Filistinli 100 mahkumdan 95’i işkenceye maruz kalıyor

Protesto yürüyüşleri sırasında göstericileri gözaltına alan İsrailli güvenlik güçleri (EPA)
Protesto yürüyüşleri sırasında göstericileri gözaltına alan İsrailli güvenlik güçleri (EPA)
TT

Filistinli 100 mahkumdan 95’i işkenceye maruz kalıyor

Protesto yürüyüşleri sırasında göstericileri gözaltına alan İsrailli güvenlik güçleri (EPA)
Protesto yürüyüşleri sırasında göstericileri gözaltına alan İsrailli güvenlik güçleri (EPA)

Ramallah’taki Filistin Esirler Cemiyeti, tarafından dün ‘İşkence Mağdurlarıyla Uluslararası Dayanışma Günü’ münasebetiyle hazırlanılan bir raporda elde edilen verilere göre tutuklu bulunan her 100 mahkûmdan 95’inin tutuklandıkları ilk andan itibaren İsrail hapishanelerinde işkenceye maruz kaldıkları bildirildi. Her yıl işkence mağdurlarına destek amacıyla 26 Haziran ‘İşkence Mağdurlarıyla Uluslararası Dayanışma Günü’ olarak kabul ediliyor.
Filistin Esirler Cemiyeti’nin raporuna göre işgal güçleri tarafından uygulanan işkenceler, gözaltına aldıkları andan itibaren itiraf almak amacıyla kullanılan şiddetle sınırlı değil. Aksine işkenceler cezaevlerindeki mahkumlara uygulanan cezalandırma yöntemi olarak sürdürülüyor. Rapora göre mahkumların ailelerine de işkence yapılıyor. Ayrıca raporda işgal güçleri tarafından mahkumlara uygulanan işkence araçlarından biri de; hücre cezası. Mahkumların zor ve sert koşullar altında tutulduğu belirtilen raporda, en alt düzeydeki sağlık koşullarının dahi sağlanmadığı ve sistematik baskı uygulandığı ifade edildi. Mahkûm için başka bir işkence yolculuğunu temsil eden esirlerin taşındığı ‘posta’ adı verilen bir metot izleniyor. Mahkumların maruz kaldığı işkenceler arasında, tıbbi ihmal (yavaş yavaş öldürme) politikası da bulunuyor.
Ancak rapor, soruşturma sürecinin en zor aşaması soruşturmacıların tutukluları mahkûm etmek için itiraflar elde etmek üzere fiziksel ve psikolojik işkence uyguladıkları zamanlar olduğunu ortaya koydu. Mahkumların kesintisiz 20 saat süren sorgulamalar nedeniyle uykusuzluğa maruz bırakıldığı ifade edilen raporda, sorgu sırasında tutuklunun kelepçelendiğini ve ellerindeki kan dolaşımının engellendiğine işarette bulunuldu. Mahkumların kafalarına çöp poşetleri geçirildiği ifade edilirken, sürekli olarak sandalyede başları arkaya uzatılmış şekilde oturtuldukları, dayak, tekme, sözlü taciz ve aşağılamalara maruz kaldıkları belirtildi. Ayrıca mahkûma ailesinden birini tutuklama tehdidinde bulunulduğu, kendisi veya ailesinden birinin cinsel saldırı ile tehdit edildiği ifade edildi. Evini yıkma veya ölüm tehdidinin de mahkumların maruz kaldığı işkence türleri arasında olduğuna dikkat çekildi. Tutuklulara uygulanan işkenceler arasında tuvalet ve banyo kullanımının engellenmesi, günler ya da haftalarca kıyafetlerini değiştirmelerine izin verilmemesi, aşırı soğuk veya aşırı sıcak ortamlarda tutulma, sürekli olarak gürültüye maruz bırakılma uygulamalarının da bulunduğu kaydedildi.
Raporda ‘askeri soruşturma’ adı verilen başka yöntemlerin de kullanıldığına dikkat çekildi. Bu yöntemlerin ‘saatli bomba’ adı verilen durumlarda kullanıldığı ve İsrail hukukunda ‘savunma gereği’ sloganı ile haklı gösterildiği belirtildi. Mahkûmun, itirafta bulunmamasının arkadaşlarının birçok insanın ölümüne neden olacak eylemler gerçekleştirmesine olanak sağladığı iddia ediliyor. Hızlı itiraf almak için uygulanan yöntemlerden birinin de mahkûmun sırt ağrıları çekmesine neden olan uzun süre sandalyede geriye doğru eğilmiş bir vaziyette oturtulması olduğu ifade edildi. Uygulanan bir yöntem ise mahkumun vücudunun farklı bölgelerine yoğun basınç uygulamak. Şiddetli sarsıntılar ve çeşitli araçlarla boğmaya çalışma da maruz bırakılan işkence türleri arasında. Mahkumların uzun süre uykusuz bırakıldıkları en temel haklarından mahrum bırakıldıkları, temiz yiyecek ve içeceklerden yoksun kaldıkları penceresiz, havasız hücrelerde tutuldukları belirtildi. Bu yöntemin çok sayıda mahkûmun ölümüne neden olduğu ifade edildi.
Rapor, İşgal Cezaevleri İdaresi'nin yaptığı baskı operasyonlarının en önemli kitlesel işkence yöntemleri arasında bulunduğunu doğruladı. Geçtiğimiz yıl, mahkumların maruz kaldıkları işkence oranında bir artış gözlendi. Biber gazları, ses bombaları, plastik mermiler, cop ve polis köpekleri kullanılan yöntemler. Bu nedenle birçok mahkûmun hastalandığı ve tedavi görmelerinin engellendiğine işaret edildi.



Trump–Netanyahu görüşmesi sonrası Gazze’de ikinci aşama tartışması

Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
TT

Trump–Netanyahu görüşmesi sonrası Gazze’de ikinci aşama tartışması

Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasının ocak ayı ortalarında başlayabileceği yönündeki söylentiler, ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasındaki görüşmenin önemli sonuçları arasında yer aldı. Öte yandan İsrail kaynaklarından ‘aşamanın başlaması konusunda anlaşma sağlandığı, ancak uygulama mekanizmalarında hala boşluklar olduğu’ yönünde sızıntılar geldi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre ikinci aşamada haftalarca süren durağanlığın ardından ortaya çıkan bu olası süreç, Washington'ın anlaşmayı uygulamaya istekli olmasına bağlı. İsrail'in ikinci aşamaya devam etmeyi kabul edeceği ve şartlarını, kontrolü altındaki bölgelerde yeniden inşa hakkı verecek ve Hamas'ı silahsızlandırma bahanesiyle geri çekilmemesini sağlayacak şekilde düzenleyeceği beklentileri arasında, bu durum geçtiğimiz ekim ayında yürürlüğe giren ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planını karmaşık hale getiriyor.

İsrail gazetesi Israel Hayom dün, Trump’ın Kaliforniya’daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmede, Gazze'deki planının ikinci aşamasını 15 Ocak'ta başlatması için Netanyahu'ya bir tarih belirlediğini bildirdi.

Bir diğer İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, İsrailli kaynaklara dayandırdığı haberinde Trump’ın Gazze'deki planını mümkün olan en kısa sürede uygulamaya koymayı taahhüt ettiğini ve ikinci aşamanın başlamasını Gazze Şeridi'nden son rehinenin cesedinin iadesi ile ilişkilendirmeme sözü verdiğini yazdı.

ABD merkezli Axios internet sitesi dün, iki kaynağa dayandırdığı haberinde, Netanyahu'nun, Trump'ın ekibiyle uygulama mekanizmaları konusunda anlaşmazlıkları olmasına rağmen, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesini kabul ettiğini bildirdi.

İsrail basını, Netanyahu ile Trump'ın yakın çevresi arasında ikinci aşamaya geçiş ve Hamas’ın ortadan kaldırılması konusunun atlanması konusunda önemli görüş ayrılıkları olduğunu ortaya koydu. Netanyahu ile görüşmesinin ardından Trump, Florida'da düzenlenen ortak basın toplantısında çoğu konuda anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Netanyahu ile Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda konuştuğunu da sözlerine ekleyen Trump, Hamas’ın ‘bunu yapmak için çok az zamanı olduğunu, aksi takdirde ağır bir bedel ödeyeceğini’ vurguladı. Ancak, Hamas tamamen silahsızlandırılmadan önce İsrail'in Gazze'den askerlerini çekip çekmeyeceği sorulduğunda, “Bu daha sonra konuşacağımız başka bir konu” yanıtını verdi.

vgt
ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki savaşı sona erdirme planının ikinci aşaması halen bazı eksikliklerle karşı karşıya (Mısır Başkanlığı)

Al-Farabi Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Sekreteri Dr. Muhtar Gubbaşi, tarih belirleme konusunun Washington'ın iradesine ve İsrail'in uygulamasına bağlı olduğunu düşünüyor. Dr. Gubbaşi’ye göre pazartesi günü Trump ve Netanyahu arasında yapılan toplantıda yaşananlar, birden fazla konuda ortak koordinasyonlarına rağmen Trump'ın işleri hızla ilerletmeye istekli olduğunu gösteriyor.

Öte yandan Filistinli siyasi analist Abdulmehdi Mattava’ya göre Trump ve İsrailli yetkililerin farklı vizyonlara sahip olduğu açık. Trump, hızlı hareket etmek istiyor, ancak silahsızlanma engeliyle karşı karşıya, İsrail ise ikinci aşamayı bölmek istiyor, bu da o aşamada takılıp kalacağımız anlamına geliyor.

Mattava, ikinci aşamanın planlandığı gibi başlamasını bekliyor. Bu aşamada, sınır kapılarının açılması, yardım kamyonlarının sayısının artırılması, bir ‘barış konseyi’ ve Gazze Şeridi’ni yönetmek için bir komite atanması gibi adımlar atılacak. Bunun yanında Washington, Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda bir anlaşmaya varılamaması halinde İsrail'in kontrolündeki bölgelerde yeniden inşa çalışmalarına başlamasına izin verecek.

Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, CNN televizyonuna verdiği röportajda “Mısır, Gazze'deki ateşkesi istikrara kavuşturmak ve ikinci aşamaya geçmek, erken iyileşme ve yeniden inşa çabalarına devam etmek için çabalarını sürdürecek” dedi.

fvgb
Gazze şehrinin sahil şeridinde sıralanan ve Filistinli mültecileri sert kış koşullarından koruyan çadırlar (AFP)

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, Netanyahu'nun Trump ile görüşmesinden önce yaptığı açıklamada, Hamas’ın ‘Başkan Trump’ın Gazze Şeridi ve tüm bölgede barışı sağlama yeteneğine güvenmeye devam ettiğini’ söyledi.

Kasım, Trump'a ‘İsrail'e daha fazla baskı uygulayarak Şarm ei-Şeyh'te alınan kararlara uymasını sağlaması’ çağrısında bulundu.

Kasım, Hamas'ın silahsızlandırılması talepleri hakkında resmi bir yorumda bulunmadı, ancak Hamas, daha önce bunun için bazı koşullar belirlemişti.

Öte yandan İsrail'in engellerinin ikinci aşamanın hızlı ilerlemesini geciktireceğini, ancak Mısır'ın bu engelleri aşmak için çabalarını sürdüreceğini düşünen Gubbaşi, “İsrail'in Trump ile yapılan görüşmenin sonuçlarına bağlılığı ışığında, ikinci aşamanın başlangıç tarihi veya gecikmesi konusunda her şey mümkün” diye ekledi.


Sudan hükümeti "2026 acil durum bütçesini" onayladı ve bunu "mucize" olarak nitelendirdi

Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
TT

Sudan hükümeti "2026 acil durum bütçesini" onayladı ve bunu "mucize" olarak nitelendirdi

Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)

Sudan Başbakanı Dr. Kamil Idris, dün Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan 2026 mali yılı için acil durum bütçesini "mucize" olarak nitelendirdi.

Maliye Bakanlığı'nı, olağanüstü koşullar altında harcamaları kontrol altına aldığı, devlet kaynaklarını etkin bir şekilde yönettiği ve gelirleri artırdığı için övdü.

Sudan Başbakanı, ilk "mucizenin" bütçenin yaklaşık yüzde 9'luk bir GSYİH büyüme oranı beklentisi olduğunu, ikincisinin ise 2026 yılı boyunca ortalama enflasyon oranının yüzde 65'e düşürülmesi olduğunu belirtti.

Maliye Bakanı Dr. Cibril İbrahim, bütçenin ücretlerin iyileştirilmesini ve hizmet sektörünün giriş seviyesinde iş imkanlarının sağlanmasını içerdiğini belirterek, gelir tabanının genişletilmesinin yatay genişlemeye bağlı olduğunu ve vatandaşlara yeni vergi yükleri getirmeyi gerektirmediğini açıkladı. Bütçe ayrıca, 2025 yılındaki %101,9'luk orana kıyasla, 2026 yılı için ortalama enflasyon oranını %65'e düşürmeyi hedefliyor.

İbrahim, bütçenin kamu maliyesini reforme etmeye, belirli harcamalara ve kamu giderlerine öncelik vermeye, silahlı kuvvetlerin ve güvenlik hizmetlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya, bakanlıkların ve hükümet birimlerinin temel ihtiyaçlarını karşılamaya, ayrıca komşu ülkelerdeki yerinden edilmiş ve mülteci Sudanlıların koşullarını iyileştirmeye ve onlara insani yardım sağlama maliyetlerini karşılamaya odaklandığını belirtti.

Maliye Bakanı, savaşın devam eden zorluklarına rağmen 2025 bütçesinin performansının beklentileri aştığını, kamu gelirlerinin %147'lik bir performans oranına ulaştığını ve harcamaların temel ihtiyaçlara yönelik olarak sürdürüldüğünü açıkladı. Bakan, bütçenin Hartum'a dönüş için uygun bir ortam yaratmaya ve Hartum Havalimanı'nı rehabilite etmeye yönelik olduğunu ifade etti.


Tunus'ta olağanüstü hal bir ay daha uzatıldı

Tunus bayrağı (Reuters)
Tunus bayrağı (Reuters)
TT

Tunus'ta olağanüstü hal bir ay daha uzatıldı

Tunus bayrağı (Reuters)
Tunus bayrağı (Reuters)

Tunus, ülkedeki olağanüstü hal uygulamasını yarından 30 Ocak'a kadar geçerli olarak bir ay daha uzattı.

Uzatma kararı, Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından Resmi Gazete'de yayımlandı. Önceki uzatma, 2025 yılının tamamını kapsıyordu.

Ülkede olağanüstü hal, 24 Kasım 2015 tarihinde başkent merkezinde başkanlık güvenlik otobüsünü hedef alan ve 12 güvenlik görevlisi ile saldırının failinin de öldüğü ve DEAŞ’ın üstlendiği terörist bombalı saldırıdan bu yana on yıldan fazla bir süredir yürürlükte.