ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımlar yoksullara zarar verirken zenginleri etkilemiyor

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)
TT

ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımlar yoksullara zarar verirken zenginleri etkilemiyor

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed (AP)

ABD’nin Suriye’ye uyguladığı yaptırımların ağırlıklı olarak ülkedeki yoksul ve orta gelirlileri etkilediği, zenginler ve elitlerin büyük ölçüde bundan kaçındığına dikkat çekildi.
İngiltere merkezli The Telegraph’a göre bugünlerde Şam’daki insanların çoğu, ABD yaptırımları kapsamında yasaklanan Netflix hizmetinden yararlanamıyor ancak zenginler, sözde korsan bir yerel hizmet olan Pro TV’ye abone olmanın bir yolunu buluyor.
Akaryakıt ve gaz tüpleri için uzun kuyruklar olsa da, etkili bir kişiyi tanıyanlar bunları çok kolay elde edebiliyor.
Hastaneler ABD yaptırımlarının bir sonucu olarak CT ekipmanı için yedek parça satın almakta zorlansa da, ülkede kolaylıkla iPhone 12’ye ulaşanlar da var.
ABD yaptırımları, Suriye hükümetine müzakere edilmiş bir barış anlaşması yapması için baskı yapmayı amaçlıyor ancak eleştirmenler bunların yalnızca sıradan insanlara zarar verdiğini ve elitlerin hayatında hiçbir şeyi etkilemediğini söylüyor.
Cezalandırılma korkusuyla adının gizli tutulmasını isteyen Şamlı bir aktivist, bu varlıklı sınıfın savaşın başlangıcından bu yana sıradan Suriyelilerin yaşadığı zorluklar ve yaptırımlardan büyük ölçüde kaçındığını söyledi.
Aktivist, “İstediklerini yapıyorlar çünkü onlara her şeyi sağlayan paraya ve ilişkilere sahipler. Yeni iPhone’ları ve yeni arabaları satın alanlar onlar, istediklerini yapan sınıf onlar.  Dört veya beş saat boyunca bir araba akaryakıt kuyruğunda beklediğinizde, onları asla pahalı arabalarıyla göremezsiniz. Peki bunlar yakıtı nereden alıyorlar?” diye sordu.
ABD, geçtiğimiz Haziran ayında, Suriye hükümeti ile onun askeri ve istihbarat servisleriyle iş yapan kişi ve kuruluşlara yaptırım uygulamak için Ceasar Yasası’nı yürürlüğe soktuğunda bu elit kesimi hedef aldı.
ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, yasanın Esed ve yoldaşlarının ülkeyi kendi lehlerine yeniden inşa etmesini engelleyeceğini vurguladı.
Eleştirmenler ise ticaret ve ekonomiyi hedef alan yaptırımların Suriye rejimiyle hiçbir ilgisi olmayan basit şirketleri etkilediğini ve elit kesimin bu yaptırımları aşmanın yollarını aramaya devam ettiğini söylüyor.
Bazı aktivistler, yaptırımların elit ve zengin Suriyelileri etkilememekle kalmayıp, Esed rejimine büyük fayda sağladığını da öne sürdü.
Beşşar Esed, geçtiğimiz Çarşamba günü Şam’da düzenlenen bir konferansta yaptığı konuşmada, “Yaptırımlar, yeniden inşa fonlarının akışını engelleyerek mültecilerin evlerine dönmesini engelliyor” dedi.
ABD’nin 46. Başkanı olarak seçilen Joe Biden’ın bir danışmanı gazetecilere verdiği demeçte, Ortadoğu’nun yeni başkanın öncelik sırasına göre Asya, Avrupa ve Batı Yarımküre’den sonra dördüncü sırada yer alacağını söylerken, Biden’ın Suriye’ye karşı büyük değişiklikler yapması pek olası görünmüyor.
Başkan Donald Trump yönetimi, en son geçtiğimiz hafta Suriye rejimine destek sağladıkları suçlamasıyla 19 şirket ile bazı siyasi ve askeri kişileri hedef alan yeni yaptırımlar açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo konuya ilişkin, “Esed rejiminin bir seçeneği var; On yıldır süren bu çatışmaya barışçıl bir çözüm için geri dönüşü olmayan adımlar atmak veya daha ağır yaptırımlarla yüzleşmek” şeklinde bir yorumda bulundu.
Ancak ABD’nin Suriye’ye yönelik yaptırımlarından yana olanlar bile, bunların kısa vadede işe yaramayacağını ve Suriyeli seçkinleri etkilemesinin uzun zaman alacağını kabul ediyor.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.