Rakka’da DEAŞ’ın infaz ettiği Suriyeli askerlere ait iki toplu mezar bulundu

Bağuz’dan çıktıktan sonra Suriye Demokratik Güçleri tarafından alıkonan DEAŞ savaşçıları (AFP)
Bağuz’dan çıktıktan sonra Suriye Demokratik Güçleri tarafından alıkonan DEAŞ savaşçıları (AFP)
TT

Rakka’da DEAŞ’ın infaz ettiği Suriyeli askerlere ait iki toplu mezar bulundu

Bağuz’dan çıktıktan sonra Suriye Demokratik Güçleri tarafından alıkonan DEAŞ savaşçıları (AFP)
Bağuz’dan çıktıktan sonra Suriye Demokratik Güçleri tarafından alıkonan DEAŞ savaşçıları (AFP)

Suriye’de Esed güçleri, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile koordinasyon içinde Rakka’nın batısındaki Ayn İsa beldesine bağlı köylerde açtığı iki toplu mezarda 57 askerinin kalıntısını ulaştı. Suriye hükümet güçleri ve Mühendislik Tugayları, ulaşılan cesetlerin terör örgütü DEAŞ’ın 2014 yazında bölgeyi ele geçirmesinin ardından infaz ettiği Suriye ordusu 93’üncü Tugay ve 17’inci Tümen’e bağlı askerlere ait olduğu değerlendirmesinde bulundu.
SDG, iki gün önce bölge sakinlerinin ihbarı üzerine Rakka’nın batısındaki Ayn İsa beldesinin güneyinde yer alan Hafiyye el-Vehb ve Ferhaniyye köylerinde iki adet toplu mezar tespit etti. SDG birlikleri Hafiyye el-Vehb köyünde 42 ceset, Ferhaniyye köyünde ise 15 cesedin kalıntılarına ulaştı. Bulunan cesetlerin terör örgütü DEAŞ’ın 2014 yazında bölgeyi ele geçirmesinin ardından infaz ettiği Suriye ordusu 93’üncü Tugay ve 17’inci Tümen’e bağlı askerlere ait olduğu tahmin ediliyor.
SDG Halkla İlişkiler Ofisi’nden bir yönetici, cesetleri Ayn İsa’da konuşlu bulunan hükümet güçlerine teslim ettiklerini bildirdi. Yönetici, “Suriye hükümet güçlerine ait iki mezardan çıkarılan tüm cesetleri teslim ettik. Cesetler, kimlik tespiti ve ardından yakınlarına teslim edilmesi amacıyla incelenmek üzere Halep’e nakledildi” dedi.
Rakka Sivil Konseyi’ne bağlı ilk müdahale ekibi, Suriye hükümet güçleri ve Mühendislik Tugayları ile koordinasyon içinde cesetleri çıkarma işlemini üstlendi. Ekibin Başkanı Yasir el-Hamis, “Belde kırsalında 93’üncü Tugay ve 17’inci Tümen’e ait çok sayıda toplu mezar bulunuyor. Şimdiye kadar 4 mezar bulduk. Suriye askerlerinin cesetlerinin bulunduğu başka mezarların da olduğu değerlendiriliyor” ifadesini kullandı. Hamis, bölge sakinlerinin kendilerine verdiği bilgiye göre, örgüt unsurları ile rejim güçlerinin Ağustos 2014’te bölgede kontrolü ele geçirmek amacıyla girdikleri çatışmalar sırasında DEAŞ, Tugay’a bağlı yaklaşık 350 kişiyi öldürdü. Hamis “Şimdiye kadar yalnızca 57 ceset çıkardık. Geri kalanların nereye gömüldüğünü bilmiyoruz hatta bölge halkı da mezarların yerini bilmiyor” dedi.
Öte yandan, Suriye Demokratik Meclisi (SDM) Eş başkanı Riyad Darar, Ağustos’un son haftasında Rusya’nın başkenti Moskova’da Suriyeli muhalif Kadri Cemil liderliğindeki Halkın İradesi Partisi ile SDM arasında imzalanan siyasi müzakere anlaşmasının Rusya tarafından desteklenmesini memnuniyetle karşıladığını belirtti. Darar, “Bir küresel güç olan Rusya’nın Suriye dosyasındaki varlığı ve müzakere anlaşmasının Moskova’da imzalanması, krizin siyasi çözümüne doğru önemli bir hamle ve diyaloğun Suriyeli taraflar arasında olması gerektiğine dair bir vurgudur.
Kadri Cemil’in öncülüğündeki Moskova Platformu’nun Suriye Anayasa Komitesi’nde muhaliflere ait müzakere heyetinin yürüttüğü siyasi süreçte temsil imkanı bulduğuna işaret eden Darar, “SDM’nin bu faaliyetlere katılması mümkündü. Ancak Türkiye’nin vetosu nedeniyle Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin katılımı engellendi” dedi. Darar, Moskova’da imzalanan anlaşmanın, Özerk Yönetim ve SDM temsilcilerinin uzaklaştırma planlarına karşı siyasi bir atılım olduğunu kaydetti.
Moskova’da imzalanan anlaşmanın yeni siyasi ittifaklara kapı aralayabileceğini söyleyen Darar, “Başlangıç, Halkın İradesi Partisi liderliğindeki Moskova Platformu ile yapıldı. Bu başlangıç muhalif aktörler ve taraflarla daha fazla diyaloğun önünü açabilir” dedi. Darar, kendilerinin dışlanmadığı bir siyasi çözüme inanan muhalif aktörlerle ortak çalışma yollarının bulunabileceğini kaydetti.
Halkın İradesi Partisi ile yapılan ikili anlaşmanın önemine değinen Darar, en temel taleplerinin “Özerk Yönetim’in toplumsal bir ihtiyaç ve obkejtif bir gereklilik olarak kabul edilmesi, bir çeşit halk otoritesi olan modelin bölgelerde uygulanması ve Suriye halkının egemenliği ile ülkenin toprak bütünlüğü çerçevesinde bu modelin sahada geliştirilmesi” olduğunu söyledi. Darar, ikinci dereceden taleplerini ise “SDG’nin Ulusal Ordu Kurumu’na dahil edilmesi” şeklinde ifade etti. Söz konusu talebin zaruri olduğunu belirten Darar, “SDG, Suriye ordusunu yeniden yapılandırma zamanında üzerinde uzlaşıya varılacak mekanizmalar ve formüller temelinde Ulusal Ordu içinde yer almalıdır. Bu da aynı şekilde (Halkın İradesi Partisi ile imzalanan) siyasi müzakere anlaşmasında bulunan önemli bir madde” dedi.



İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.


Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir


Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.