Kürt liderler, Suriye’yi, İran ve Rusya’ya ‘bağımlılık’ konusunda uyardı

DSM heyet, Fırat’ın doğusundaki kabile liderleriyle bir araya geldi /Şarku’l Avsat)
DSM heyet, Fırat’ın doğusundaki kabile liderleriyle bir araya geldi /Şarku’l Avsat)
TT

Kürt liderler, Suriye’yi, İran ve Rusya’ya ‘bağımlılık’ konusunda uyardı

DSM heyet, Fırat’ın doğusundaki kabile liderleriyle bir araya geldi /Şarku’l Avsat)
DSM heyet, Fırat’ın doğusundaki kabile liderleriyle bir araya geldi /Şarku’l Avsat)

Demokratik Suriye Meclisi (DSM) Yürütme Kurulu Eş Başkanı İlham Ahmed, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e, Sezar Yasası’nın yürürlüğe girmesinden günler önce, rejime tutumlarını değiştirme ve politik çözümler benimseme çağrısında bulundu.
Bu çağrı Suriyeli Arap kabile şeyhleri tarafından gerçekleştirilen toplantı sırasında gelirken, Ahmed, “İktidar rejimi inatçıdır, davranışını değiştirmez. Karar alma ve kriz yönetimindeki merkeziyetine bağlılık kararları, Rusya ve İran gibi Suriye savaşında aktif olan devletlerin ellerine bağlıdır” uyarısında bulundu.
Arap ve Kürtlerden oluşan ABD destekli Suriye Demokrat Güçleri’nin (SDG) siyasi kolu olan DSM, Suriye’nin kuzeydoğusunda yer alan Kamışı şehrindeki Tel Hamis kasabasında Arap şeyhleri ve kabilelerle son günlerde toplantılar düzenliyor. İlham Ahmed, kabile büyüklerine çağrıda bulunarak, SDG ve YPG unsurlarını tehdit eden Türk politikalarını engellemek adına büyük rol oynama çağrısı yaptı. İlham Ahmed açıklamasında, “Türkiye, muhalif alalardaki gençleri Libya’ya götürüyor. Bu insanların çektikleri acılar yetmedi mi? Dikkatli ve uyanık olmamız gerekiyor” şeklinde konuştu.
Bu bağlamda, Arap kabilelerin önde gelen isimleri DSM’den ve rejimden, “mahkûmları affetmek, terör eylemlerine katılmayanları serbest bırakmak, bölge halkına hizmet etmek için bir sağlık merkezi inşa etmek, elektrik şebekesini iyileştirmek ve temiz su sağlamak” talebinde bulundu. Kürt yetkili taleplerin yerine getirileceğine dair söz verirken, ABD’nin Suriye hükümetine özellikle de Sezar Yasası’na karşı yaptırımlardan söz etti. Ahmed, “Yasa, Suriye rejimini tamamen etkileyecek çünkü iktidar rejimi değişimi kabul etmiyor ve haksız olmaya devam ediyor.  Bu nedenle ABD, Sezar Yasası’nı uygulamalı” dedi.
Ahmed, Suriye rejiminin değişmemekteki ısrarının Rusya ve İran gibi diğer ülkelere olan bağlığı olduğuna dikkati çekerek, rejime baskı yapılması adına bahsi geçen yasanın uygulanmasına vurgu yaptı. Sezar Yasası’nın sürekli olmayacağını aktaran Ahmed, Esed’in  son zamanlarda büyük baskı altında olduğunu bildirdi. DSM’nin Suriye’nin kuzeydoğusundaki siyasi çözümden sorumlu olduğunu aktaran Kürt yetkili, Suriye savaşının devam etmesiyle bölgeye yönelik tehditlerin devam ettiğini kaydetti. Ahmed, “Savaş onuncu yılına girdi ve tehditler devam ediyor. Ancak Suriye'nin geri kalanına kıyasla, bölgelerimiz daha istikrarlı ve daha güvenli, çünkü insanlar SDG güçleriyle işbirliği yaptı” diyerek, rejime sadık tarafların bölge halkı arasında anlaşmazlık ve söylentiler yaymaya çalıştıklarını vurguladı. Ekonomik durumu kötü olanlara gıda yardımı yapan insanların olduğunu söyleyen yetkili, bu kişilerin yardımlar karşılığında imza topladıklarını söyledi. Konuşmasının sonunda bu girişimlerin amacına da değinen Ahmed, halka insanların rejime geri dönüşün zamanının geldiğini göstermek istediklerini, ancak insanların bölgenin rejim kontrolünde olması halinde bölge nüfusunun yarısının göç edeceğini bildiklerini aktardı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.