Suriye’deki mülteci kamplarından kaçan Belçika vatandaşı 9 kadın Türkiye topraklarında

(Getty Images-Arşiv)
(Getty Images-Arşiv)
TT

Suriye’deki mülteci kamplarından kaçan Belçika vatandaşı 9 kadın Türkiye topraklarında

(Getty Images-Arşiv)
(Getty Images-Arşiv)

Belçika Başbakanı Sophie Wilmes, Türkiye'nin Suriye’nin kuzeydoğusunda askeri operasyon başlatmasından bu yana DEAŞ üyelerinin dul eşlerinden Belçika vatandaşı 9 kadının, yanlarında 12 çocukla birlikte operasyon bölgesindeki Kürtlerin kontrolü altında bulunan mülteci kamplarından kaçıp Türkiye topraklarına girmeyi başardıklarını açıkladı.
Belçika’nın geçici hükümetinin Başbakanı Wilmes’in açıklamaları, Brüksel’deki Federal Savcılık Ofisi’nin Tatiana (27) ve Bouchra (26) adlı Belçika vatandaşı iki kadının yanlarında 6 çocukla birlikle Türkiye’deki yetkili makamlara kendi istekleriyle teslim olduklarını duyurmasıyla aynı zamana denk geldi. Belçika’nın ‘Standart’ adlı günlük gazetesinin dün internet sitesinden yayınladığı habere göre Tatiana ve Bouchra, Suriye-Türkiye sınırı yakınlarında bulunan Ayn İsa Mülteci Kampı’ndan kaçmayı başardılar.
Belçika’nın kuzeyindeki Anvers (Antwerp) Temyiz Mahkemesi, Tatiana ve Bouchra’yı daha önce ‘bir terör örgütünün faaliyetlerine katılmak’ suçlamasıyla 5’er yıl hapis cezasına çarptırmıştı. Standart gazetesinin kaynakları, Belçika Federal Savcılık Ofisi’nin Türkiye’deki yetkili makamlardan iki kadının haklarındaki hapis cezasının uygulanması için Brüksel’e iadesini isteyeceğini söyledi. Standart gazetesine göre Belçika’nın iki kadının iadesini istemesi ve Türkiye’nin de hızlı bir şekilde onları sınır dışı etmesi olası görünüyor. Çünkü Türkiye, ‘DEAŞ’lı dul kadınları’ cezaevlerinde tutmak istemiyor.
2013 yılında Suriye’ye giden Tatiana ve Bouchra, bir süre sonra doğum yapmak üzere Belçika’ya döndüler. İki kadın da ilk eşlerini Suriye’deki çatışmalarda kaybetti. Doğumdan sonra Suriye’deki çatışma bölgelerine geri dönen kadınlar, burada diğer DEAŞ’lılarla evlendi. Belçika basınında yer alan haberlere göre Bouchra ve Tatiana’nın toplamda 6 çocukları var. Çocuklardan 4’ü Belçika’da doğdu. Suriye’de doğan iki çocuğa ise Tatiana ve Bouchra’nın çocukları olup olmadıklarının anlaşılması için DNA testi yapılması bekleniyor. Bu gelişme Anvers Temyiz Mahkemesi’nin Cuma günü bir kadının ‘DEAŞ terör örgütünün faaliyetlerine katılmaktan’ suçlu bulunarak 5 yıl hapis ve 8 bin euroluk para cezasına çarptırılması kararından birkaç saat sonra yaşandı.
Bununla birlikte savcılık, mahkemeden, 5 yıl ceza hapis cezası alan kadının Belçika vatandaşlığından çıkarılmasını istemişti. Ancak mahkeme, savcının talebini onaylamadı. DEAŞ’lı kadının avukatı, gazetecilere yaptığı açıklamada, müvekkilinin şu anda Suriye'nin kuzeydoğusundaki Hol Mülteci Kampı’nda bulunduğunu ve mahkemenin tutuklama emri çıkardığını söyledi. Tüm bunlar, Belçika hükümetinin DEAŞ üyelerinin dul eşleri ve yetim çocuklarının ülkeye iadesi konusundaki tutumunun tersine döndüğüne işaret etti. Bakanlar Kurulu, Aralık 2018’in son haftasında Belçika'ya dönmek isteyen DEAŞ üyelerinin çocuklarının geri dönüşlerini onayladı. Ancak aynı hoşgörü ebeveynleri için geçerli değildi.
İlgili makamlara göre Suriye ve Irak'ta DEAŞ saflarında savaşmaya giden babalardan doğan çocuk sayısının 70 ila 80 civarında olduğu tahmin ediliyor. Soylarının tespit edilmesi için DNA testi yapılması planlanan çocuklar, Belçika’ya döndüklerinde ülkenin vatandaşlığını almak için başvuru yapabilecekler. Mahkeme kararının ardından çocuklar kimliklerine kavuşabilecekler. Yaşları 10 ile 18 arasında değişen çocuklar için ise haklarında araştırma yapılıp, cinayet ve terör eylemlerinde yer almadıklarının ya da DEAŞ saflarına katılmadıklarının doğrulanması gerekiyor. Bu durumda yaklaşık 20 çocuğun olduğu ve küçük yaşlarda aile üyeleri veya akrabaları ile çatışma bölgelerine gittikleri tahmin ediliyor.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.