Tanca’daki Libya Siyasi Diyalog Forumu ikinci turu tamamlandı

Libyalı Milletvekili Aişe Şalabi, 1 Aralık akşamı Tanca diyaloğunun kapanış açıklamasını okuyor. (Şarku’l Avsat)
Libyalı Milletvekili Aişe Şalabi, 1 Aralık akşamı Tanca diyaloğunun kapanış açıklamasını okuyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Tanca’daki Libya Siyasi Diyalog Forumu ikinci turu tamamlandı

Libyalı Milletvekili Aişe Şalabi, 1 Aralık akşamı Tanca diyaloğunun kapanış açıklamasını okuyor. (Şarku’l Avsat)
Libyalı Milletvekili Aişe Şalabi, 1 Aralık akşamı Tanca diyaloğunun kapanış açıklamasını okuyor. (Şarku’l Avsat)

Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) himayesinde düzenlenen Libya Siyasi Diyalog Forumu’nun (LPDF) ikinci turu Fas’ın Tanca kentinde tamamlandı.
Trablus’tan 13 Libya Devlet Yüksek Konseyi temsilcisi ile Tobruk’tan 13 Temsilciler Meclisi temsilcisinin katıldığı LPDF ikinci turu Libya devlet yapısının yeniden birleştirilmesi, siyasi süreç takviminin belirlenmesi gibi gündem maddelerinin görüşülmesinin ardından sonlandı.
Her iki taraf da ikinci tur müzakerelerde Libya Siyasi Anlaşması ve ilgili Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarında öngörülen mekanizmalara göre çalışmaya bağlılıklarını yinelediler.
Fas’ın Tanca şehrindeki Hilton el-Houara otelinde düzenlenen ikinci tur diyaloğun sonunda Libya krizinin tarafları, 1 Aralık’ta yayınladıkları bildiride, “doğrudan toplantıların yoğunlaştırılması, diyaloğun devlet kurumlarının birleşmesini engelleyen konuları ele almak için etkili ve şeffaf bir araç olarak benimsenmesi, bölünmenin sona erdirilmesi ve dış müdahalelerin durdurulması” gerekliliğine vurgu yaptı.
Aynı şekilde Libyalıların arzuladığı sivil demokratik devleti inşa etme bağlılıklarını dile getiren taraflar, son yıllarda bu yolda önemli fedakarlıklar gerçekleştirdiklerini belirtti.
İlgili Libyalı kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Tanca diyaloğuna katılan temsilcilerin, uzun bir süre sonra Temsilciler Meclisi için toplantı yapmak üzere bugün Libya’nın Cezayir sınırındaki Gadames şehrine gideceğini belirtti.
Aynı kaynaklar, milletvekillerinin bu sabah Tanca’dan ayrıldığını ve öğleden sonra Libya’ya dönüp Gadames’te bir araya gelmeyi beklediklerini söyledi.
Tanca diyaloğu katılımcıları, ‘devlet otoritesini tüm Libya toprakları üzerinde genişletme, ulusal uzlaşı ve geçiş dönemi adaleti başlatma, ülke içinde ve dışında yerinden edilmiş kişilerin onurlu ve güvenli şekilde evlerine geri dönmesini sağlama gerekliliğine’ dikkati çekerken, tüm zarar görenlerin yasalara uygun şekilde tazminat haklarının bulunduğunu dile getirdi.
Katılımcılar ayrıca, UNSMIL’in ‘anayasal yetkilerin uygulanması ve geçiş aşamalarını sona erdirmekle, ayrıca kalıcı bir anlaşmaya ulaşmak ve adalet- hukuk devleti altında istikrarı sağlamak için genel seçimler yapmakla sonuçlanacak olan Libya’daki çatışmayı ve bölünmeyi sona erdirme’ çabalarını desteklemeye kararlı olduklarını beyan ettiler.
Açıklamada, 2015 yılında Libya diyaloğunu kucaklayan Fas Krallığı’nın çabalarının, Suheyrat, Bouznika ve şimdi de birkaç gün önce Libya Temsilciler Meclisi’nin bir toplantısına ev sahipliği yapan Tanca’da iyi bir etki oluşturduğu belirtildi. Şu an Tanca, Devlet Yüksek Konseyi ve Temsilciler Meclisi diyalog heyetlerinin toplantısına ev sahipliği yapıyor. Toplantıda ise ‘bağımsız kurumları birleştirmek amacıyla siyasi anlaşmanın 15. maddesinin uygulanmasına ilişkin son dönemde iki meclis tarafından varılan mutabakatların nasıl uygulanacağı’ ele alınıyor.
Yapılan açıklamada, iki diyalog grubundan, bu amaçla birkaç gün içerisinde çalışmalarına başlayacak küçük bir çalışma grubunun oluşturulduğu ifade edildi. Aynı şekilde UNSMIL “hazırlık aşamasında yürütme otoritesine üst düzey yetkililer seçme mekanizmalarına ilişkin” önerileri ele alındı.
Diyalog heyetleri, Libya siyasi diyaloğunun toplu olarak bir genel kurulda seçim için oy kullanması şartıyla, her bölgenin meclisinin her pozisyon için birden fazla aday gösterme fırsatına sahip olması amacıyla şeffaf, adil ve dengeli bir mekanizma seçme gerekliliğine vurgu yaptı.



İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian