Arkeolojik bulgular, insanların 227 bin yıl önce de yatakta uyumayı tercih ettiğini ortaya koydu

(Lyn Wadley/Witwatersrand Üniversitesi)
(Lyn Wadley/Witwatersrand Üniversitesi)
TT

Arkeolojik bulgular, insanların 227 bin yıl önce de yatakta uyumayı tercih ettiğini ortaya koydu

(Lyn Wadley/Witwatersrand Üniversitesi)
(Lyn Wadley/Witwatersrand Üniversitesi)

Güney Afrika’daki Border Mağarası’nda yapılan arkeolojik çalışmalar, en az 200 bin yıl önce insanların uyumak ve üzerinde çalışmak için çim yatakları kullandığını ortaya koydu.
Phys.org’un haberine göre, geniş yapraklı Panicoideae alt familyasından çim demetlerinden oluşan bu yatakların mağaranın gerilerine yakın bir noktada kül tabakalarının üzerinde bulunduğu belirtildi.
Haberde insanların o dönemlerde kül tabakalarını uyurken kendilerini haşerelerden korumak için kullandığı ifade edildi.
Araştırmaya başkanlık eden, Güney Afrika Witwatersrand Üniversitesi’nden Profesör Lyn Wadley, “Kül üzerine çim yatak döşemenin, sadece yataklar için kirden uzak ve yalıtımlı bir taban oluşturmak için değil, aynı zamanda istilacı böcekleri kovmak için de bilinçli bir strateji olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Birçok kültürde küllerden haşere kovucu olarak istifade edildiği belirtilirken, Profesör Wadley buldukları bazı kül kalıntılarının, mağaranın içini temizlemek ve zararlı böcekleri yok etmek için yakılan eski çim yataklara ait olduğunu kaydetti.
Odun ateşi yakılan yerlerden toplanan küllerin de yeni yatak tabakaları hazırlamak için yüzeyi temizlemede kullanıldığını söyleyen Wadley, “Taştan alet yaparken ortaya çıkan döküntülerle çim kalıntıları birbirine karıştığı için insanların çimden yüzeyde uyumanın yanı sıra burada çalıştıklarını da biliyoruz. Ayrıca insanların derisine ya da renkli nesnelere ait kalıntıların düştüğü tahmin edilen tabakalarda çok sayıda küçük, kırmızı ve turuncu renklerde aşıboyası tanecikleri bulundu” ifadesini kullandı.

(Witwatersrand Üniversitesi)
Wadley, "Araştırmamız 200 bin yıl önce insanların istedikleri zaman ateş üretebildiklerini; temiz ve haşereden uzak alanlar sağlamak için ateş ve külün yanı sıra şifalı bitkilerden istifa ettiklerini gösteriyor. Söz konusu stratejiler, bu erken toplumları geliştirerek sağlık açısından faydalı olmuş olabilir” diye ekledi.

Küllerin üzerinde yatak tabakasından bir kesit (Witwatersrand Üniversitesi)
New Scientist dergisi de bu tabakaların geçmişinin 183 bin ile 227 bin yıl arasında olduğunu, yataklarda kullanıldığı belirtilen bitki türünün bugün bile bu mağaranın dışında yetiştiğini aktardı.
Güney Afrika, Fransa, İspanya, Arjantin ve Belçika’dan araştırmacıların gerçekleştirdiği çalışma Science dergisinde yayımlandı.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT