İdlib kırsalında Türkiye ve rejim güçleri arasında çatışma

TSK, Suriye'nin kuzeyindeki İdlib kentinde devriye faaliyeti gerçekleştirdi (AFP)
TSK, Suriye'nin kuzeyindeki İdlib kentinde devriye faaliyeti gerçekleştirdi (AFP)
TT

İdlib kırsalında Türkiye ve rejim güçleri arasında çatışma

TSK, Suriye'nin kuzeyindeki İdlib kentinde devriye faaliyeti gerçekleştirdi (AFP)
TSK, Suriye'nin kuzeyindeki İdlib kentinde devriye faaliyeti gerçekleştirdi (AFP)

Suriye rejim güçlerinin İdlib’in güneyindeki Türkiye destekli muhalif gruplara saldırması üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) rejim mevzilerine füzelerle karşılık verdi.
Suriye rejim güçlerinin Çarşamba günü Türkiye destekli muhalif grupların kontrolündeki Futeyra, Kansafra, Safuhun ve Fleyfel’de saldırı düzenledi. Saldırıda, Türkiye destekli muhaliflere ait Fethu’l Mubin Operasyon Odasından 3 kişinin öldüğü ve yaralıların olduğu bildirildi.
Türk kuvvetleri ve Fethu’l Mubin operasyon odası, rejim güçlerinin saldırısına yanıt olarak, Perşembe günü Kefr Nebil ve İdlib’in güney kırsalındaki rejim güçlerinin noktalarını hedef aldı.
Rejim kuvvetleri, İdlib’in doğusundaki Sermin, Neyrab ve Afes yakınlarını vururken, Türkiye’ye yakın Ulusal Kurtuluş Cephesi de, İdlib’in doğusundaki Dadih köyünde bulunan rejim mevzilerini vurdu.
Bölgedeki Türkiye destekli muhalif gruplar ve rejim güçleri alarm halinde.

İngiltere Savunma Bakanı: SİHA’lar ‘oyun değiştirici’ nitelikte
Öte yandan, İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Türkiye’ye ait silahlı insansız hava araçlarının (SİHA) Libya ve Suriye’de etkili biçimde kullanmasının ‘oyun değiştirici’ nitelikte olduğunu söyleyerek övgüde bulundu.
Wallece, Hava ve Uzay Gücü Konferansı’nda yaptığı konuşmada, İngiltere’nin savunma konularında başka ülkelerden ders alması gerektiğini söyleyerek, şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye’nin 2019 ortasından bu yana Bayraktar TB-2’leri Libya’da nasıl kullandığına bakın. Bu İHA’lar istihbarat topladı, gözetleme yaptı ve cephe, tedarik hatlarını ve lojistik üslerini hedef alan operasyonlar yaptı. Türkiye’nin Suriye’de müdahil oluşunu ve elektronik harbi, hafif silahlı SİHA’ları, tankları, zırhlı araçları ve üzerlerindeki hava savunma sistemlerini durdurmaya dönük akıllı mühimmatı nasıl kullandığını düşünün. Haberlere göre Esad rejimi ağır kayıplar verdi. 3 bin asker, 151 tank, 8 helikopter, 3 İHA, 3 muharip savaş uçağı, kamyonlar, 8 hava savunma sistemi, bir karargah ve sair ekipman ile tesisler. Bu iddiaların yarısı bile doğruysa, bu oyun değiştirici niteliktedir.”

HTŞ alıkoyduğu bir İngiliz’i kefaletle serbest bıraktı
Heyetu Tahriru’ş Şam (HTŞ), 3 hafta önce Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’de alıkoyduğu İngiltere doğumlu olan ancak 3 yıl önce vatandaşlıktan çıkarılan bir kişiyi kefaletle serbest bıraktı.
İdlib bölgesinin yarısını kontrol eden HTŞ, 22 Haziran'da 33 yaşındaki insani yardım görevlisi Taukir Şerif’i alıkoymuştu.
HTŞ’nin propaganda sitesi Ebaa News’e göre Pakistan asıllı Şerif tutuksuz yargılanacak ve iki hafta sonra HTŞ’ye bağlı mahkemeye çıkacak.
HTŞ’nin medya sorumlusu Tacuddin Ömer, yargıya sunulan kanıtlara dayanarak hakkında tutuklama emri çıkarılan Şerif’in askeri mahkeme önüne çıktığı, savunmasını yaptığı ve tutuksuz yargılanmak üzere kefaletle serbest bırakıldığını söyledi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ise, Şerif’in HTŞ’nin rakibi olan muhalif gruplarla şüpheli ilişkisi nedeniyle yakalandığını iddia etti.
HTŞ, Şerif’i İdlib’e yönelik projelerdeki yardım parası kullanmakla suçluyor.
Pakistan asıllı ve İngiltere doğumlu olan Şerif’in eşiyle kurduğu ‘Suriye’den Canlı Gelişmeler’ organizasyonuna göre, Şerif 2012 yılında Suriye’ye geldi.
İngiliz medyasında ise Şerif’in, terör örgütü El Kaide ile bağlantılı bir gruba bağlı olmakla suçlandığı ve 2017’de İngiltere vatandaşlığından çıkarıldığı bilgisi yer aldı. Şerif’in kendisine yöneltilen suçlamaları kabul etmediği de ifade edildi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.