Ürdün’de dikkatli iyimserlik aşaması: Salgın kontrol altında

Sahra hastanelerinin açılması… Önlemlerin hafifletilmesi hala uzak bir ihtimal

Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)
Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)
TT

Ürdün’de dikkatli iyimserlik aşaması: Salgın kontrol altında

Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)
Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)

Ürdün Sağlık Bakanlığı Koronavirüsle Mücadele Başkanı Dr. Vail el-Heyacine, yeni tip koronavirüs genel vaka oranı zirveye ulaşırken, günlük vaka oranının “dikkatli iyimserlik” aşamasına yaklaştığını açıkladı. 
Ülkenin en dikkat çeken sağlık yetkilisi olan el-Heyacine Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, gerçekleştirilen günlük ve haftalık test oranlarının sabitlenmesinin sayıların bilimsel olarak takip edilmesine ve salgının yayılma seviyesinin ele alınması için uygun yöntemlerin takip edilmesine yardımcı olduğunu vurguladı. Gerçekleştirilen testlerden pozitif sonuç veren örneklerin oranının yüzde 20’nin altına düştüğünü, hastaneye giriş yapan hasta sayısının ile taburcu olan hasta sayısının birbirilerine yaklaştığını ve bunların salgın eğrisinin istikrarını işaret ettiklerini söyledi.
El-Heyacine salgına karşı yerel olarak mücadele ile ilgili bazı katı politikaları değiştirilmesi için vaktin “çok erken” olmasının yanı sıra ekonomi sektörlerindeki çalışma saatlerinin arttırılması ve cuma günleri uygulanan sokağa çıkma yasağının kaldırılmasına ilişkin herhangi bir karar alınması için de daha çok erken olduğunu vurguladı.
Sağlık yetkilisinin açıklamaları, ülkedeki sağlık sisteminde tanık olunan zorlukların ortasında son iki ay içerisinde vaka ve ölüm sayılarının ikiyi katlanması ile hastane yataklarının ve yoğun bakım ünitelerinin kapasitelerinin artırılması girişimleri ve 2 bine yakın doktor ve hemşirenin atanmasının ardından geldi.
Ürdün Kralı 2. Abdullah başkent Amman’ın doğusunda bulunan ülkenin ikinci büyük kenti Zerka’da 48’i yoğun bakım yatağı, 12’si yoğun bakım yatağına çevrilmeye hazır orta düzey yatak olmak üzere 300 yataklı, askeri bir sahra hastanesinin açılışını gerçekleştirdi.
Ürdün Kraliyet Sağlık Hizmetleri Müdür Vekili Tuğgeneral Nidal el-Hasavene, salgının ele alınmasındaki imkanların geliştirilmesi amacıyla Kraliyet Sağlık Hizmetleri’ne bağlı diğer iki sahra hastanelerinin önümüzdeki haftalarda açılacağını böylece bu üç sahra hastanelerindeki kapasitenin 220’si yoğun bakım yatağı olmak üzere, 900 yatağa yükseleceğini duyurdu. 
Yayınlanan son verilere göre, ülke genelinde salgının başlangıcından bu yana kaydedilen toplam vaka sayısı 188 bin 410’a ulaştı. Aktif vaka sayısının 66 bin 94 olarak kaydedilirken virüs sebebiyle hayatını kaybeden kişi sayısı 2 bin 302 olarak kayıtlara geçti.
Devlet hastanelerinin koronavirüs vakalarını karşılama konusunda yaşadıkları büyük baskı karşısında, şu anda hastanelerde tedavi göre vaka sayısı 2 bin 155’e ulaştı, bu vakalardan 453’ü yoğun bakımda tedavi görüyor. Son zamanlarda özel hastanelerde, hastaneye yatırılan vaka sayılarında artış görüldü.
Ürdün Sağlık Bakanı Dr. Nezir Ubeydat’ın pazartesi günü geç saatlerde düzenlenen bir basın konferansında sırasında, son iki haftada ülkedeki salgın eğrisinin istikrarına dair göstergelerin olduğunu doğruladı. Bakan geçen hafta kaydedilen vakaların önceki veriler ile karşılaştırıldığında, son bir haftada kaydedilen artışın çok küçük bir yüzdeyi temsil ettiğini ve son iki aydan bu yana ilk kez “hafif artışın” gözlemlendiği belirtti.
Enformasyon Bakanı Ali el-Ayid, hükümetin hala ülkede kapsamlı bir sokağa çıkma yasağın kararına uzak olduğunu doğruladı. Bakan, cuma günleri sokağa çıkma yasağının uygulanmasını içeren son kararın hala yürürlükte olduğunu, ekonomi kurumları için saat 21.00’den, vatandaşlar için 20.00’den sabah 06.00’ya kadar sokağa çıkma yasağı uygulamasının devam ettiğini vurguladı.
Öte yandan, Amman Ticaret Odası, hükümete sağlık ve güvenlik koşullarına yüksek oranda riayet edilmesi göz önüne alınarak her Cuma uygulanan kapsamlı sokağa çıkma yasağını yeniden gözden geçirme çağrısında bulundu.
Ticaret Odası tarafından yapılan açıklamada, cuma günü uygulanan sokağa çıkma yasağın birçok ticaret ve hizmet sektörüne, özellikle her türden restoran, kafeterya ve günlük işçiye zarar verdiğini belirtti. Oda, şirket ve mağazaların verdiği kayıpları hafifletmek için, kısmi sokağa çıkma yasağı sebebiyle günlük çalışma saatlerinin düşürülmesinin ardından çoğu ekonomi sektörünün uğradığı zarara dikkat çekerek, kararın tekrar gözden geçirilmesi ve halk sağlığı ve güvenliği kurallarına uyularak bazı sektörlerde çalışma saatlerinin uzatılması çağrısında bulundu.
Ticaret Odası ayrıca, birçok ticaret ve hizmet sektörünün artık mali yükümlülüklerini yerine getirme ve işçilerinin maaşlarını ödeme imkanlarının olmadığını belirtti. Resmi makamların sağlık sebebiyle belli bir sektörün kapatılmasını gerekli görmesi halinde, sektörün devam edecek gücünün kalması için kapanmayı telafi edecek yöntemler araması gerektiğini söyledi.



Gazze'yi kolonileştirmek... İsrail'in ilan etmediği ama uyguladığı bir hedef

Filistinli bir çocuk, İsrail'in dün (Pazar) Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği hava saldırısının ardından hasar görmüş bisikletini moloz yığınları arasından çıkarıyor. (AFP)
Filistinli bir çocuk, İsrail'in dün (Pazar) Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği hava saldırısının ardından hasar görmüş bisikletini moloz yığınları arasından çıkarıyor. (AFP)
TT

Gazze'yi kolonileştirmek... İsrail'in ilan etmediği ama uyguladığı bir hedef

Filistinli bir çocuk, İsrail'in dün (Pazar) Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği hava saldırısının ardından hasar görmüş bisikletini moloz yığınları arasından çıkarıyor. (AFP)
Filistinli bir çocuk, İsrail'in dün (Pazar) Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği hava saldırısının ardından hasar görmüş bisikletini moloz yığınları arasından çıkarıyor. (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki savaşın ‘gizli hedefleri’, İsrail'in mevcut veya eski yetkililerinin açıklamaları, Gazze Şeridi'nde devam eden askeri operasyonlar, yerleşimci liderlerin kampanyaları ve adımları ışığında fazla spekülasyona gerek duymuyor. Tüm bunlar Gazze Şeridi'nin ya da en azından bir kısmının uzun süreli işgaline ve orada yerleşimin yeniden başlamasına işaret ediyor.

Her ne kadar savaşın belirtilen hedefleri (Hamas'ı ortadan kaldırmak ve esirleri kurtarmak) aynı kalsa da, Tel Aviv ve Gazze Şeridi'nde yaşananlar bunu desteklemiyor ve başka hedeflere işaret ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze Şeridi'nde ‘ertesi gün’ için bir plan geliştirmeyi reddediyor ve İsrail, Gazze Şeridi'nde eksenleri genişleterek ve kalıcı ‘askeri karakollar’ kurarak kontrolü derinleştirmeye çalışıyor.

İsrail eski Genelkurmay Başkanı Gadi Eisenkot daha birkaç gün önce savaşın ilan edilmiş ve gizli hedefleri olduğunu söylemekten çekinmedi. Eski Savaş Kabinesi bakanı, Netanyahu'nun ‘sürekli bir ikiyüzlülük’ içinde yaşadığını; ‘Gazze Şeridi'ne kolonizasyonun ve askeri yönetimin geri dönmesini dışladığını, ancak bunun fiilen gerçekleştiğini’ söyledi.

Uzun süreli işgal

Amerikalılar, Filistinliler ve Araplar, Netanyahu'nun Gazze Şeridi'ni ya da en azından bir bölümünü işgal etme niyetinde olduğunun farkındalar. Bunun nedeni sadece Gazze Şeridi'nin geleceği ve sahada olup bitenlerle ilgili muğlaklık ya da muhaliflerinin açıklamaları değil, aynı zamanda hükümet ortaklarının, İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in geçen hafta ifşa ettiği ve ordunun Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneteceğini teyit ettiği uzun bir işgal planı konusunda açık olmalarıdır.

XSCDFG
İsrailli yerleşimciler, Şubat 2024'te ileri karakol kurmak için Gazze Şeridi'ne geçmeye çalıştı. (DPA)

Söz konusu gelişme, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kontrolü sırasında yardımların dağıtımını üstlenmesi için bir ABD güvenlik şirketiyle anlaşmaya varmaya başlamasıyla birlikte yaşandı. Ancak Filistin yönetimi, Gazze Şeridi'nin geleceğine yalnızca Filistin devletinin karar vereceğini vurgulayarak bu hamleyi genel olarak reddediyor.

İsrail'in sadece zaten oldukça iyi bilinen askeri yönetimi değil, aynı zamanda gerçekleşmesi halinde en tartışmalı hamle olan yerleşimlerin yeniden başlamasını da planladığı görülüyor.

Gazze Şeridi'nin kuzeyinde Filistinlileri ateş altında yerinden eden ve kuzeyin bir kısmını bölünmüş Gazze Şeridi'nin geri kalanından izole eden kanlı askeri operasyon, ordunun yerleşimcilerin geri dönüşü için zemin hazırladığına dair korkuları arttırıyor.

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki son askerî harekât aslında ‘generallerin planına’ dayanıyor: Nüfusu tamamen boşaltarak, bölgeyi kapalı bir askeri bölgeye dönüştürerek ve insani yardımın bölgeye girmesini engelleyerek Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Hamas varlığını tamamen ortadan kaldırmak.

‘Sahaların incelenmesi’

Geçen hafta başında, İsrail'in organize saldırısının doruk noktasında, Gazze'deki İsrail askerleri komutanlarından izin almadan bir yerleşimci aktivistin Yahudi yerleşimleri için potansiyel alanları araştırmak üzere Gazze Şeridi'ne girmesine yardımcı oldu.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN’dan aktardığına göre, Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yeniden yerleşim çabalarına öncülük eden Daniella Weiss, Gazze sınırının İsrail tarafını gezdi, grubuyla birlikte belirsiz yollardan sınırı geçti ve Gazze Şeridi'nin içine doğru kısa bir mesafe yürüdü.

Gazze Şeridi'ndeki Netzarim Koridoru yakınlarında Weiss'ın tanıdığı askerlerle temasa geçtiği, askerlerin de kendisini ve aktivist arkadaşlarını almak ve Gazze'nin derinliklerine, İsrail'in 2005'te Gazze'den çekilirken dağıttığı eski bir Yahudi yerleşimi olan Netzarim'e götürmek üzere bir araç gönderdiği bildirildi.

XCVFG
Yerleşimci lideri Daniella Weiss geçen ay Gazze Şeridi sınırında düzenlenen bir konferansta (İsrail medyası)

Yerleşimcilerin daha sonra Gazze sınırına geri döndükleri ve burada güvenlik güçleri tarafından durdurulmamak için resmi olmayan bir kapıdan çıktıkları ifade edildi.

KAN'a göre üst düzey komutanların Weiss'ın Gazze Şeridi'ne girişinden haberi yoktu. Yayın kuruluşu, askeri kaynakların Weiss'ın Gazze Şeridi'ne girdiği konusunda kuşkularını dile getirdiklerini kaydetti.

İsrail ordusu, KAN’a ‘yeni detayların incelendiğini’ söyledi.

Sızan kişi itiraf etti

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “Weiss'ın Gazze Şeridi'ne girişi bilinmiyor ve resmi kanallar tarafından onaylanmadı. Eğer olay meydana geldiyse bu yasadışıdır, protokol ihlalidir ve buna göre ele alınacaktır” denildi. Diğer yandan Nahala yerleşim hareketinin lideri Weiss, Gazze Şeridi'ne girişini kabul etti ve KAN’a Gazze Şeridi'ne Batı Şeria'da kullandığı yöntemle girdiğini söyledi.

Gazze Şeridi'ndeki askeri varlıktan yararlanarak Yahudileri kademeli olarak buraya yerleştirmeyi planladığını ifade eden Weiss, ‘bunun İsrail askeri varlığına ve sonunda hükümet tarafından tanınacak sivil toplulukların kurulmasına’ bağlı olduğunu vurguladı.

Weiss şu ifadeleri kullandı: “Bir askeri üsse nasıl gireceğiz? Birçok yaratıcı fikir var: Burada bir çadır kurarsınız, çadırın yanında bir bina, onun yanında bir aşevi, onun yanında da çocuklar vb.”

CDFVG
Aşırılık yanlısı yerleşimciler, şubat ayında ileri karakol kurmak için Gazze Şeridi'ne geçmeye çalıştı. (DPA)

Weiss'a göre yerleşimciler her an Gazze Şeridi'ne yerleşmeye hazır. 79 yaşındaki aktivist, “Artık girmek için hazırlık yapmıyoruz. Girebileceğimiz an gireceğiz. 300 kişi aynı anda girerse, ordu onları kovmakta zorlanır” şeklinde konuştu.

Yerleşimin vaftiz annesi

Weiss, İsrail'in 1967'de bölgeyi ele geçirmesinden kısa bir süre sonra Batı Şeria'da Yahudi yerleşimlerinin kurulmasına yardımcı olmasıyla tanınıyor. On yıldan uzun bir süre boyunca en eski yerleşimlerden biri olan Kedumim Belediyesi’nin başkanlığını yapan Weiss ayrıca, resmi hükümet desteğiyle Filistinlilere karşı şiddet olaylarına karıştı.

Geçen ay Gazze Şeridi'nde yeniden yerleşim konulu bir konferansta, bazıları tarafından ‘yerleşimlerin vaftiz annesi’ ya da ‘yerleşimcilerin annesi’ olarak tanımlanan Weiss, Nahala'nın fırsat doğması halinde Gazze Şeridi'nde yeni yerleşimler kurmak için ‘şu anda hazır’ toplam 700 aileden oluşan altı ‘yerleşim grubu’ kurduğunu söyledi.

CSDVF
Geçtiğimiz hafta pazartesi günü Gazze Şeridi'nde yerleşimi destekleyen bir konferans sırasında iki çocuk (Times of Israel)

Weiss, kuruluşunun Gazze sınırındaki konferansında katılımcılara şunları söyledi: “Biz buraya Gazze Şeridi'nin sadece bir kısmını değil, kuzeyinden güneyine kadar tamamını yeniden yerleştirmek için geldik.”

Netanyahu İsrail'in Gazze Şeridi'ne yeniden yerleşim niyetinde olduğunu defalarca reddetti. Ancak yerleşim yanlısı koalisyon ortakları ve Likud Partisi üyeleri bu fikri desteklediklerini ifade ettiler.

Aynı konferansta İsrail hükümetinin üst düzey bakanları ve Netanyahu'nun Likud Partisi’nin üyeleri, Gazze Şeridi'nde Yahudi yerleşimlerinin yeniden kurulması çağrısında bulundu.

İsrail'in Gazze Şeridi'nde 21 yerleşimi bulunuyordu ve bunların tamamı, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesine de yol açan 2005'teki ayrılma planı kapsamında dağıtılmıştı.