Nahda, yeni hükümetten çekildiğini açıkladı

hükümeti kurmakla görevli İlyas el-Fahfah (DPA)
hükümeti kurmakla görevli İlyas el-Fahfah (DPA)
TT

Nahda, yeni hükümetten çekildiğini açıkladı

hükümeti kurmakla görevli İlyas el-Fahfah (DPA)
hükümeti kurmakla görevli İlyas el-Fahfah (DPA)

İslami eğilimli Tunus Nahda Hareketi, 15 Şubat’ta hükümeti kurmakla görevli İlyas el-Fahfah tarafından önerilen yeni hükümete katılmayacağını ve güvenoyu vermeyeceğini açıkladı.
Parlamentoda en fazla sandalyeye sahip olan Nahda’nın söz konusu kararı öncesinde, partinin en yüksek heyeti olan Şura Konseyi toplantı düzenlemişti. Nahda Hareketi’nin bu kararı, Habib el-Cemli tarafından önerilen eski hükümetin geçtiğimiz Ocak ayında güvenoyu alamaması sonrasında Fahfah’ın parlamentonun güvenini sağlama yolunu daha da karmaşıklaştırdı.
Nahda Hareketi’nin üst organı olan Şura Konseyi, 15 Şubat’ta, ilerleyen günlerde ilan edilmesi beklenen İlyas el-Fahfah hükümetine ilişkin tavrını belirlemek için başkent Tunus’ta bir araya geldi. Gelişmeyle eş zamanlı olarak hükümetin kurulmasıyla ilgilenen taraflar, önerilen bakanların nihai listesini ortaya koymadan önce ilerleyen saatlerde atama hususunda uzlaşı sağlamaya çalışıyor.
Parlamentoda büyük çoğunluğa sahip olan Nahda Hareketi, Fahfah tarafından sunulan bakanlık pozisyonlarına ilişkin payın yanı sıra, hükümette önerilen bazı isimlere de itiraz etti.
Nahda Hareketi liderlerinden ve Şura Konseyi üyesi Abdullatif el-Mekki, toplantı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, “Zamanın baskı altında olduğunu biliyoruz. Şura Konseyi, hükümeti kurmakla görevli yetkili ve Nahda heyeti arasındaki toplantıyı değerlendirecek. Şuna inanıyorum ki, Fahfah’ın görev süresinin başlamasından bu yana Şura Konseyi’nin kararlarının özü, Tunusluların isteklerine yanıt verebilecek güçlü bir hükümete katılma arzusunu oluşturuyor” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından 20 Ocak’ta, bir ay içerisinde hükümeti kurması için görevlendirilen Fahfah’ın geçtiğimiz Cuma günü hükümeti açıklaması gerekiyordu. Ancak daha fazla danışma faaliyetleri gerçekleştirmek üzere bu açıklama, 15 Şubat’a ertelendi. Önerilen hükümetin, parlamentonun güvenini kazanmak için mutlak çoğunluğa, yani yüzde 50’den fazla oya ihtiyacı var. Ama bu çoğunluğu sağlamayı başaramazsa Cumhurbaşkanı parlamentoyu feshedecek ve erken yasama seçimleri ilan edilecek.
Parlamentodaki ikinci büyük taraf olan Tunus’un Kalbi Partisi’nin de oylamada yer almayacağı kesin. Bu nedenle Nahda Hareketi’nin oyunun, önerilen hükümetin kaderini belirlemesi bekleniyordu.
Nahda Hareketi, parlamentoya sunulması halinde yeni hükümet lehine oy kullanma karşılığında, parlamento çoğunluğunu dikkate alarak (54 sandalye), Fahfah hükümetinde temsilinin ek iki bakanlık ile genişletilmesini talep etti.
20 Ocak’tan bu yana devam eden istişarelere göre Nahda, 5 bakanlık, Demokratik Akım 3 bakanlık, Halk Hareketi 2 bakanlık, Yaşasın Tunus Partisi aynı bakanlıkları, Tunus Alternatif Partisi 1 bakanlık elde edecek. Ancak bu dağılım, geçen yılın sonlarında gerçekleştirilen parlamento seçimlerinde kazanan taraf olan Nahda liderlerini tatmin etmedi. Nahda liderleri, başta Tunus’un Kalbi olmak üzere parlamentoda temsil edilen farklı siyasi partilerin de katılımıyla, hükümeti destekleyen siyasi kemerin genişletilmesi ısrarını sürdürdü.
Gözlemciler, Fahfah’ın bu gecikmeyle, kendisinden önceki Habib el-Cemli hükümetinde olduğu gibi hükümetin parlamento güvenini kazanamama ihtimalini ortadan kaldırmaya çalıştığına inanıyor. Gözlemcilere göre Fahfah, Nahda Hareketi’nin parlamentoda oy kullanmaktan kaçınmasının, hükümetin başarısızlığını tehdit ettiğinin farkında.
Fahfah, cuma akşamı Nahda Hareketi lideriyle uzun bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantı, bir sonraki aşamada başarı sağlamak için iki taraf arasında hükümet yapısının temel bir unvanı olarak ‘ulusal birlik hükümeti’ seçeneğini benimseme hususunda bir anlaşmayla sona erdi. Bu çerçevede Nahda Hareketi liderlerinden Sami et-Tariki, Şura Konseyi’nin olağanüstü bir toplantının ardından Raşid el-Ğannuşi’yi, iki temel noktaya dayanan bir yaklaşım uyarınca hükümeti kurmakla görevli yetkili ile müzakere yapmakla görevlendirdi. Bu çerçevede ilk nokta, genişletilmiş ulusal birlik hükümetinin, mevcut aşamada olmasa bile siyasi durumun değiştiği sonraki aşamalarda Fahfah’ın temel unvanı olması. Bu, hükümet kemerinin genişletilmesi çağrısı yapan Nahda’nın önerisinin, parlamentonun güvenini kazandıktan sonra masada olacağı anlamına geliyor. İkinci nokta ise parlamentodaki hacmine uygun olarak Nahda’nın hükümetteki temsiliyle ilgili.
Diğer taraftan Özgür Anayasa Partisi Başkanı Abir Musa, Fahfah’ın ‘hükümet yapısı ve 3 haftadır devam eden istişareler hakkındaki değerlendirmelere katılma’ çağrısını reddettiğini açıkladı. Musa, “Diyaloglara katılmadık. Çağrılarına yanıt vermedik. Manevraları bizi ilgilendirmiyor. Parti kotalarının sonuçlarını değerlendirmemize gerek yok. Davet reddedildi. Parlamentodaki tavrımız, hükümete karşı oy kullanmaktır” dedi.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”