Ramallah yönetimi İsrail’in toprak satışı oyunuyla mücadele ediyor

Son zamanlarda İsrailli güvenlik güçleri tarafından öldürülen otizmli İyad Hallak’ın Beytullahim’deki bir duvar resmi (AFP)
Son zamanlarda İsrailli güvenlik güçleri tarafından öldürülen otizmli İyad Hallak’ın Beytullahim’deki bir duvar resmi (AFP)
TT

Ramallah yönetimi İsrail’in toprak satışı oyunuyla mücadele ediyor

Son zamanlarda İsrailli güvenlik güçleri tarafından öldürülen otizmli İyad Hallak’ın Beytullahim’deki bir duvar resmi (AFP)
Son zamanlarda İsrailli güvenlik güçleri tarafından öldürülen otizmli İyad Hallak’ın Beytullahim’deki bir duvar resmi (AFP)

İsrail’in ilhak planını meşrulaştırmak için ürettiği “hayali toprak satışı” propagandası Ramallah yönetimi tarafından etkisizleştirilmeye çalışılıyor.
Batı Şeria’da İsrail’e toprak satan isimlerin bulunduğu yeni hayali listeler, Filistin Otoritesi’nin Tel Aviv hükümetinin önümüzdeki ayın başından itibaren uygulanması planlanan ilhak projesinden önce Filistin topraklarında kaos ve şiddet tohumları ekme niyeti konusunda daha önce yaptığı uyarıları güçlendirdi.  
Aktivistler ve Twitter kullanıcıları geçtiğimiz hafta boyunca İsrail’in Filistinlilerden kendilerine toprak satanların listelerini yayınlama niyeti bulunduğuna dair paylaşımlarda bulundu. Filistinli yetkililer ise bu haberin uydurma olduğu konusunda uyardı. Bu haberle kaos yayma ve sivil barışı tehdit etmeyi amaçladıkları ifade edildi.
Aktivistler sosyal medya platformlarında hızlı bir şekilde hayali listeler yayınlamaya başladı. Yayınlanan video kesitlerinde tanınmış isimler İsrail’e toprak satmakla ve ya satıma yardım etmekle suçlandı.  Bu durum tartışmalar ve karşılıklı suçlamalara neden oldu. Kudüs ve Batı Şeria'da İsraillilere gayrimenkul ve toprak sızıntısının devam ettiği bir sır değil. Bu nedenle İsrailliler, Arap bölgelerin merkezinde yer alan binaların birçoğunu kontrol altına almayı başardı. Bu satışları yasaklayan bir dini fetva bulunuyor.
Genellikle savunmasız bazı Filistinliler, Yahudiler tarafından sunulan mali teşviklerin baskısı altında mallarını satmak zorunda kalıyor. Ancak diğerleri bunu tamamen reddediyor. Bazıları ise büyük bir tuzağın içine sürüklenerek mallarını Yahudilere sattıklarından haberdar olmuyor. Filistin Otoritesi Batı Şeria’daki satışların önüne geçmek için özellikle de C bölgesindeki gayrimenkul satışlarını hiç olmadığı kadar sıkı bir denetime tabi tutuyor. Bu bölgeler İsrail’in egemenliği altında bulunuyor.
Yönetim’deki yetkililer, gizli toprak satışlarını takip etmekte zorlandıklarını söylüyor. Bunun birçok nedeni olduğunu ifade eden yetkililer, birincisinin işlemlerin çok büyük bir gizlilik içinde yürütülmesi olduğunu İsraillilerin satıcının ölümünden ya da yurt dışına kaçışından yıllar sonra arazi veya evi satın aldıklarını açıklaması olduğuna dikkat çekti. İkincisi, bu anlaşmaların bir kısmı Kudüs veya İsrail’de gerçekleşiyor. Orada da otoritenin herhangi bir yetkisi bulunmuyor. Yetkililer, üçüncü neden olarak ise bazı satıcıların yurt dışında yaşadıklarını ve satış işlemlerini yurt dışından yaptıklarını söyledi. Bu olguya rağmen bölge yetkilileri, satıcıların isimlerinin sızdırılması ile ilgili uyarılarda bulundu. Bunların doğru olmadığı ifade edildi. Öte yandan Fetih Hareketi de Filistinlilerden söylentilerden kaçınmalarını talep etti. El- Halil Valisi Cibril el-Bekri, şüpheli bilgilerle ilgilenmeme çağrısında bulundu. Ayrıca Kalkilya Valisi Rafi’ Revacbe listelerin doğru olmadığının altını çizdi.
Fetih Hareketi, bu iddia ve söylentilerin İsrail’in bir planı ve askeri güçleriyle elde edemediği bilgileri almayı amaçlayan bir istihbarat operasyonu olduğunu söyledi.
Hareket tarafından yapılan açıklamada, işgalcilerin ulusal siyasi haklar ve kutsal topraklarda patlak vermesi planlanan kaosa karşı uyanık olma çağrısında bulunuldu.
Filistin Otoritesi odağın ilhak konusundan kaymasını istemiyor. Filistin Başbakanı Muhammed İştiyye, dün yaptığı açıklamada, varoluşsal bir tehdit olarak İsrail ilhak projesiyle kapsamlı bir mücadele çağrısında bulundu. Dün kabine toplantısının başında "Bu proje Filistin ulusal projesi için varoluşsal bir tehdittir ve hepimiz bununla yüzleşmek zorundayız" dedi. Iştiyye, Filistin Otoritesi’nin planı tüm ayrıntılarıyla reddettiklerini vurguladı. Başbakan ayrıca daha geniş projenin bir parçası olarak yerleşim yerlerine egemenlik dayatılmasının reddedildiğini de vurguladı.
İştiyye, “Topraklarımız eksilmeyecek. Filistin Devleti için 1967 sınırları geçerlidir ve başkenti Kudüs’tür. Sunulacak herhangi bir çözüm ve proje mülteci sorununa da adil bir çözüm sunmalıdır” dedi.
Arap dünyası ve dünyanın geri kalanını, konumlarını yaptırımlara dönüştürmeye ve İsrail tehditleri karşısında Filistin devletini tanımaya çağırdı. Devletlerin Filistin'i tanıma talebi, İsrail'in henüz belirsiz bir planı olan Batı Şeria ilhakının tarihinin yaklaşmasıyla giderek artıyor.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.