Ruhani, nükleer anlaşmanın taahhütlerinden ‘geri çekilmeyi’ savunuyor

Geçen salı günü İran hava savunma birliklerinin katıldığı askeri tatbikat sırasında füze fırlatılıyor
Geçen salı günü İran hava savunma birliklerinin katıldığı askeri tatbikat sırasında füze fırlatılıyor
TT

Ruhani, nükleer anlaşmanın taahhütlerinden ‘geri çekilmeyi’ savunuyor

Geçen salı günü İran hava savunma birliklerinin katıldığı askeri tatbikat sırasında füze fırlatılıyor
Geçen salı günü İran hava savunma birliklerinin katıldığı askeri tatbikat sırasında füze fırlatılıyor

Parlamentonun, İran Cumhurbaşkanına yeter sayısına takılması nedeniyle gensoru tasarısını geri çekmesinin ertesi günü Hasan Ruhani, anlaşmazlıkların ve bölünmelerin sonuç vermeyeceği uyarısını yinelerken, ülkesindeki mevcut sorunların üstesinden gelmek için parlamento ve yargıya el uzatmadan önce, nükleer anlaşma taahhütlerinden kasıtlı olarak geri çekilmeyi savundu.
Ruhani, muhafazakar rakipleriyle son günlerde patlak veren gerginliği soğutmaya çalışarak, ‘marjinal’ olarak nitelendirdiği meseleleri göz ardı etme talebiyle vatandaşlarına ve medya organlarına seslendi. Hükümetin performansını savunan Ruhani, “İki elden fazlasına sahip değiliz. Bir yandan yaptırımlarla savaşıyoruz, diğer yandan da koronavirüsle. Bu yüzden kaos ve marjinal konularla ilgilenmemeliyiz. İnsanlar durumu çok iyi biliyorlar” değerlendirmesinde bulundu.
Yaşanan sorunlar karşısında bu hafta ikinci kez uyarılarda bulunan Ruhani, “Anlaşmazlıklarla hiçbir şeye varamayacağız. Birlik, dayanışma ve uyum içinde ilerlemeliyiz. Hükümet parlamento, yargı, silahlı kuvvetler, radyo ve televizyon, özel sektör ve halk olmadan faaliyet gösteremez. Dini Lider’in önderliğine, insanların desteğine ve birliğe ihtiyacımız var” şeklinde konuştu
İran parlamentosu, geçen salı günü muhafazakarların parlamento üzerindeki kontrolüne ve sorunların çözümünde ‘kötü yönetim ve halka inanç eksikliği’ nedeniyle meclis başkanı Muhammed Bakır Galibaf tarafından sert eleştirilere rağmen parlamentoda Ruhani’ye yönelik bir gensoru projesinin askıya alındığını duyurdu.
Bu durum, koronavirüs salgınının patlak vermesinden sonra milletvekillerinin Ruhani’yi sorgulamak üzere adım attığı ikinci durum oldu. Geçen Temmuz ayında da İran Cumhurbaşkanı’na yönelik nükleer anlaşma hususundaki bir gensoru projesi, Dini Lider Ali Hamaney’in milletvekillerini ‘öncelikleri belirleme ve marjinal durumlardan kaçınma’ çağrısı yaptığı konuşması sonrasında iptal edilmişti. Hamaney, o dönemde ‘düşman karşısında safların birliği’ çağrısında bulunmuştu.
Ruhani’nin, geçtiğimiz yıllarda iktidar kuruluşlarda rakiplerinin yolunu kesme ustalığını gösterdiği bir yöntem olarak, Hamaney’in o dönemde gensoru projesini iptal eden konuşmasında kullandığı kelimeleri tekrar etmeye istekli olması dikkat çekici bir durum.
İran Cumhurbaşkanı, “Riyali, para birimini, malları ve hizmetleri sağlamalı, hükümetin arenada olduğunu söylemeliyiz. Diğer güçlerin bizi desteklemesi ve iş birliğini artırması gerekiyor” dedi.
Ruhani’nin ifadelerinin sona ermesi sonrasında eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın ofisine ait Devlet Bahar internet sitesi, Ruhani’nin koronavirüs salgını karşısında uyguladığı politikaya ilişkin bir video yayınladı. Videoda, iki buçuk ay önceki kötüleşen yaşam koşulları ve fiyat artışları sonrasında Ruhani’nin ikinci döneminde ülkenin yaşadığı protestolara dikkat çekti.
Öte yandan Hasan Ruhani, konuşmasının bir başka bölümünde ise silah ambargosunun kaldırılmasına ilişkin geçen hafta yaptığı açıklamayı, pazar gününden bu yana hükümet ve Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülen bir kampanyayla tutarlı olacak şekilde değiştirmeye çalıştı.
21 Ekim’de İran silahlı kuvvetleri, orduya bağlı hava savunma birimleri ve Devrim Muhafızları’nın, adını belirtmeksizin ülkedeki ‘hassas merkezlerden birini savunma projesi’ üzerine askeri tatbikatlara başladığını duyurdu. Bir İran televizyonu, İsfahan’daki Babaei hava üssünden savaşçıların, tatbikatlara katıldığını açıkladı.

İran ordusu ve Devrim Muhafızlarının ortak tatbikatı
Mehr ajansı, silahlı kuvvetler sözcüsünün, ‘gerçek bir savaşta’ savunma simülasyonu yapmak için eğitildiklerini aktararak, düşmanları şaşırtmaya ‘hazır olduklarını’ vurguladı.
Ordu hava kuvvetleri birimi, uçakları takip eğitimi için, tatbikatlara tanık olan bölgeye yönelik hava saldırısı simülasyonuna katıldı. Tatbikatlar sırasında füze savunma sistemleri, radarlar, savaş uçakları, insansız hava araçları ve komuta kontrol sistemleri kullanıldı.
Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) İran televizyonundan aktardığına göre ‘Velayet Seması Savunucuları 99’ adı verilen ve ülkenin yarısından fazlasını kapsayan tatbikat sırasında ‘3 Hordad’ ve ’15 Hordad’ türü el yapımı savunma sistemleri test edildi. Tatbikatların komutanı Tuğgeneral Kadir Rahimzade, çeşitli televizyon kanallarında yayınlanan açıklamasında, “Daha önce yapılan oluşum ve özel manevralar sayesinde güçlerimiz belirtilen tüm hedeflere ulaştı” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise, “Geçen pazar günü sona eren silah ambargosu, sadece silah alıp satabileceğimiz anlamına gelmiyor; daha da önemlisi mantık, hak, hakikat, hukuk ve akılcılık kibir ve zorbalığa galip geldi” ifadelerini kullandı.
Geçen hafta İran Cumhurbaşkanı Ruhani, ABD ile ‘hamle’ hususunda dört yıl süren savaşın ardından silah ambargosunun kaldırılması dolayısıyla İran halkına ‘müjde’ vermekle övünmüştü. Bu durum, kötüleşen yaşam koşulları ortasında İran halkı tarafından sosyal medya organlarında sert bir şekilde eleştirildi.
Bu çerçevede Ruhani, 21 Ekim’de Donald Trump’ın göreve gelmesinden bu yana Trump yönetiminin, gözünü nükleer anlaşmayı baltalamaya diktiği suçlamalarını yineledi. Ancak Ruhani aynı zamanda, İran’da kontrol faaliyetleri gerçekleştirmek üzere uluslararası ajanslara uyguladığı baskı ve ABD- İsrail baskısı arasında da bağlantı kurdu.
Hasan Ruhani, “Farklı dönemlerde ABD’liler ve İsrailliler, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ve yönetim kurulunda, bize karşı zorla bir karar çıkarmak için komplo kurmak istediler. Ancak başaramadılar ve Trump sonunda nükleer anlaşmadan çekilmek zorunda kaldı” dedi.
Ruhani, “ABD, bize karşı Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarını tekrar gündeme getirme anlaşmasından uzaklaşmak için umut verdi. Rejimin ve iktidar yönetiminin tedbirleri önemliydi ve karmaşık bir politika izledik. Nükleer anlaşma taahhütlerini azalttık, ama hesaplı bir şekilde ve adım adım. Bir bakıma düşmanlardan ve dostlardan bize karşı alınan hiçbir şey olmadı. Uluslararası hukuka aykırı davrandığımız kimse söyleyemezdi” ifadelerini kullandı.
Geçen ay ABD, İran’a yönelik yaptırımlar da dahil olmak üzere altı BM kararını yeniden yürürlüğe soktu. Aynı şekilde tüm ülkeleri ve uluslararası şirketleri ilaç ve gıda hariç olmak üzere İran’la herhangi bir iş birliğine ve yaptırımların ihlaline karşı uyardı.
ABD’nin hamlesi, Washington’un ‘İran’ı nükleer anlaşmadaki taahhütlerini ihlal etmekle suçlayan BMGK’ya sunduğu şikayeti takiben ‘Snapback’ mekanizmasının etkinleştirildiğini duyurmasından bir ay sonra gelişti. Ancak konsey üyelerinin çoğunluğu ve nükleer anlaşmanın tarafları buna yanıt vermedi.
Atom Enerjisi Kurumu Yönetim Kurulu, üyelerine İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoğunun, nükleer anlaşmanın yükümlülüklerinin on katını aştığını bildirdi. Avrupa üçlüsü (Fransa, İngiltere ve Almanya) ise İran’ı nükleer taahhütlerine geri dönmeye çağıran bir bildiri yayınladı.
Öte yandan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade, Rusya merkezli Sputnik ajansına, ülkesinin ‘savunma ihtiyaçlarına göre ve istediği her kaynaktan silah sağlayacağını’ aktardı.
Sözcü, ülkesinin Rusya ile askeri işbirliği yapmaya açık olduğunu ifade ederken, “Bu alandaki iki ülke arasında sağlanan özel bir işbirliği mekanizması, iki ülkenin askeri otoriteleri arasında (bazıları iki taraflı ve bazıları bölgesel ve uluslararası konularla ilgili olan) işbirliği ve koordinasyon programlarının geliştirildiği ‘Askeri İşbirliği Ortak Komitesi’dir” dedi. Hatipzade, ikili askeri işbirliği çerçevesinde, bölgesel ve uluslararası meselelere dair devam eden müzakerelere de işaret etti.



İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor

İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor
TT

İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor

İsrail İran'a saldırdı ... Tahran yanıt veriyor

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz  bugün (Cuma) yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'ın nükleer tesislerine yönelik yakın bir İsrail askeri saldırısı uyarısında bulunmasından kısa bir süre sonra İsrail ordusunun İran'a karşı “önleyici bir saldırı” başlattığını duyurdu.

Buna karşılık İran silahlı kuvvetleri İsrail'e karşılık vermede “sınır tanımayacaklarını” vurguladı.

Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi: “Kudüs'ü işgal eden rejim tüm kırmızı çizgileri aştığına göre ... Bu suça karşılık vermenin sınırı olmayacaktır.”

Şu ana kadar yaşanan gelişmelerden bazıları...

  • Yükselen Aslan Operasyonu: Cuma günü şafak vakti İsrail, Natanz'daki Ahmedi Ruşen uranyum zenginleştirme kompleksi de dahil olmak üzere İran'daki çok sayıda nükleer ve askeri tesisin yanı sıra birçoğu suikasta kurban giden üst düzey askeri komutanların evlerine “kesin ve önleyici” saldırılar düzenledi.
  • Hedef alınan İranlı liderler: Devrim Muhafızları Komutanı Hüseyin Selami, Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ve Ortak Operasyonlar Dairesi Komutanı General Gulam Ali Raşid öldürüldü.
  • Nükleer bilim adamlarına yönelik suikastlar: Saldırılarda başta Muhammed Mehdi Tahrani ve Feridun Abbasi olmak üzere altı nükleer bilim adamı öldürüldü.
  • İran'ın tepkisi: Tahran Tel Aviv'e doğru çok sayıda füze ile karşılık verdi.

*İran Devrim Muhafızları: Füze saldırımızda ülkemizi vurmak için kullanılan İsrail askeri merkezlerini ve hava üslerini hedef aldık.

*Washington'un İran füzelerine karşı İsrail'e yardım ettiğini söyleyen ABD'li bir yetkili: “ABD'nin İsrail'i hedef alan füzelerin düşürülmesine yardımcı olduğunu teyit ediyorum” dedi.

*İsrail medyasında yer alan haberlere göre acil servisler İran'ın füze saldırısında ikisi ağır olmak üzere 40 kişinin yaralandı.

*CNN'e konuşan İsrailli yetkili şu ifadeleri kullandı: "Bakanlar Kurulu şu anda İran'ın füze saldırısına verilecek yanıtı görüşmek üzere toplanıyor."

*İsrail Savunma Bakanlığı İran'a ait onlarca hava savunma sistemi hedefinin imha edildiğini duyurdu.

*İsrail ordusu , gerekli olduğu sürece operasyonlara devam etmeye hazır olduğunu açıkladı.

*İsrail ordusu, Hemedan ve Tebriz de dahil olmak üzere İran Hava Kuvvetleri'ne ait askeri üslere saldırdığını ve imha ettiğini açıkladı.

*Trump, Washington'un bölgesel güvenlik ve istikrarın korunması amacıyla krizin çözümüne yönelik çabalara katılmaya hazır olduğunu teyit etti.

*Suudi Arabistan Nükleer Düzenleme Kurumu: Krallığın çevresi herhangi bir radyolojik sonuca karşı güvenlidir.

*Katar Emiri Trump ile telefonda görüşerek gerilimin azaltılması ve diplomatik çözümlere ulaşılması gerektiğini vurguladı.

*İran hava sahası Cumartesi gününe kadar kapalı kalacak.

*İran Televizyonu: Hava savunma sistemleri ilk kez iki İsrail F-35 savaş uçağını düşürdü.

*İran'a yönelik daha fazla saldırıda bulunma sözü veren Netanyahu yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı: “Son 24 saat içinde üst düzey askeri komutanları, önde gelen nükleer bilim adamlarını, rejimin en önemli uranyum zenginleştirme tesislerini ve balistik füze cephaneliğinin büyük bir bölümünü ortadan kaldırdık. Daha fazlası gelecek... Rejim kendisine ne yapıldığını ya da ne yapılacağını bilmiyor. Hiç bu kadar savunmasız olmamıştı."

*İsrail ordusu: İran İsrail'e en az 100 roket fırlattı, bunların çoğu engellendi ya da hedefe ulaşmadı

*ABD Enerji Bakanı: Ortadoğu'daki mevcut durumun küresel enerji kaynakları üzerindeki olası etkilerini izlemek üzere Ulusal Güvenlik Konseyi ile yakın işbirliği içerisinde çalışıyoruz.

*İran , Fordo ve İsfahan tesislerinde sınırlı hasar olduğunu doğruladı.

*UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi Güvenlik Konseyi'ni bilgilendirdi:

*Nükleer tesislerin güvenliğini teyit etmek üzere İranlı yetkililerle temas halindeyiz.

*İran, Natanz uranyum zenginleştirme tesisinin İsrail saldırılarının ilk dalgası sırasında hedef alındığını doğruladı.

*İranlı yetkililer bize Fordo ve İsfahan'daki iki nükleer tesisin saldırıya uğradığını bildirdi.

*İran'ın yüzde 60'a kadar zenginleştirilmiş uranyum ürettiği bir yer üstü tesisi imha edildi.

*Natanz'daki yeraltı zenginleştirme tesislerine yönelik bir saldırı olduğuna dair herhangi bir belirti yok ancak güç kaynağına yönelik saldırı santrifüjlere zarar vermiş olabilir.

*Sebepleri ya da koşulları ne olursa olsun nükleer tesisler asla saldırıya uğramamalıdır.

*İsrail Savunma Bakan, "İran, İsrail'deki sivil yerleşim yerlerine roket atarak kırmızı çizgileri aşmıştır. İran rejimi ağır bir bedel ödeyecektir" dedi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı, "İran rejimi her zamankinden daha zayıftır ve bu İran halkının rejime karşı durması için bir fırsattır. Netanyahu'dan İran halkına: Ben ve İsrail halkı sizinle birlikteyiz. İran'ın balistik füze cephaneliğinin büyük bir bölümünü imha ettik. İsrail, İran'a karşı tarihin en büyük askeri operasyonlarından birini başlattı. İranlıları baskıcı ve şeytani rejime karşı birleşmeye çağırıyorum."

*Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve ABD Başkanı Ortadoğu'da güvenlik, barış ve istikrarın sağlanması için birlikte çalışmaya devam etmenin önemine vurgu yaptılar.

*Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve ABD Başkanı itidal, gerilimi azaltma ve tüm anlaşmazlıkların diplomatik yollarla çözülmesinin önemini ele aldı.

*Suudi Arabistan Veliaht Prensi, İranlı hacıların tüm ihtiyaçlarının karşılanması ve anavatanlarına ve ailelerine güvenli bir şekilde dönmeleri için koşullar hazır olana kadar kendilerine tüm hizmetlerin sağlanması talimatı verdi.

*İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İsrail'in askeri ve nükleer tesislere yönelik büyük saldırısının ardından ülkesinin itidal çağrılarını reddettiğini vurguladı.

*İsrail itfaiyesi İran'dan atılan roketin ardından binada mahsur kalanları kurtardı.

*İsrail itfaiyesi İran'ın füze saldırısının yol açtığı büyük olaylara müdahale ettiğini duyurdu

*İran devlet televizyonu: İsrail'e dördüncü roket dalgası fırlatıldı

*İsrail ordu sözcüsü İran medyasında yer alan bir savaş uçağının düşürüldüğü ve pilotun yakalandığı haberlerini yalanladı