Kitlesel eylemler Sudan Devrimi’nin geleceğini belirleyecek

Milyonlarca insan, ‘devrimin gidişatını düzeltme’ sloganıyla birçok şehirde yürüyüş düzenledi (AFP)

Salı günü yapılan eylemler, devrimin temposunu yeniden belirleyecek.
Sudan protestoları, hükümete birçok mesaj yöneltirken, İslamcıların ve eski rejimin yandaşlarının da yeniden iktidara gelme isteklerine son verdi. Uzmanlar ise olayların, devrimin temposunu ayarlayacağı hususunda hemfikir.
Milyonlarca Sudanlı, geçen salı günü 30 Haziran 2019 gösterilerini anmak ve devrimin gidişatının düzeltilmesi taleplerinin yerine getirilmesi için sokaklara akın etti. Sudan hükümeti, gelişmeyle birlikte hızlıca harekete geçerek, devrimcilerin taleplerinin tereddüt yaşanmadan yerine getirileceği taahhüdünde bulundu.
Hükümet Sözcüsü Faysal Muhammed Salih, geçen salı günü yaptığı açıklamada, hükümetinin gerekli mesajı aldığını söylerken, 1 Temmuz itibariyle devrimcilerin taleplerinin yerine getirileceğini belirtti. Salih, devrimcilerin taleplerini yerine getirmek için acil yürütme kararları alma sözü de verdi.
Siyasi analist Abdullah Rizk, 30 Haziran’da düzenlenen yürüyüşleri, ‘halkın yalnızlaştırıcı kavramının’ değişmesi olarak nitelendirirken, durumun, orduya mesaj yönelten somut bir gerçekliğe dönüştüğünü ve silah taşıyan güçler arasındaki dengeyi yeniden sağladığını ifade etti.
Rizk’e göre yürüyüşler, cesur direnişin biyografisini ve silah gücüne karşı barışın dengesini yeniden sağlayan geçen yıl aynı tarihteki ‘kaba güç’ direncini hatırlattı. Halk Hareketi’nin siyasi partilerin ötesine geçtiğini belirten Abdullah Rizk, “Sokaklar, alternatif bir ilham verici liderlik oluşturabilir. Çünkü taraflar, 30 Haziran yürüyüşlerine öncülük edecek durumda değiller. Aksine taktiklerini, politikalarını ve sloganlarını yeniden gözden geçirmek zorunda kaldılar” dedi. Analiste göre milyonlarca eylemci, geçen salı günü Müslüman Kardeşler ve eski rejimin geri dönüş ihtimalinin önünü kesti ve ‘Sudan halkının hesaplarından sonsuza dek uzaklaştılar ve artık var olmayacaklar”. Hiçbir şekilde iktidara geri dönmeyeceklerini söyleyen Rizk, “Geri dönüşleri artık mümkün değil ve kimse onları kabul etmeyecek. Sokaklar uzun bir süre onlara karşı dolu olacak. Siyasi bir varlıkları veya etkileri olmayacak” ifadelerini kullandı.
Yürüyüşler, devrimcilerin hedef ve taleplerini gerçekleştirme yolunda hükümete bir gözdağı verdi. Abdullah Rizk, “Sokak baskısı, askeri bileşenin konumuyla ilgili sonuçlar elde edebildi. Sokaklar, artık dizginleri eline aldı. Her türlü komplonun önünü de kesebilir. Askeri bileşenler, yakın veya uzak açıdan artık sivil dönüşüm, demokrasi ve yönetime engel olmak için bir şansa sahip değil” değerlendirmesinde bulundu. Uzman ve siyasi analist Dr. Halid et-Tacani en-Nur Rizk de ‘sokakların, bazılarının sahnede ve denklemde olmadığını düşündürterek, varlığını bir kez daha kanıtladığını’ vurguladı.
Tacani en-Nur, sokakların, otoritelerini onaran ve oturma eylemlerine yönelik baskı girişimlerini başarısızlığa uğratan ilk Haziran mesajını yeniden gündeme getirdiğini belirtirken, ancak Rizk’ten farklı olarak da durumun, hükümetin sivil bileşenine yönelik bir mesajı olduğunu savundu. Sokakların iktidar denklemini yeniden tarttığını, orduya bir sınır koyduğunu, ancak durumun bir ‘boş bir çek’ olmadığını söyleyen analist,  halk taleplerinin yerine getirildiğine dikkati çekti. Tacani en-Nur, “Hükümet bileşenleri, açıklamalarını sokaklara satmak üzere boş bir çek aldı. Ancak salı günü aldığı mesaj siyasi inkübatörü oldu. Bu mesaj, anayasal belgelerle korunan faydaların mevcut olduğunu söylüyor” dedi.
Analiste göre geçen salı günü yapılan eylemler, Özgürlük ve Değişim Güçleri ile hükümetin karşısına zor bir sınav koydu. Eylemlerin yalnızca bir gösteri olmadığını belirten Nur, “Sokaklar tekrar susmayacak. Bu yüzden sorunlarını ele alma konusunda ciddi olmalılar. En büyük sorumluluk, Başbakan’ın verdiği sözleri iki hafta içinde yerine getirmesidir” ifadelerini kullandı. Eski bir İslamcı olan Nur’a göre siyasi sokaklar, iktidara geri dönme hayallerini gerçekleştirmeye çalışan devrik rejimin yandaşlarına ve İslamcılara da güçlü bir mesaj yöneltti.
Macera düşünen liderlikteki ve diğer askeri taraflardaki isimlerin, karşılarında sokakların tavrını bulacağını söyleyen analist, “Artık askeri bir çözüm imkanı yok. Ordunun anayasal belgede belirtilen rolden memnun olmak dışında başka seçeneği de yok” dedi. Tacani en-Nur, sokakların yalnızca iç taraflara mesajlar yöneltmediğini söylerken, dış taraflar da dahil, her bir tarafın posta kutusunda bir mesajın olduğunu belirtti. Nur, “Dış partiler sahneyi bazı güçlerle olan siyasi bağlarla yeniden çizmeye çalışıyorlarsa, bunu gerçekleştiremeyecekler. Yürüyüşler, içeriye ve dışarıya birer mesajdır ve sokakların kabul etmeyeceği hiçbir bir siyasi denklemin başarılı olamayacağını söylediler” ifadelerini kullandı.