyanın temiz enerjiye ihtiyacı olacak. Bu büyük bir değişim ve zorluk. Bugün doğan bir çocuk 2100 yılı civarında emeklilik yaşına ulaşacak. Şu anda dünyamız gelecekte istikrarlı olacak şekilde tasarlanmamıştır.

tynm
The Casket of Time (Yonder) kitabının kapağı

Bir genç yetişkin romanı olan The Casket of Time'da modern hikayeleri antik destanlarla birleştirirken karşılaştığınız zorluklar oldu mu?

Yeni bir eser yazarken karşılaşılan başlıca zorluk, eserin çerçevesini belirlemektir. Eser bir seri mi olmalı? Üç kitap mı, beş kitap mı? Ya da çok uzun bir kitap olabilir. Ama ben uzun kitaplardan ziyade kısa ve konu odaklı hikayeleri seviyorum. Bu yüzden geleceğin ve geçmişin hikayelerini bir arada örmek ve bunları mantıklı, şaşırtıcı ve izleyiciler için eğlenceli hale getirmek zordu, ama umarım başarmışımdır.

Bir resim bin kelimeden daha fazlasını anlatabilir, ancak bir kelime de bin resimden daha fazlasını anlatabilir.

*Kişisel internet sitenizde “Ben Noam Chomsky ve Lewis Carroll'un gayrimeşru oğluyum” diye yazmışsınız. Onların yazıları çalışmalarınızı nasıl etkiledi?

Chomsky'nin dilbilim teorilerini inceledim. Carroll ise beni vahşi ve eğlenceli hayal gücüyle etkiledi. Kelimelere ve dile olan ilgi ve hayal gücünüzü ne kadar genişletebileceğinizi görmek gibi şeyler zihnimde takılıp kaldı.

*“Dreamland” (Düş ülkesi) kitabınızın belgesel film haline getirilmesiyle birlikte, edebiyatın görsel eserlere dönüştürülmesinin önemini nasıl görüyorsunuz?

Gerek sözlü anlatıcılık gerek kitapta yazılı, gerekse müzikal ya da film olarak olsun hikayelerin farklı ifade biçimleri her zaman ilgimi çekmiştir. Farklı formlardan çok şey öğrendiğimi düşünüyorum. Her ifade biçiminin kendi kuralları ve kendi büyüsü vardır. Bir resim bin kelimeden daha fazlasını anlatabileceği gibi bir kelime de bin resimden fazlasını anlatabilir.

*Sizi 2016 yılında İzlanda cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmaya iten neydi? Sizce bir şair ve romancı böyle bir makamda ne kadar başarılı olabilir?

İzlanda cumhurbaşkanı devletin bir temsilcisidir. Doğrudan bir gücü olmasa da nüfuzu vardır. Benim gündemim İzlanda dilinin korunmasının önemi konusunda farkındalık yaratmak ve İzlanda'nın iklim değişikliğinin etkileri konusunda küresel bir eylem örneği haline gelmesini sağlamaktı. Cumhurbaşkanlığı daha çok kelimeler, kavramlar ve vizyonla ilgili. Bu, bugün her zamankinden daha önemli olduğu için gündeme getirebileceğimi düşündüğüm bir konuydu.

*Tüm ilgi alanlarınız arasında en çok neyle gurur duyuyorsunuz ve neden?

Belki çocuklarım! Dört tane çocuğum var. Ama birçok ülkedeki insanlara ulaşan çok farklı türde sanat yapma becerimle gurur duyuyorum. İzlandaca yazmak ve çeviri yoluyla Arapça konuşulan ülkelerdeki biriyle konuşmak ve yazının hala sınırları aşabildiğini görmek harika. Bununla gurur duyuyorum.

*Belgesel film yapımcısı olarak yaptığınız çalışmalar yazarlığınızı nasıl etkiledi?

Kariyerimi tarımdaki gibi bir tür ürün rotasyonu olarak görüyorum. Ürün rotasyonunda bir yıl patates ekersiniz, ertesi yıl arpa ve sonra belki de bir yıl boyunca tarlada yabani otların büyümesine izin verirsiniz. Böylece her tarla diğerini besler. Of Time and Water'ı yazarken kendimi bir belgesel film çekiyormuş gibi hissettim. Bilim insanlarıyla, yaşlılarla, Dalai Lama gibi kişilerle röportajlar yaptım. Ama sonra elimdeki malzemenin o kadar büyük olduğunu fark ettim. Bunun kitaplaştırılması gerektiğini düşündüm ve şimdi de bir belgesel film oldu.

*Belgesel filminiz “The Hero's Journey to the Third Pole - a Bipolar Musical Documentary with Elephants” (Kahramanın Üçüncü Kutba Yolculuğu: Fillerle Bir Bipolar Müzikal Belgesel) adlı belgesel filminiz, bipolar bozukluğu olan kişilerle ilişkili ruh sağlığı sorunları ve yaratıcı yetenekler konusunda farkındalık yaratmayı mı amaçlıyor?

Akıl hastalıkları üzerine tartışmak zor ve hassas bir konu. Filmimde, bipolar bozukluk şikayeti olan iki kahramana kendileri hakkında konuşma şansı verdik. Filmde tıpkı hepimiz gibi çok sempatik iki insan görüyoruz. Yani hayatlarının bir noktasında normal biri gibi muamele görüyorlar. Ancak hastalığın depresif evrelerinde karanlık zamanlardan geçerken manik evrelerinde yıldızlara dokunacak kadar coşkulu olabiliyorlar. Ardından farklı bir bilinçle ve hepimizin bir şekilde öğrenebileceği yeni bir insanlık durumu anlayışıyla geri dönüyorlar.