Lübnan yargısı ülkeye getirilen milyonlarca doları araştırıyor

Muhalifler ve Komünist Parti destekçileri geçen cumartesi günü Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası’nın genel merkezi önünde gerçekleştirilen protestolara katıldı. (EPA)
Muhalifler ve Komünist Parti destekçileri geçen cumartesi günü Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası’nın genel merkezi önünde gerçekleştirilen protestolara katıldı. (EPA)
TT

Lübnan yargısı ülkeye getirilen milyonlarca doları araştırıyor

Muhalifler ve Komünist Parti destekçileri geçen cumartesi günü Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası’nın genel merkezi önünde gerçekleştirilen protestolara katıldı. (EPA)
Muhalifler ve Komünist Parti destekçileri geçen cumartesi günü Beyrut’taki Lübnan Merkez Bankası’nın genel merkezi önünde gerçekleştirilen protestolara katıldı. (EPA)

Lübnan Yargı ve Güvenlik birimleri, ele geçirilen dokuz milyon dolar hakkındaki soruşturmalarını yoğunlaştırdı. Dolarlar, Lübnan’a iki özel uçakla, Türk ve Suriye uyruklu şahıslar tarafından getirilmişti. Soruşturmalar daha çok bu fonların kaynağı ve nasıl gönderildiği üzerinde yoğunlaşıyor. Gözaltına alınan kişiler, paraların döviz için kullanılacağını iddia ettiler. Ancak ifadelerde tutarsızlıklar olduğu belirtildi. Söz konusu tutarsızlığın paranın güvenlik alanında kullanılması endişelerine neden olmasının ardından sorgu kapsamı genişletildi.
Lübnan İçişleri Bakanı Muhammed Fehmi, yaptığı basın açıklamasında şunları söyledi:
“Türkiye üzerinden özel bir uçakla gelen ikisi Türk, ikisi Suriyeli 4 kişi gözaltına alındı. Üzerlerinde 4 milyon dolar ele geçirildi. Bir döviz şirketleri olduğunu söylediler. Bu paranın kaçakçılık ve dolar manipülasyonu için mi yoksa Lübnan sokaklarındaki şiddet eylemleri için mi kullanılacağını bilmiyoruz. Halk hareketlerine katılan bazı taraflara WhatsApp üzerinden talimatlar veriliyor. Bu insanları Lübnan’a getiren nedir?”
Başsavcı Gassan Uveydat, verilen çelişkili ifadelerin ardından güvenlik servislerine tutuklanan kişilerle soruşturmayı genişletme, fonların kaynağını ve ‘Lübnan iç mekanlarındaki kullanım noktalarını’ doğrulama talimatı verdi. Bir yargı kaynağının Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamaya göre gözaltına alınan kişilerin bu paranın Lübnan ile yurt dışı arasında para transferi alanında uzman iki şirket için getirildiğini aktardı. Söz konusu şirketlerden birinin tanınmış bir iş adamına ait olduğu belirtildi. Ancak iki şirketin yetkililerinin ifadelerinin alınmasının ardından paranın onlara ait olmadığı anlaşıldı. Bu durum, paranın getiriliş amacı hakkında şüpheler doğurdu.
Kaynak, ilginç olanın iki ayrı özel uçakla getirilen dokuz milyon doların Beyrut’a altın ticareti için getirildiğinin iddia edilmesi olduğuna işaret etti.
Türk hükümetinin topraklarından bu ve benzeri para çıkışına engel olduğu biliniyor. Bu, Lübnan topraklarındaki finansman grupları da dahil olmak süreçte başka kesimlerin etkin olacağı şüphelerini güçlendiriyor.
Diğer yandan son iki hafta içinde güvenlik hizmetleri Beyrut'un merkezindeki isyanlara katılan 20’den fazla kişiyi tutukladı. Olaylarda mağazalara, özel ve kamu kuruluşlarına zarar verildi. Soruşturmaları takip eden kaynaklar, tutuklananların bir kısmının ‘bu tür eylemler gerçekleştirmek için biraz para aldığını itiraf ettiği’ bildirildi. Bu paranın kaynağının İstanbul'da yaşayan Lübnanlı bir kişi olduğu iddia edildi.
Bunun yanı sıra başta ülkenin kuzeyinde olmak üzere birçok Lübnan bölgesinde görülebilecek ciddi güvenlik etkileri konusunda uyarı bilgileri verildi. Ancak bir güvenlik kaynağı Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada, finanse edilen gruplar için eğitim kamplarının inşa etme iddiası ve bu bilgilerin güvenilirliğinin düşük olduğunu söyledi. Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü:
“Güvenlik hizmetleri, aldıkları tüm bilgileri ciddiye alırlar ve doğru bir şekilde izlerler. Lübnan’ın bu aşamada dış müdahaleler için verimli bir zemin oluşturduğu göz önüne alındığında daha önemli bir hal alıyor.”
Kaynak, zor ekonomik koşulların ve kötüleşen sosyal ve yaşam durumunun birçok Lübnanlı gence para karşılığında herhangi bir güvenlik projesine katılmalarına neden olabileceğini vurguladı. Aynı kaynak, Lübnan bölgelerinin geri kalanında olduğu gibi güvenlik durumunun kuzey Lübnan'da ve Bekaa'da da korunmasının sağlandığına işarette bulundu.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.