Iraklı memurlar, maaşlarının ödenmesini bekliyor

Bağdat'taki er-Reşid Caddesi’nde yürüyen Iraklılar (AFP)

Iraklı memurların maaşlarının son ödenme tarihinin üzerinden iki hafta geçmesine rağmen maaşlar halen ödenmedi. Memurların büyük bir bölümü artık maaşlarının en azından ‘mükafat’ olarak ödenmesini bekliyor. Ancak memurlar içinde bulundukları durumla birlikte yetkililerin maaşlarında kesintiye gitmelerinden veya geçim kaynaklarını etkileyen başka önlemler almalarından da endişe ediyorlar. Irak hükümetinin içinde bulunduğu karmaşık mali zorluklar göz önüne alındığında, petrol gelirlerinin düşmesi gibi birkaç faktör endişelerin armasına neden oluyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyeleri ile OPEC dışı bazı ham petrol üreticisi ülkeler tarafından yapılan OPEC+ Anlaşması kapsamında petrol kesintileri yapılmasının ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını çerçevesinde alınan önlemler dahilinde ekonominin kapatılmasının yanı sıra eski hükümetler tarafından uygulanan yanlış para politikaları da bu endişeleri körüklüyor.
Başbakan Mustafa el-Kazimi’nin geçtiğimiz cumartesi günü Maliye Bakanlığı'na memurların ve emeklilerin maaşlarının ödenmesi için verdiği talimatlara ve ülkenin petrol ithalatından elde ettiği gelirlerdeki göreceli bir iyileşmeye rağmen maaşlar ödenmedi.  Hükümet, ülkenin mali gelirleri ile aylık 5 ila 6 trilyon Irak dinarı (yaklaşık 5 milyar dolar) civarında tahmin edilen maaş ödemeleri arasındaki farkın sonucu olarak maaşların ödenmesi gereken tarihlerde halen uyamıyor. Başbakan Kazimi birkaç gün önce hükümetinin ‘boş bir hazine’ devraldığını bir kez daha yineledi.
Irak Meclisi Maliye Komitesi üyesi Adnan ez-Zurfi, çalışanların Haziran ayı maaşlarının ödenmesindeki gecikmeyi döviz kuru prosedürlerinin süresine bağladı. Irak Haber Ajansı’na (INA) konuşan Zurfi, “Maaşların ödemesindeki gecikme, söylentilerdeki gibi maaşların 40 günde bir ödenmesinin hedeflenmesinden değil, döviz kuru prosedürlerinin süresinden kaynaklanmaktadır. Maaşlar, sabit döviz kurundan Irak'a nakit transferi prosedürlerinin tamamlanmasının ardından önümüzdeki günlerde Maliye Bakanlığı tarafından ödenmeye başlanacaktır” ifadelerini kullandı.
Iraklı memur sendikaları, hükümetin her yıl en az iki aylık maaşı ödemekten kaçınmak için maaşları ödemeyi yaklaşık 15 gün geciktirdiğini söylüyorlar. Ancak hükümet yetkilileri bunu inkar ediyor ve gecikmenin sebebini mali krize dayandırıyorlar.
Başkent Bağdat’taki Teknoloji Üniversitesi öğretim üyesi Vefa Raci el-Fetlavi konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Diğer meslektaşlarımla birlikte 16 Haziran’da maaşlarımızı almam gerekiyordu. Fakat henüz alamadık. Memurların büyük bir bölümü, hükümetin kendileriyle birlikte bir tür yavaş ölüm politikası uyguladığını düşünüyor. Bugünlerde çok endişeliler. Yetkililerin önümüzdeki aylarda tüm yükümlülüklerini yerine getiremez hale gelmesinden korkuyorlar. Birçok insan ağır koşullar altında çalışıyor. Omuzlarında olağanüstü mali yükümlülükler var. Maaşlarının gecikmeli ödenmesi onlar için büyük sorunlar yaratıyor. Ne yazık ki, önümüzde beklemekten başka seçenek yok. Koronavirüs korkusundan sokağa çıkıp protesto da edemeyiz. Her ne kadar Irak Merkez Bankası Maliye Bakanlığı'na maaşların ödenmesi için gerekli nakdi sağladığını açıklasa da memurların büyük bir bölümü geçtiğimiz Haziran ayında maaşlarını alamadılar. Bu durum Iraklı birçok ailenin gelir kaynakları konusundaki endişelerini artırdı” şeklinde konuştu.
Öte yandan çalışanların maaşlarının ödenmesindeki gecikme Petrol Bakanlığı’na bağlı Petrol Ürünleri Dağıtım Şirketi'ni devlete ait ‘Rasheed’ ve ‘Rafidain’ bankalarını uyarmaya itti. Şirket iki bankaya gönderdiği yazıda, “Yasalara aykırı olarak çalışanların 16 - 30 Haziran arasında banka kartı ile almaları gereken maaşların ödenmesindeki gecikme kabul edilemez. Anlaşma şartlarına uyulması ve müşteriniz olan çalışanlarımızın maaşlarının acil olarak ödenmesi gerektiği ve önümüzdeki aylarda da maaş ödemesinde gecikme olmaması konusunda sizi uyarıyoruz. Aksi takdirde, size karşı yasal önlemler alınacaktır” ifadeleri yer aldı.