Hafter, Sirte’deki gerginliğin artmasının ardından askeri liderlerle görüştü

UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)
UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)
TT

Hafter, Sirte’deki gerginliğin artmasının ardından askeri liderlerle görüştü

UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)
UMH yandaşı güçler, Sirte savaşına takviyelerini sürdürüyor (Reuters)

Hafter, Sirte’deki gerginliğin artmasının ardından liderlerle askeri gelişmeleri tartıştı
Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) ile Akdeniz’de Türkiye ve Malta’yı da içeren yeni bir üçlü cephe açan Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) arasında Libya’daki stratejik Sirte şehri hattına yönelik askeri gerginlik yeniden başladı.
Mareşal Hafter, 6 Ağustos’ta ülkenin doğusundaki Bingazi şehrinde operasyon odası subayları ve LUO’ya ait askeri bölgelerin komutanları ile bir toplantı düzenledi. Hafter’in ofisinden yapılan kısa bir açıklamada, toplantıda son askeri gelişmelerin ve ordu kuvvetlerinin tüm birimlerinin hazır olup olmadığının ele alındığı belirtildi.
Öte yandan UMH’nin yürüttüğü Burkan el-Gadab (Öfke Volkanı) operasyon odası, geçtiğimiz Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Wagner ajanlarının Cufra’dan (Trablus’un 450 km doğusundaki) Sirte’ye hareketlerinin takip edildiğini, 4 askeri ve 2 mühimmat yüklü aracın da dahil olduğu 21 araçlık konvoyun tespit edildiğini bildirdi.
UMH’ye bağlı Siret ve Cufra Operasyon Odası, kuvvetlerinin Ebu Kurayn ve el-Vişka’nın güneyinde bölgede güvenliği ve istikrarı bozan suç çetelerini kovuşturma görevinin bir parçası olarak güvenlik devriyelerini sürdürdüğünü açıkladı. Yerel medya organlarının Cufra bölgesindeki bir kaynaktan aktardığına göre Rus Wagner paralı askerler, ordu grupları eşliğinde Brak eş-Şati bölgesinin 65 km uzağında bulunan el-Fate kapısına doğru hareket etti. Kaynaklar, Wagner grubunun Sirte’ye doğru ilerleyerek, Çarşamba akşamı Vadan bölgesindeki pozisyonlarını boşalttığını ve bölgenin, çeşitli askeri hareketlere tanık olduğunu ifade etti. Bunların yanı sıra silahlı grupların, yakın zamanda eş-Şuvayrif’in 90 km kuzeybatısındaki Kureyyet bölgesine sızdığı belirtildi.
Öte yandan 6 Ağustos’ta Serrac ve yardımcısı Ahmed Maitik arasında anlaşmazlık yaşandığı ifade edildi. Maitik’in ofisinden yapılan açıklamaya göre Maitik, Serrac’ın 2015 yılı sonunda Fas’ta imzalanan Suheyrat Anlaşması uyarınca başbakan olmadığını, daha ziyade Başkanlık Konseyi Başkanı olduğunu vurguladı.
Maitik, Serrac’ın tek başına ‘belirli ve özel uzmanlıklara sahip olmadığını’ söylerken, iki taraf arasında da hukuki bir tartışma başladı.
Serrac ve Trablus’taki Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile görüşen Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun LUO kontrolündeki Sirte ve Cufra şehirlerini UMH’ye teslim etme hususundaki açıklamalarına yanıt veren LUO’dan askeri bir yetkili, ordunun söz konusu iki şehirden geri çekilmesi gibi bir planın mevcut olmadığını ifade etti. İsminin belirtilmesini istemeyen yetkili, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, kuvvetlerinin hala pozisyonlarını koruduğunu ve hiçbir şekilde söz konusu şehirleri bir başka tarafa teslim etme niyetinde olmadıklarını vurguladı. LUO yetkilisi, ‘Çavuşoğlu’nun açıklamalarını asılsız iddialar’ olarak nitelendirirken, bunun, Türkiye’nin sürekli tekrar ettiği yanlış bilgilendirme kampanyasının bir devamı olduğunu savundu.
Halid el-Mişri ise bir ay içerisinde Sirte ve Cufra’da paralı askerleri destekleyen 110’dan fazla askeri kargo uçağının takip edildiğini açıkladı.
Serrac, Türkiye ve Malta Dışişleri Bakanları ile yaptığı görüşmede, bu hassas aşamada üç ülke arasındaki koordinasyonun önemine dikkati çekti. Serrac, toplantının, Libya’daki gelişmeler, Libya’da güvenlik ve istikrar da dahil, siyasi sürece geri dönülmesi meselelerine odaklandığı söylerken, üç ülke arasındaki çeşitli önemli meselelerin yanı sıra Libya’daki koşulları normal seyrine döndürmeye yardımcı olma ve hizmet sektörünün sorunlarına acil çözümler bulma konularının da gündemde olduğunun altını çizdi.
Fayiz es-Serrac, yayınladığı bir bildiride, toplantıda üç ülke arasında tarifeli ticari uçuşlar gerçekleştirme olasılığının görüşüldüğünü, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Malta Başbakanı Robert Abela’nın kendisine selamlarını ilettiklerini ve iki ülkenin, ‘meşru hükümeti destekleme tavırlarını, Libya’nın istikrarına yönelik endişelerini ve mevcut krizin üstesinden gelmek için gerekli her şeyi sağlayacaklarını’ ifade ettiklerini söyledi. Libya’ya silah yasağı uygulamak üzere Avrupa Birliği’nin (AB) başlattığı Irini operasyonuyla ilgili olarak ise Serrac, operasyonun kara, hava ve deniz yoluyla yürütülmesi gerektiğini vurguladı. Serrac, hava yoluyla paralı asker ve silah nakil faaliyetlerinin durmadığına da dikkati çekti.
Serrac’a göre Türkiye ve Malta, Libya Sahil Güvenlik ihtiyacını karşılamaya istekli olduklarını gösterdi. Aynı şekilde toplantıda, AB yasadışı göçle mücadeleye etkili bir şekilde katkıda bulunma ve yatırımları kaynak ülkelere yönlendirerek sorunun temel nedenlerini ele almaya çalışması gereği üzerinde duruldu.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.