Ürdün’de dikkatli iyimserlik aşaması: Salgın kontrol altında

Sahra hastanelerinin açılması… Önlemlerin hafifletilmesi hala uzak bir ihtimal

Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)
Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)
TT

Ürdün’de dikkatli iyimserlik aşaması: Salgın kontrol altında

Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)
Sahra hastanelerinden birinin açılışında görüntülenen Ürdün Kralı (Petra)

Ürdün Sağlık Bakanlığı Koronavirüsle Mücadele Başkanı Dr. Vail el-Heyacine, yeni tip koronavirüs genel vaka oranı zirveye ulaşırken, günlük vaka oranının “dikkatli iyimserlik” aşamasına yaklaştığını açıkladı. 
Ülkenin en dikkat çeken sağlık yetkilisi olan el-Heyacine Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, gerçekleştirilen günlük ve haftalık test oranlarının sabitlenmesinin sayıların bilimsel olarak takip edilmesine ve salgının yayılma seviyesinin ele alınması için uygun yöntemlerin takip edilmesine yardımcı olduğunu vurguladı. Gerçekleştirilen testlerden pozitif sonuç veren örneklerin oranının yüzde 20’nin altına düştüğünü, hastaneye giriş yapan hasta sayısının ile taburcu olan hasta sayısının birbirilerine yaklaştığını ve bunların salgın eğrisinin istikrarını işaret ettiklerini söyledi.
El-Heyacine salgına karşı yerel olarak mücadele ile ilgili bazı katı politikaları değiştirilmesi için vaktin “çok erken” olmasının yanı sıra ekonomi sektörlerindeki çalışma saatlerinin arttırılması ve cuma günleri uygulanan sokağa çıkma yasağının kaldırılmasına ilişkin herhangi bir karar alınması için de daha çok erken olduğunu vurguladı.
Sağlık yetkilisinin açıklamaları, ülkedeki sağlık sisteminde tanık olunan zorlukların ortasında son iki ay içerisinde vaka ve ölüm sayılarının ikiyi katlanması ile hastane yataklarının ve yoğun bakım ünitelerinin kapasitelerinin artırılması girişimleri ve 2 bine yakın doktor ve hemşirenin atanmasının ardından geldi.
Ürdün Kralı 2. Abdullah başkent Amman’ın doğusunda bulunan ülkenin ikinci büyük kenti Zerka’da 48’i yoğun bakım yatağı, 12’si yoğun bakım yatağına çevrilmeye hazır orta düzey yatak olmak üzere 300 yataklı, askeri bir sahra hastanesinin açılışını gerçekleştirdi.
Ürdün Kraliyet Sağlık Hizmetleri Müdür Vekili Tuğgeneral Nidal el-Hasavene, salgının ele alınmasındaki imkanların geliştirilmesi amacıyla Kraliyet Sağlık Hizmetleri’ne bağlı diğer iki sahra hastanelerinin önümüzdeki haftalarda açılacağını böylece bu üç sahra hastanelerindeki kapasitenin 220’si yoğun bakım yatağı olmak üzere, 900 yatağa yükseleceğini duyurdu. 
Yayınlanan son verilere göre, ülke genelinde salgının başlangıcından bu yana kaydedilen toplam vaka sayısı 188 bin 410’a ulaştı. Aktif vaka sayısının 66 bin 94 olarak kaydedilirken virüs sebebiyle hayatını kaybeden kişi sayısı 2 bin 302 olarak kayıtlara geçti.
Devlet hastanelerinin koronavirüs vakalarını karşılama konusunda yaşadıkları büyük baskı karşısında, şu anda hastanelerde tedavi göre vaka sayısı 2 bin 155’e ulaştı, bu vakalardan 453’ü yoğun bakımda tedavi görüyor. Son zamanlarda özel hastanelerde, hastaneye yatırılan vaka sayılarında artış görüldü.
Ürdün Sağlık Bakanı Dr. Nezir Ubeydat’ın pazartesi günü geç saatlerde düzenlenen bir basın konferansında sırasında, son iki haftada ülkedeki salgın eğrisinin istikrarına dair göstergelerin olduğunu doğruladı. Bakan geçen hafta kaydedilen vakaların önceki veriler ile karşılaştırıldığında, son bir haftada kaydedilen artışın çok küçük bir yüzdeyi temsil ettiğini ve son iki aydan bu yana ilk kez “hafif artışın” gözlemlendiği belirtti.
Enformasyon Bakanı Ali el-Ayid, hükümetin hala ülkede kapsamlı bir sokağa çıkma yasağın kararına uzak olduğunu doğruladı. Bakan, cuma günleri sokağa çıkma yasağının uygulanmasını içeren son kararın hala yürürlükte olduğunu, ekonomi kurumları için saat 21.00’den, vatandaşlar için 20.00’den sabah 06.00’ya kadar sokağa çıkma yasağı uygulamasının devam ettiğini vurguladı.
Öte yandan, Amman Ticaret Odası, hükümete sağlık ve güvenlik koşullarına yüksek oranda riayet edilmesi göz önüne alınarak her Cuma uygulanan kapsamlı sokağa çıkma yasağını yeniden gözden geçirme çağrısında bulundu.
Ticaret Odası tarafından yapılan açıklamada, cuma günü uygulanan sokağa çıkma yasağın birçok ticaret ve hizmet sektörüne, özellikle her türden restoran, kafeterya ve günlük işçiye zarar verdiğini belirtti. Oda, şirket ve mağazaların verdiği kayıpları hafifletmek için, kısmi sokağa çıkma yasağı sebebiyle günlük çalışma saatlerinin düşürülmesinin ardından çoğu ekonomi sektörünün uğradığı zarara dikkat çekerek, kararın tekrar gözden geçirilmesi ve halk sağlığı ve güvenliği kurallarına uyularak bazı sektörlerde çalışma saatlerinin uzatılması çağrısında bulundu.
Ticaret Odası ayrıca, birçok ticaret ve hizmet sektörünün artık mali yükümlülüklerini yerine getirme ve işçilerinin maaşlarını ödeme imkanlarının olmadığını belirtti. Resmi makamların sağlık sebebiyle belli bir sektörün kapatılmasını gerekli görmesi halinde, sektörün devam edecek gücünün kalması için kapanmayı telafi edecek yöntemler araması gerektiğini söyledi.



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.