Çin, ekonomiyi canlandırmak için güney bölgelerini Hong Kong’a bağlamayı planlıyor

Çin hükümeti Hong Kong'u ülkenin finans kapısı olarak görüyor (AFP)
Çin hükümeti Hong Kong'u ülkenin finans kapısı olarak görüyor (AFP)
TT

Çin, ekonomiyi canlandırmak için güney bölgelerini Hong Kong’a bağlamayı planlıyor

Çin hükümeti Hong Kong'u ülkenin finans kapısı olarak görüyor (AFP)
Çin hükümeti Hong Kong'u ülkenin finans kapısı olarak görüyor (AFP)

Çin Bankacılık ve Sigortacılık Düzenleme Komisyonu (CBIRC) eski Başkanı Liu Mingkang, Hong Kong’un, New York ve Londra’ya paralel uluslararası bir finans merkezi ve Çin'i dünyanın geri kalanına bağlayan önemli bir finans kapısı olmaya devam edeceğini söyledi. Video konferans yolu ile yapılan bir forumda değerlendirmelerde bulunan CBIRC eski Başkanı Liu, Hong Kong'un mali rolünün zayıfladığına dair yapılan son tartışmaların kendisinde büyük hayal kırıklığı yarattığını söyledi.
Hong Kong’taki Çin Üniversitesi’ne bağlı Shenzhen Finans Enstitüsü tarafından düzenlenen forumda Liu, “Bu görüşleri destekleyen insanlar ekonomiyi, finansı veya politikayı bilmiyorlar. Çin anakarası ve Hong Kong'da bu tür görüşlerin yayılması son derece zararlı” ifadelerini kullandı.
Çin özel yönetim bölgesindeki mali durumun hukukun üstünlüğüne bağlı olduğunu söyleyen Liu, “Bu durum, İngilizcenin kullanması ve ortak hukukun uygulanmasıyla desteklenen çalışmaları öngörülebilir hale getirdi” dedi.
Hong Kong, son on yılda altı kez halka arzda dünyanın 1 numarası olurken küresel yatırımcılara hitap ettiğini de kanıtladı. Liu, “Daha fazla Çinli şirketin (ABD'den) geri dönmesi halinde, bölge gelecek yıl başka bir unvan daha alabilir” şeklinde konuştu.
Hong Kong’un finans merkezi olma statüsü, Pekin’in geçtiğimiz ayın sonlarında bölgede tartışmalı Ulusal Güvenlik Yasası’nı yürürlüğe koymasının ardından yoğun bir tartışma konusu haline geldi.

ABD baskısı, Hong Kong dolarının istikrarını baltalıyor
ABD, eski İngiliz kolonisi olan Hong Kong’un özel ticari statüsünü hâlihazırda bitirmiş durumda. Artık bölgenin eskisi gibi bağımsız olmadığına işaret eden ABD, Hong Kong ile iş yapan bireyleri ve kurumları mali yaptırımlar uygulamakla tehdit ediyor.
Bloomberg Haber Ajansı, bu haftanın başlarında, ABD yönetiminden bazı danışmanların da Hong Kong dolarının ABD dolarına zarar verdiğini düşündüklerini aktardı. Bu arada Şangay, uluslararası bir finans merkezi olma yolunda emin adımlarla ilerlerken Güney Çin Denizi'ndeki Hainan adası da serbest ticaret bölgesi olarak sınıflandırıldı.

Çin’in güney bölgelerini Hong Kong ve Makao’ya bağlama planı
Ancak Hong Kong’un daha büyük bir stratejik planın parçası olduğunu söyleyen Liu, merkezi hükümetin Çin anakarasının güneyindeki bazı bölgeler ile Hong Kong ve Makao arasında Şangay'dan tamamen farklı bir bağ kurma planı olduğunu belirtti. Bu arada Liu, Hainan adasının bu yarışa katılması için henüz çok erken olduğunu kaydetti.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre, Pekin hükümeti, anakara yatırımcılarını Hong Kong'daki pazarlara getiren mevcut menkul kıymetleri ve tahvilleri birleştirme planının yanı sıra Hong Kong’un bir finans kapısı olma rolünü açıkça destekledi. Çin Merkez bankası, geçtiğimiz ayın sonlarında ‘servet yönetimi bağlantısı’ olarak adlandırdığı bir mekanizmayı aktifleştirdi. Bu da yabancı servet yöneticilerinin bölge genelinde bazı anakara müşterilerine ürün sunmasına izin verdi.

Sınır ötesi şirket riskini belirleyen ortak bir erken uyarı sistemi
Söz konusu bağlantı mekanizmasını geliştirme imkanı olduğunu söyleyen eski CBIRC Başkanı Liu, ancak, finansal altyapıyı ve ortak gözetimi geliştirmek için daha yakın işbirliği gerektiğinin de altını çizdi.
Liu sözlerine şöyle devam etti:
“Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları çerçevesinde ABD'nin uzun yargılama yetkisine karşı önlemler almalı. Bununla birlikte siber güvenliği artırmalı, kara para aklamayı önlemeli ve terörün finansmanıyla mücadele etmek için gerekli tedbirleri uygulamaya koymalıdır. Ayrıca muhasebe, denetim ve tahkim gibi alanlarda uluslararası kurallara ve uygulamalara uymalıdır.”
Liu, sınır ötesi şirketlerin oluşturduğu risk ve satışlarının arttığı ortaya çıktıktan sonra düşüşe geçen Çinli kahve şirketi Luckin Coffee benzeri durumları belirlemek için ortak bir erken uyarı sistemine ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Bilgiye erişim ihtiyacının altını çizen Liu, “Finans uzmanları, yerli ve uluslararası bilgi platformlarına erişebilmeli. Anakaradaki büyük şehirlerde yaşayan uluslararası profesyoneller, Facebook, Twitter veya Bloomberg'i kullanamazsa, küresel pazarlardaki fırsatları nasıl bulabilir ve riskleri nasıl belirleyebilirler?” ifadelerini kullandı.



İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
TT

İran-İsrail çatışması ne gösterdi?

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ile birlikte, Mart 2023, Pekin (SPA)

Siyaset ve güvenlik uzmanları, Tahran'ın açıklamalarına bağlı kalması ve bölgedeki silahlı örgütlere müdahale ve destekten uzak durması halinde Körfez-İran ilişkilerinin daha güçlü hale gelebileceğini, büyüyebileceğini ve gelişebileceğini belirtti.

Uzmanlar, İran-İsrail çatışmasının, Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri, bölgesel güvenlik vizyonlarını istikrar ve güvenliği koruyacak net mekanizmalara dönüştürmeleri ve İran ile Irak başta olmak üzere komşu ülkelerle ortak bir çerçeveye ulaşmaları gerektiğini gösterdiğini söyledi.

Körfez Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Abdulaziz bin Sakr, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Tahran'ın komşu ülkelerle iyi ilişkiler kurmak istediğine dair son açıklamalarına işaret ederek şöyle dedi: “Bugün İran'dan tek istediğimiz, Körfez'de müdahale ve saldırganlık istemediğine dair söylediklerine uymasıdır. Eğer davranışlarını değiştirir ve müdahaleci olmazlarsa, bu, bölgede daha fazla güvenlik ve istikrara, İran ve komşu ülkelerde büyüme ve refaha yol açacaktır.”

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Tahran'ın Körfez bölgesindeki komşu ülkelerle ilişkilerde yeni bir sayfa açmaya hazır olduğunu ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın İran Cumhurbaşkanlığı internet sitesinden aktardığına göre Pezeşkiyan kabine üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, “İslam ülkeleri arasındaki dayanışma ihtiyacı ve kapsamlı iş birliğinin genişletilmesi hedefi göz önüne alındığında, komşuluk politikası ve bölge ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi, hükümetin temel stratejileri arasındadır” dedi.

Dr. Abdulaziz bin Sakr, Körfez Araştırmaları Merkezi tarafından düzenlenen ‘Gerilim ve Diplomasi: İsrail-İran Savaşı Üzerine Körfez Perspektifleri’ başlıklı seminerde şu ifadeleri kullandı: “İran'ı son yıllarda desteklediği Hizbullah gibi gruplardan uzak görmek ve bölgede saldırganlık içermeyen bir güvenlik standardı oluşturmak istiyoruz. İran'dan iyi sinyaller geldiği sürece Körfez'den de iyi sinyaller gelecek. İran'daki rejimi değiştirmeye yönelik her türlü saldırıya karşıyız, bu tamamen İran'ın meselesi.”

3 yol

Körfez Araştırmaları Merkezi Kıdemli Danışmanı Dr. Salih el-Haslan ise İran ile İsrail arasındaki son savaştan sonra Körfez ülkelerinin izlemesi gereken 3 yol belirledi:

Birincisi: İran ile daha fazla temas kurmak ve sivil amaçlı barışçıl bir programa sahip olma hakkına sahip olmakla birlikte herhangi bir askeri nükleer programı kabul etmediklerini açıkça belirtmek.

İkincisi: Körfez ülkeleri İran'a, davranışlarını değiştirmesi koşuluyla bölgesel ve uluslararası izolasyondan kurtulmasına yardımcı olacaklarına dair olumlu bir mesaj göndermeli.

Üçüncüsü: İran'daki ılımlı seslerin güçlendirilmesi.

El-Haslan, “Son savaş Körfez ülkelerinin bölgesel güvenlik üzerine düşünmeleri gerektiğini gösterdi. Bir yıl önce Körfez ülkeleri bölgesel güvenlik vizyonlarını ortaya koydular. Artık Körfez ülkelerinde istikrar ve güvenliği korumak ve komşuları İran ve Irak ile sürdürülebilir barış dediğimiz bir güvenlik çerçevesine ulaşmak için bu vizyonu gerçekleştirecek bir mekanizma hakkında konuşmanın zamanı geldi” ifadelerini kullandı.

dfvgyju

Körfez Araştırmaları Merkezi Güvenlik ve Savunma Programı Direktörü Mustafa el-Ani'ye göre ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları programın yaklaşık yüzde 90'ını yok etmiş olabilir.

ABD bu ayın başlarında sığınak delici bombalarla donatılmış bombardıman uçaklarıyla İran'ın kilit nükleer tesislerini hedef alan bir saldırı gerçekleştirmiş, İran da ertesi gün Katar'da ABD güçleri tarafından kullanılan el-Udeyd Üssü’ne füze saldırısıyla karşılık vererek Körfez ülkelerinin kınamalarına yol açmıştı.

El-Ani, İsrail ve ABD'nin harekâtının anlık bir olay olmadığını, en az 10 yıllık bir istihbarat toplama çalışmasının sonucu olduğunu belirtti. El-Ani, “İyi planlanmış bir operasyondan bahsediyoruz… Bu basit bir planlama değildi ve nükleer programın şu ana kadar yaklaşık yüzde 90 oranında yok edildiğinden hiç şüphem yok” şeklinde konuştu.

İran'ın maruz kaldığı saldırıdan sonra toparlanmasının pek mümkün olmadığını ifade eden el-Ani, İranlıların nükleer programa devam etmek istemeleri halinde, bugün konuşulanların ‘çatışmanın sonunun başlangıcı’ olduğunu belirtti. El-Ani, “Şimdi soru şu: İran toparlanabilir mi? Amerikalılar ve İsrailliler her an saldırabilecekleri bir bombanın yapımını engellemek için tekrar geri geleceklerinden ötürü toparlanamayacağından hiç şüphem yok” dedi.