Çin'in salgındaki üretimi 15.38 trilyon doları aştı

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping dün yaptığı açıklamada, ülkesinin 2020'deki GSYİH'sinin 15.38 trilyon doları aştığını söyledi (AP)
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping dün yaptığı açıklamada, ülkesinin 2020'deki GSYİH'sinin 15.38 trilyon doları aştığını söyledi (AP)
TT

Çin'in salgındaki üretimi 15.38 trilyon doları aştı

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping dün yaptığı açıklamada, ülkesinin 2020'deki GSYİH'sinin 15.38 trilyon doları aştığını söyledi (AP)
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping dün yaptığı açıklamada, ülkesinin 2020'deki GSYİH'sinin 15.38 trilyon doları aştığını söyledi (AP)

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping dün yaptığı açıklamada, Çin'in 2020'deki Gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) 100 trilyon yuan'ı (15.38 trilyon dolar) aştığını söyleyerek, yeni yılda dünyanın tüm halklar için istikrar, refah, güvenlik ve barıştan yararlanmasını umudunu dile getirdi.
Dünya Bankası verilerine göre, Çin'in 2019'daki GSYİH'sı yaklaşık 14,34 trilyon dolara ulaştı. Bu durum Çin başkanının tahminlerinin bir önceki yıla göre 1 trilyon doların üzerinde yani yüzde 7,25'lik bir büyüme gösterdiğini gösteriyor.
Cinping, yeni yıla damgasını vuran konuşmasında şu ifadeleri kullandı:
“2020 yılı tamamen olağanüstü. Aniden patlak veren koronavirüs (Kovid-19) salgını karşısında Çin, salgının etkilerini ortadan kaldırma ve önlemede, kontrol çalışmaları ile ekonomik ve sosyal kalkınma arasındaki kapsamlı koordinasyonda büyük başarılar elde etti. On üçüncü beş yıllık planın uygulamasını tamamladık. On dördüncü beş yıllık plan haritasını çıkardık. Yeni bir kalkınma modelinin inşası hızlandı. Çin, dünyanın büyük ekonomileri arasında pozitif büyüme sağlayan ilk ülkeydi. GSYİH'sinin 2020 yılında 100 trilyon yuan seviyesine yükselmesi bekleniyor. Tianwen-1 adlı Mars keşif aracı, Chang'e-5 adlı Ay keşif aracı ve Fendouzhe adlı insanlı denizaltı gibi bilimsel denemelerde atılım niteliğinde ilerleme kaydetti. Hainan Serbest Ticaret Limanı'nın inşası, verimli şekilde ilerleliyor.”
Çin Devlet Başkanı, 2020 yılının çok yönlü bir şekilde varlıklı bir toplum inşa etme açısından bir başarıya ve yoksulluğu ortadan kaldırma mücadelesinde kesin bir zafere tanık olduğunu, çünkü kırsal bölgelerdeki yaklaşık 100 milyon ihtiyaç sahibinin, yoksulluk sınırının üzerine çıkarıldığını söyledi. 832 fakir ilin tümünü yoksulluk çemberinden çıktığını ifade etti. Cinping, “2020 yılı zorluklarla doluydu. Herkes salgınla mücadelede uyumlu çaba ve işbirliğinin önemini anladı” ifadelerini kullandı.
Şi Cinping, yeni yılda dünya istikrarı ve tüm halklar için refah, güvenlik ve barış dileklerinde bulunarak, “2021 yılı, Çin Komünist Partisi'nin (iktidardaki) kuruluşunun yüzüncü yılına denk geliyor. Bu yıl boyunca Çin, modern sosyalist devleti kapsamlı bir şekilde inşa etme sürecini sürdürecek” dedi.
Öte yandan, Çin Ticaret Bakanlığı'ndan bir yetkili dün yaptığı açıklamada, Çin ve Avrupa Birliği'nin (AB), yatırım anlaşması müzakerelerini planlandığı gibi tamamladığını söyledi.  Bu anlaşmanın Çin ile AB arasındaki ilişkilerin gelişiminde önemli bir kilometre taşı teşkil ettiğine dikkat çekti.
Ticaret Bakan Yardımcısı Li Chenggang, Xinhua’ya verdiği demeçte "Bu yatırım anlaşması Çin, AB ve tüm dünya için yararlıdı. Bu anlaşma büyük önem taşıyor ve uzun vadeli bir etkisi olacak” ifadelerini kullandı.
Yedi yıl süren müzakerelerin ardından iki tarafın geçtiğimiz Çarşamba günü açıkladığı yatırım anlaşması zor kazanılmış bir başarı oldu. Çin ve AB, 2013 yılından bu yana 35 tur müzakere yaptı. 2020 yılı sona ermeden önce iki taraf yeni koronavirüs (Kovid-19) salgınının olumsuz etkilerini atlatmış ve belirlenen tarihte görüşmeleri tamamlamıştı. Müzakereler sırasında, Çin ve Avrupa Birliği pazara erişim için üst düzey taahhütlerde bulundu. İki taraf adil rekabet için dengeli ve kapsamlı kurallar belirledi. Ayrıca sürdürülebilir kalkınma taahhütlerini güçlendirdi.
2020'nin Çin ile Avrupa Birliği arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasının 45. yıldönümünü kutladığını kaydeden Chenggang, anlaşmanın Çin ve AB arasında daha fazla işbirliği fırsatı yaratacağını, her iki taraftaki şirketlere somut faydalar sağlayacağını ve ortak siyasi güveni artıracağını söyledi.
Çin, AB'nin en büyük ticaret ortağı olurken, AB şu anda Çin'in en büyük ikinci ticaret ortağı ve üçüncü en büyük yatırım kaynağı ve hedefi haline geldi.
Öte yandan Sanayi Bakanlığı'nın taslak yönergelerine göre Çin, çelik sektörünün kalitesini geliştirmek için Rusya, Moğolistan ve Kazakistan gibi ülkelerle demir cevheri kaynakları konusunda işbirliğini güçlendirmeyi planlıyor.
Bloomberg'in haberine göre, Çinli şirketlere Batı Afrika ve Batı Avustralya'daki büyük demir cevheri projelerinin inşaatını hızlandırmaları için teşvikte bulunuluyor. Hükümet, ortak demir cevheri alımı, adil ve şeffaf bir fiyatlandırma sistemi kurulması için baskı yapacak. Çin, 2025 yılına kadar birkaç büyük çelik sanayi grubu kurmayı hedefliyor. En büyük beş çelik üreticisine pazar payının yüzde 40'ının verilmesi bekleniyor.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.