İsrail'in Meşal'e suikast girişimi öncesinde Hamas 10 yıllık ateşkes teklif etti

Kral 2. Abdullah, 2013’te Amman’daki sarayında Halid Meşal’i ağırlıyor (Reuters)
Kral 2. Abdullah, 2013’te Amman’daki sarayında Halid Meşal’i ağırlıyor (Reuters)
TT

İsrail'in Meşal'e suikast girişimi öncesinde Hamas 10 yıllık ateşkes teklif etti

Kral 2. Abdullah, 2013’te Amman’daki sarayında Halid Meşal’i ağırlıyor (Reuters)
Kral 2. Abdullah, 2013’te Amman’daki sarayında Halid Meşal’i ağırlıyor (Reuters)

İsrail’deki istihbarat kaynakları, eski Hamas lideri Halid Meşal’e yönelik suikast girişimi hakkında yeni bilgiler paylaştı. Kaynaklar, Hamas’ın 10 yıllık ateşkes teklifinin yalnızca 4 gün sürdüğünü belirtti. Mossad’da üst düzey bir yetkili olan ve hala hizmette bulunması dolayısıyla isminin yayınlanmasını istemeyen D., 21 Eylül 1997 tarihinde Amman ile ilişkilerden sorumlu olduğu gerekçesiyle Kral Hüseyin ile görüşmek üzere Amman’daki Kraliyet Sarayı’na çağrıldığını söyledi. O dönem, İsrail açısından, Hamas aktivistlerinin onlarca İsraillinin ölmesine neden olan büyük saldırılar düzenlediği, zor günlerdi. Yetkiliye göre Kral Hüseyin, “Hamas’ın, kendisinden İsrail’e, siyasi arenada dikkate alınma karşılığında, 10 yıllık bir ateşkes anlaşması öneren bir mektup ulaştırmasını istediği” hususunda Tel Aviv’deki başkanını bilgilendirmesini talep etti.
Ancak bu mektup, adresine ulaşmadı. Söz konusu yetkili, kraldan dinlediklerinde ilişkin muhtıra hazırladı ve onu, dönemin Mossad başkanı Danny Yatom’un masasına koydu. Ama mektup, aynı gün okunmadı ve okunduğunda da ciddiye alınmadı. Bu bağlamda İsrailli yetkili, “Hamas, geçmişte de bize uzun süreli ateşkesler teklif etti. Bu yüzden bunu, özel bir teklif olarak görmedim” ifadelerini kullandı. Yatom, İsrail merkezli Kanal 13’te askeri işler yorumcusu Alon Ben David’e verdiği röportajda, Başbakan Binyamin Netanyahu ile konuşmaya çalıştığını, ona hasta olduğunu belirttiğini ve ertesi günkü görüşmelerinin iptal edilmesini istediğini belirtti. İsrailli D., ertesi gün onunla görüşme vaktinin hiç gelmediğini, çünkü Yatom’un suikast girişimiyle meşgul olduğunu söyledi.
Kral Hüseyin, İsrail’in “Hamas’ın ateşkes teklifine cevap vermesini” beklerken Mossad, Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal’e ve Ürdün topraklarına suikast yapmakla uğraşıyordu. Böylece İsrail’in, ateşkes teklifine verdiği yanıt da anlaşılmış oldu.
Yatom, kanal tarafından yayınlanan suikast politikalarıyla ilgili özel bir programda, şahsen Meşal suikastını desteklemediğini söyledi. Danny Yatom, “Hamas’ın Tel Aviv ve Kudüs’teki operasyonları yoğunlaştığında, Başbakan Netanyahu beni çağırdı ve Hamas liderine tasfiye darbesi vurmak için pratikte bir öneride bulunmamızı istedi. Bir hafta sonra orta sınıf dereceye sahip ve dünyanın farklı bölgelerinde konuşlanan birkaç saha komutanının tasfiye önerisiyle Netanyahu’nun yanına geri döndüm. Onaylandıktan sonra operasyonlar için hazırlıklara başladık. Ansızın Netanyahu, benden bir kez daha talepte bulunarak, bana Hamas’ın birincil liderliğindeki bir isme suikast önerisinde bulundu” ifadelerini kullandı. Dönemin Savunma Bakanı İzak Mordehay ise sert operasyonlara verilen yanıtın, birincil lider Halid Meşal düzeyinde olması gerektiğini söyledi. Meşal’in Ürdün’de yaşadığı ortaya çıktığında ve Ürdün topraklarında suikastın diplomatik krize neden olacağı anlaşıldığında Netanyahu’nun emirleri geldi; “İz veya parmak izi olmayan bir darbe vurun”. Böylece akıllara Meşal’in kulağına ölümcül zehri olan bir madde damlatma fikri geldi.
Mossad Başkanı Yatom, başarısızlığa uğramamak için yürütme ekibine talimatlarını açıkça belirtti, “Onlara böyle bir operasyonun başarısız olacağı veya engelleneceği konusunda herhangi bir şüpheleri varsa operasyonun durdurulması gerektiğini söyledim. Aynı şekilde suikast mekanının yakınlarında yalnızca bir Ürdünlü sivil polis varsa bile operasyonun durdurulması gerektiğini belirttim. Eğer Meşal’in yanında başkaları varsa, operasyonun durması gerekiyordu. Maalesef emirlerime uymadılar. Bu nedenle bedeli çok yüksek oldu. Kral Hüseyin bize oldukça sinirlendi. Onu memnun etmek amacıyla, Meşal’in kurtulması için panzehiri enjekte etmek zorunda kaldık. Ayrıca Şeyh Ahmed Yasin’i serbest bırakmak zorunda kaldık” dedi.



Türkiye ve Rusya, Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılması ve Suriye yönetiminin desteklenmesi çağrısında bulundu

Suriye ve bölgedeki gelişmelere ilişkin Türk-Rus istişareleri İstanbul'da yapıldı. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Suriye ve bölgedeki gelişmelere ilişkin Türk-Rus istişareleri İstanbul'da yapıldı. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
TT

Türkiye ve Rusya, Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılması ve Suriye yönetiminin desteklenmesi çağrısında bulundu

Suriye ve bölgedeki gelişmelere ilişkin Türk-Rus istişareleri İstanbul'da yapıldı. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Suriye ve bölgedeki gelişmelere ilişkin Türk-Rus istişareleri İstanbul'da yapıldı. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Ankara: Said Abdurrazık

Türkiye ve Rusya, Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılması gerektiğini vurgulayarak, Suriye'nin birliğine olan bağlılıklarını ve istikrarın sağlanması için yeni yönetime desteklerini yineledi. İki ülke ayrıca, İsrail'in Suriye topraklarına yönelik saldırılarının durdurulması gerektiği konusunda mutabık kaldı.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılması gerektiğini, zira bunun Suriye hükümetini siyasi ve mali açıdan desteklemenin en etkili ve uygulanabilir yolu olduğunu vurguladı. Yılmaz, İsrail'in Suriye topraklarına yönelik saldırılarının durdurulması gerektiğinin altını çizdi.

Yılmaz başkanlığındaki Türk tarafı ile Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov başkanlığındaki Rus tarafı, Suriye'deki gelişmeler, Ortadoğu'daki güvenlik durumu, bölgede istikrar ve barışı tesis etmenin yolları ve Rusya-Ukrayna savaşındaki gelişmeler konusunda İstanbul'da yeni bir istişare turu gerçekleştirdi.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Rus mevkidaşı Mihail Bogdanov'u İstanbul'da kabul etti. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, Rus mevkidaşı Mihail Bogdanov'u İstanbul'da kabul etti. (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Dün akşam gerçekleştirilen istişarelerde iki taraf, Suriye'nin istikrara kavuşması için yeni Suriye yönetimine siyasi ve ekonomik desteklerini yinelerken, İsrail'in Suriye topraklarına yönelik saldırılarının durdurulması gerektiğini vurguladı.

Görüşme sırasında Yılmaz, ülkesinin Suriye'deki önceliğinin topraklarının birlik ve bütünlüğünü koruyarak istikrar ve güvenliği sağlamak olduğunu ve ülkesinin ulusal güvenliğini koruma arzusuyla Suriye'deki gelişmeleri yakından takip ettiğini belirtti.

İki taraf terör örgütleriyle mücadelenin ve Suriye yönetiminin bu mücadelede desteklenmesinin önemi konusunda mutabık kaldı.

Türkiye-Rusya görüşmesi, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Türkiye ve Rusya ile Suriye'deki askeri varlıkları konusunda görüşmelerin sürdüğünü söylemesi ve hükümetine askeri destek sağlayabileceklerini ima etmesinden günler sonra gerçekleşti.

Eş-Şera, Rusya'nın on yıllardır Suriye ordusuna silah sağladığını ve Suriye'deki enerji santrallerine teknik destek verdiğini söyleyerek, Suriye'nin gelecekte Rusya'ya ihtiyaç duyabileceğini ima etti.

Türkiye için ise Suriye yönetimiyle İsrail sınırı yakınlarındaki nüfuzunu genişletmeye, ülkenin kuzeyindeki Kürt militanları azaltmaya ve İran'ı kontrol altında tutmaya yardımcı olabilecek bir askeri anlaşmadan söz ediliyor.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera (Reuters)

Eş-Şera New York Times'a verdiği demeçte, ABD'ye ülkesine uygulanan yaptırımları kalıcı olarak kaldırma çağrısında bulundu.

Eş-Şera'nın göreve gelmesinden bu yana Avrupa ve ABD, Beşşar Esed rejimine 2014 yılından bu yana uygulanan sert yaptırımların bir kısmını geçici olarak hafifletti. Ancak eş-Şera, ülkenin çökmüş ekonomisini yeniden inşa edebilmesi için çok daha büyük bir rahatlamaya ihtiyaç olduğunu vurguladı.

Eş-Şera yaptırımların kaldırılması gerektiğini, çünkü bunların ‘Esed rejiminin halka karşı işlediği suçlara karşılık olarak uygulandığını ve bu rejimin artık iktidarda olmadığını ve yaptırımların hükümeti ve ekonomisini yeniden inşa etme kabiliyetini engellediğini’ söyledi.

Geçtiğimiz ay ABD'li yetkililer yaptırımların kaldırılması için kimyasal silah stoklarının imhası ve terörle mücadele çabalarında iş birliği de dahil olmak üzere sekiz talebin ana hatlarını belirledi. Eş-Şera, ABD'nin bazı koşullarının ‘tartışılması ya da değiştirilmesi gerektiğini’ söyledi, ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Ahmet Yıldız (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Ahmet Yıldız (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Türkiye'nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimî Temsilcisi Ahmet Yıldız, siyasi geçiş sürecinin başarıya ulaşması için Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılması ve yeniden yapılanma için uluslararası destek çağrısında bulundu.

Dün akşam Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani'nin de katıldığı BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye konulu oturumunda konuşan Yıldız, Suriye hükümetinin Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana önemli ilerlemeler kaydettiğini söyledi.

Yıldız, Suriye'ye uygulanan yaptırımların derhal kaldırılması ve altyapının yeniden inşa edilmesi, kamu hizmetlerinin sağlanması ve yaşam koşullarının iyileştirilmesinin ‘ortak öncelik’ olması gerektiğini vurguladı.

Türkiye, Suriye'nin yeniden inşasına etkin destek sağlanması için uluslararası topluma defalarca çağrıda bulundu.

Yıldız, İsrail'in saldırılarının Suriye'nin egemenliğini ihlal ettiğini, bölgesel barış ve güvenlik için ciddi bir tehdit oluşturduğunu, iç istikrarı baltaladığını ve terör örgütü DEAŞ ile mücadele kabiliyetine zarar verdiğini ifade etti.

Yıldız, Türkiye’nin söz konusu saldırıları kesin bir dille kınadığını, BM Güvenlik Konseyi'ni gerilimin daha da artmasını önlemek üzere derhal ve kararlı bir şekilde harekete geçmeye çağırdığını ve bu yeni dönemin zorluklarının üstesinden gelinmesinde Suriye halkına güçlü bir şekilde destek olmaya kararlı olduğunu vurguladı.