Yemen: Husileri eleştiren siyasinin tutuklanmasını arabulucular engelledi

Yahya Ebu Asba
Yahya Ebu Asba
TT

Yemen: Husileri eleştiren siyasinin tutuklanmasını arabulucular engelledi

Yahya Ebu Asba
Yahya Ebu Asba

Yemen’in başkenti Sana'dan ilgili kaynaklar, Husi milislerinin iki gün önce Yemen Sosyalist Partisi Merkez Komitesi başkanı Yahya Mansur Ebu Asba'yı, Husilerin darbenin yıldönümünü kutlamak için gerçekleştirdiği bir etkinlikte yaptığı konuşmada Husilere yönelik eleştirilerinden dolayı tutuklamaya çalıştığını, ancak Husi yanlısı arabulucuların müdahalesiyle tutuklamanın engellendiğini bildirdi.
Kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Husi üyelerinin başkentteki bir otelde Husi yanlısı yerel yetkililerin darbenin yıldönümünü kutlamak için düzenledikleri kutlamada yaptığı konuşmada Husilerin darbesinden bu yana uyguladığı baskıcı politikaları ve açlıktan ölümleri ve genel olarak Yemenlilere karşı saldırılarını sert bir şekilde eleştiren Ebu Asba'yı tutuklamaya çalıştıklarını bildirdi.
Aynı kaynaklar, Husi yanlısı siyasetçilerin ve Husilerin etkinliğine katılmaya zorlanan bir dizi toplumsal ismin ve aktivistin Husi liderlerini sosyalist lider Ebu Asba'yı tutuklamaması için ikna etmeyi başardığını ifade etti.
Kaynaklar, Ebu Asba'yı başlangıçta grubun darbesini destekleyen parti liderlerinden biri olmakla suçlarken, Husilerin Sana'daki finanse edilmesine ve düzenlenmesine katıldığı etkinliğinde gruba yönelik ani ve şiddetli saldırısının, Asba’nın Husilerin yolsuzluk, ihlal, yok etme ve tacizlerinden artık şikayetçi olduğunu ve bunların karşısında durmanın zorunlu olduğunu düşündüğü bir aşamaya geldiğini gösterdiğini belirttiler. 
Grubun yandaşları ve militanları, etkinlik sırasında konuşan lider Ebu Asba'yı susturmaya ve yüksek sesle "Humeyni” ismini zikretmeye çalışırken Ebu Asba, Husilerin Yemenli erkek ve kadınlara yönelik taciz politikalarını ve aynı zamanda zorbalıkla uyguladığı çeşitli yönelimlerini ve politikasını şiddetle eleştirdiği konuşmasını tamamlamayı başardı. Asba konuşmasında, Husileri Yemen halkına silahla korkutma ve sindirme yoluyla yabancı politikaları ve kültürleri dayatmakla suçladı. Yahya Ebu Asba konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“Sivillere yönelik çıkarların göz ardı edilmesi ve Yemen toplumunun hak, özgürlük ve vesayetine el konulması güç ya da yetkinin değil, iflasın göstergesidir. Hakimiyet her zaman halkın rızasıyla başlar. Halkın rızası akılları çeldirilerek ve kandırılarak alınıyor. Devletin kaynakları ayrımcılık, yolsuzluk olmaksızın kamu yararı içindir. Yemen'de savaşın devam etmesi bugün hepimiz için kurtuluşun ancak eşitlikçi sosyal bir devletle mümkün olacağını anlamamızı sağladı."
Asba açıklamasında, Yemen coğrafyasına nüfuzunu genişleterek vatandaşların iradesini ve haklarını elinden alan herhangi bir partinin devletle hiçbir ilişkisi olmadığını ve kesinlikle bir devlet kuramayacağını belirtti. Asba açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:
“Bu, kendi kendine yeten, adil ve eşitlikçi sosyal bir devleti kurmak üzere kapsayıcı bir ulusal projeye katılmak için girişimde bulunulması durumunda Yemenli taraflardan herhangi birinin tam ulusal ortaklık hakkını inkar etmek anlamına gelmez. Temel kural, tüm Yemenliler ve Yemenli ortakların düşman değil ortak olduğunu kabul etmek ve düşmanlık kavramını vatan sözlüğünün dışında bırakmaktır.”
"Hepimiz tek bir ağızdan düşman olmayı ve üstün gelmeye çalışmayı bırakmalıyız demeliyiz. Yemen halkının maslahatı için en iyi taraf olmaya çabalamadıkça Yemen'in çıkarları en güçlü olan tarafın eliyle sağlanmayacak.”
Ebu Esba, milislerin silah kullanımı ve zorbalıklarına yönelik eleştirisinde, "Sosyal bir devlet dışında güç kurmayı sağlayan silahlar meşruiyet yaratmadığı, kalkınmayı sağlamadığı ve hak ve özgürlüklere ağırlık vermediği için bunu söylüyoruz" ifadelerini kullandı.
Sosyalist lider, Husilerin Yemenlilerin kimliğini ortadan kaldırmaya çalıştığına dikkati çekerek vaazlarıyla Yemenlilerin aklını çeldiğini iddia ettiği grubun liderlerine saldırdı ve Husi kontrolündeki bölgelerin "artık kimseden gizlenmeyen sistematik bir kültürel işgale maruz kaldığını" vurguladı.
Sosyalist lider konuyla alakalı şu ifadeleri kullandı:
"Düşmanlık ve kin, ötekileştirme ve üstün gelme arzusundan kurtulmalıyız.  Yemenliler olarak, farklı vizyonlarımıza ve görüşlerimizin çeşitliliğine bakılmaksızın birbirimizi bu ülkede ortaklar olarak görmemiz gerekiyor."
Darbe liderinin aşırılık yanlısı vaazlarına değinen Ebu Asba, "Yemen'deki savaşı durdurmanın çözümü, vaazlar ve dersler vererek değil, tüm Yemenlileri tek bir diyalog masasında oturtarak kan dökülmesini durduran ve bu savaşı sona erdiren bir Yemen çözümü üretmekle mümkün olabilir" dedi.
Husilerin genellikle Sana'da kendisine karşı çıkan sesleri bastırarak muhaliflerini hapishanelere attıkları biliniyor. Husiler, birkaç ay önce eski Kültür Bakanı Halid er-Ruveyşan'ı tutuklamış, daha sonra kabilesinin Husilere baskı yapması sonucu sosyal medyadaki paylaşımlarında Husilere saldırmama sözü karşılığında serbest bırakılmıştı.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.