Etiyopya sınırda konuşlanıyor; Sudan ordusu ise herhangi bir saldırıya hazırlanıyor

Hartum ve Addis Ababa, Yüksek Sınır Komisyonu'nun üçüncü turu yönündeki düzenlemeleri görüşüyor

Doğu Sudan'ın Kadarif şehrindeki bir kampta yaşayan Etiyopyalı mülteciler (AFP)
Doğu Sudan'ın Kadarif şehrindeki bir kampta yaşayan Etiyopyalı mülteciler (AFP)
TT

Etiyopya sınırda konuşlanıyor; Sudan ordusu ise herhangi bir saldırıya hazırlanıyor

Doğu Sudan'ın Kadarif şehrindeki bir kampta yaşayan Etiyopyalı mülteciler (AFP)
Doğu Sudan'ın Kadarif şehrindeki bir kampta yaşayan Etiyopyalı mülteciler (AFP)

Sudan ve Etiyopya, aralarındaki sınırda Etiyopyalı askerlerin yoğun bir şekilde konuşlandığı haberlerinin çıktığı bir dönemde, Yüksek Sınır Komisyonu'nun üçüncü turunu düzenleyeceklerini duyurdu. Nitekim söz konusu komisyonun geçtiğimiz Aralık ayında Hartum’da düzenlenen ikinci turu başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Zirâ Sudan, silahlı kuvvetlerinin geçen ay Etiyopya kuvvetlerinden geri aldığı toprakları bırakmazken Etiyopya ise Sudan'ın tarihi sınır anlaşmalarını ihlal ettiğini öne sürmüştü.
Sınırların çizimine ilişkin tarihi belgeler, Etiyopya Dışişleri Bakanlığının dün yaptığı basın açıklamasındaki iddiaları desteklemiyor. Sudan hükümeti, iki ülke arasındaki sınırın, ülke bir İngiliz kolonisi olduğu sırada İngiltere Kraliçesi ve Etiyopya İmparatoru Haile Selassie'nin imzasıyla 1902'de çizildiğini söylüyor. Sudan'ın 1972 anlaşmasını ihlal ettiğini öne süren Etiyopya Dışişleri Bakanlığı ise, mevcut vaziyetin sınır sorununa dostane bir çözüm bulunana kadar sürdürülmesi çağrısında bulunuyor.
Sputnik Arabic haber ajansının Sudanlı askeri kaynaklardan bildirdiğine göre, Etiyopya ordusunun sınırlardaki hareketliliğini izleyen Sudan ordusu, doğu sınırlarına yönelik olası her türlü saldırıya karşı koymaya hazır olduğunu söyleyerek iki ordu arasındaki çatışma olasılığına değindi. Sudan topraklarında Etiyopyalı birçok istihbarat hücresinin varlığına değinen Sudan tarafı, bu hücrelerin Etiyopya ordusuna ‘hassas’ veriler sağladığını ifade etti.
Sudan Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yayınlanan açıklamada, Dışişleri Bakanlığı Vekili Muhammed Şerif’in Etiyopya'nın Hartum Büyükelçisi Yibtalal Amero ile bir araya geldiği belirtildi. Söz konusu görüşmede tarafların iki ülke arasındaki ilişkilere ve Yüksek Sınır Komisyonu'nun bir diğer turuna yönelik düzenlemelere dair görüşmelerde bulunmaya karar verdiği belirtildi.
Geçtiğimiz Aralık ayı sonlarında, Sudan ordusunun ‘Şifta milisleri’ adlı Etiyopya güçleri tarafından kontrol edilen tüm sınır toprakları kontrolünü ele geçirdiğini ve bu milislerin topraklardan kovulduğunu duyuran Sudan, Etiyopya federal güçlerini bu milisleri desteklemekle suçlamıştı. Yüksek Sınır Komisyonu'nun Sudan Kabine İşleri Bakanı Ömer Manis ve Etiyopya Başbakan Yardımcısı Demeke Mekonnen’in başkanlığını yürüttüğü ve 24 Aralık’ta Hartum’da gerçekleştirilen ikinci turu başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Yeniden müzakere yapılmasını istemeyen Sudan tarafı sınırlara işaretlerin konması üzerine anlaşılması ile yetinirken Etiyopya tarafı ise sınırların yeniden çizilmesi yönünde müzakerelerin gerçekleştirilmesi talebinde bulunmuştu. Görüşmelerin sonunda yapılan açıklamada belirtildiği üzere, iki taraf da diplomatik çözümlere ulaşma yönündeki raporlarını liderlerine sunmuştu.
Yüksek Sınır Komisyonu, devrik Devlet Başkanı Ömer el-Beşir rejimi düşüşünden bu yana iki ülke arasındaki ilk toplantıyı Sudan Kabine İşleri Bakanı Ömer Manis ve Etiyopya Dışişleri Bakanı Demeke Mekonnen başkanlığında Addis Ababa'da gerçekleştirmişti. Nitekim iki taraf, iki ülke arasında imzalanan ve üzerinde mutabık kalınan belgeler mucibince sınır meselesine dostane bir çözüm getirme, aynı zamanda sınırlara dair teknik komisyonun önümüzdeki Nisan ayında çalışmalarını bitirmek için geçtiğimiz Ekim ayında sınırları çizmeye başlaması üzerine anlaşmıştı.
Amharalı Etiyopyalılar, Sudan'ın en verimli tarım arazilerinden olan küçük ve büyük Faşka bölgeleri topraklarını yaklaşık çeyrek asırdır kontrol ediyor. Bu toprakların, İslami Sudan hükümetinin kayıtsızlığı ve koruma sağlayamaması nedeniyle yerlileri buradan zorla çıkaran Amhara ve Şifta milisleri elinde olduğu biliniyor. Etiyopya güçleri tarafından pusuya düşürülen ve aralarında alt rütbelerden subayların da olduğu birkaç kurban veren Sudan ordusu, Etiyopya ordusu destekli Amhara kuvvetlerine yönelik askeri saldırılar düzenleyerek onları Etiyopya'nın uluslararası sınırlarına ihraç etmişti.



Muhammed bin Salman ve eş-Şara Suriye ekonomisini canlandırma çabalarını görüştü

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, geçen şubat ayında Riyad'da Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'yı kabul etti (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, geçen şubat ayında Riyad'da Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'yı kabul etti (SPA)
TT

Muhammed bin Salman ve eş-Şara Suriye ekonomisini canlandırma çabalarını görüştü

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, geçen şubat ayında Riyad'da Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'yı kabul etti (SPA)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman, geçen şubat ayında Riyad'da Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'yı kabul etti (SPA)

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman bin Abdulaziz, dün Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'dan telefon aldı.

Prens Muhammed bin Salman ve Ahmed eş -Şara, Suudi Arabistan ve Suriye arasındaki ikili ilişkilerin çeşitli yönlerini ve bu ilişkileri bir dizi alanda güçlendirme fırsatlarını gözden geçirdiler.

İki taraf ayrıca ortak ilgi alanlarına giren konuları ve Suriye'de güvenlik ve istikrarın pekiştirilmesi ile ekonomik toparlanmanın sağlanması çabalarını görüştü.


Suriye’de sivillerin üzerine varil bombası atılmasını öneren komitenin üyesi olan bir pilot tutuklandı

Suriye’de sivillere karşı varil bombası kullanılmasına karışan isimlerden Tuğgeneral Faik Miyase (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye’de sivillere karşı varil bombası kullanılmasına karışan isimlerden Tuğgeneral Faik Miyase (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Suriye’de sivillerin üzerine varil bombası atılmasını öneren komitenin üyesi olan bir pilot tutuklandı

Suriye’de sivillere karşı varil bombası kullanılmasına karışan isimlerden Tuğgeneral Faik Miyase (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye’de sivillere karşı varil bombası kullanılmasına karışan isimlerden Tuğgeneral Faik Miyase (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Lazkiye'deki iç güvenlik güçleri, Suriye’deki devrimin başlangıcında savunmasız Suriye halkına karşı varil bombalarının kullanılmasını öneren eski rejimin askeri komitesinin üyesi olan Tuğgeneral Faik Eyub Miyase’yi tutukladı.

Suriye Arap Haber Ajansı (SANA), Lazkiye İç Güvenlik Komutanı Albay Abdulaziz el-Ahmed, Haffah bölgesindeki İç Güvenlik Müdürlüğü birimlerinin Terörle Mücadele Şubesi ile iş birliği içinde özel bir güvenlik operasyonu gerçekleştirdiğini söylediğini ve birkaç gün süren dikkatli izleme ve takip sonucunda, Lazkiye kırsalındaki Lukmani köyünden pilot Tuğgeneral Faik Eyub Miyase’nin tutuklandığını aktardı.

Albay Ahmed, Miyase'nin askeri rütbelerde yükseldiğini, teğmen pilot rütbesiyle mezun olduğunu ve 1982 yılında Hama Askeri Havaalanı’nda çalıştığını belirtti. Suriye devriminin başlangıcında Taftanaz Askeri Havaalanı'ndaki 63. Tugay'ın komutanlığına atanan Miyase, İdlib kırsalındaki Mestuma’daki hava ve kara harekât odalarıyla birlikte hedefleri belirlemekle görevlendirildi, böylece tüm bu noktalar daha sonra helikopterler tarafından hedef alınabilecekti.

Suriye rejimi tarafından Suriye'nin güneyinde bulunan Dera kentindeki İnhil beldesine atılan varil bombası (Arşiv - Reuters)Suriye rejimi tarafından Suriye'nin güneyinde bulunan Dera kentindeki İnhil beldesine atılan varil bombası (Arşiv - Reuters)

Miyase, ön soruşturmalar sırasında, devrimin başlangıcında varil bombalarının kullanılmasını öneren askeri komitenin üyesi olduğunu itiraf etti. Ayrıca, çeşitli illerde varil bombaları ve deniz mayınlarıyla hedef alınacak yerlerin belirlenmesinden de sorumluydu.

Lazkiye iç güvenlik komutanı, masumların kanıyla lekelenmiş her suçluyu adalete teslim etmek ve yasalar uyarınca hesap vermelerini sağlamak için her türlü çabayı göstereceğine dair taahhüdünü teyit etti.

Bu operasyon, İçişleri Bakanlığı ve ilgili makamların, geçiş dönemi adaletinin uygulanması, mağdurların ve ailelerinin haklarının güvence altına alınması ve hiçbir suçlunun hesap vermekten kaçmaması ilkeleri temelinde, Suriye halkına karşı işlenen suçlara ve ihlallere karışan eski rejimin simalarının peşine düşme ve hesap sorma çabaları çerçevesinde gerçekleşti.


İsrail, Mısır ile doğalgaz anlaşmasının yakında tamamlanmasını bekliyor: Peki, gerginlikler azalacak mı?

Mısır hükümeti gaz ve petrol keşiflerini teşvik edecek (Petrol Bakanlığı)
Mısır hükümeti gaz ve petrol keşiflerini teşvik edecek (Petrol Bakanlığı)
TT

İsrail, Mısır ile doğalgaz anlaşmasının yakında tamamlanmasını bekliyor: Peki, gerginlikler azalacak mı?

Mısır hükümeti gaz ve petrol keşiflerini teşvik edecek (Petrol Bakanlığı)
Mısır hükümeti gaz ve petrol keşiflerini teşvik edecek (Petrol Bakanlığı)

İsrail basını, Mısır ile yapılan ‘doğalgaz anlaşmasının’ önümüzdeki günlerde kesinleşeceğini öne sürerek, anlaşmanın İsrail için ekonomik ve güvenlik açısından önemini vurguladı. Daha önce ise anlaşmanın iptal edilmeye yakın olduğu ve onaylanmayacağı bildirilmişti. Bu durum, böyle bir değişimin nedenleri ve Mısır ile gerginliğin azalması üzerindeki etkisi hakkında soruları gündeme getirdi.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth dünkü sayısında, İsrail Enerji Bakanlığı'nın ‘önümüzdeki günlerde yürürlüğe girmesi beklenen İsrail'den Mısır'a doğalgaz ihracatı anlaşması çerçevesinde, önümüzdeki ay İsrail'in münhasır ekonomik bölgesinde yeni bir keşif turuna başlayacağını’ bildirdi. Anlaşmanın ‘siyaset ve güvenlik açısından İsrail için özel bir öneme sahip’ olduğunu vurgulayan gazete, Leviathan Doğal Gaz Sahası’ndan Mısır'a ihraç edilecek doğalgaz miktarı konusunda müzakerelerin halen devam ettiğini kaydetti.

Mısır ile İsrail arasındaki ilişkiler, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik savaşı, Filistinlileri Mısır’ın Sina Yarımadası’na yerleştirmek için yaptığı planlar ve sınırın istikrarı, sınır kapılarının açılması ve Gazze’de barış planının ikinci aşamaya geçişi konusundaki anlaşmazlıklardan ötürü Şarm eş-Şeyh’te varılan barış anlaşmasının uygulanmasına ilişkin komplikasyonlar nedeniyle gergin. Ayrıca, İsrail'in insansız hava araçları (İHA) kullanılarak Sina Yarımadası'ndan silah kaçakçılığı yapıldığına dair düzenlediği bombardımanlardan dolayı Mısır ile arasında sınır krizleri de yaşanıyor.

Baskı aracı

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi'nde İsrail işleri uzmanı olan Said Ukkaşe, anlaşmanın Mısır ve İsrail tarafından ekonomik açıdan ayrıntılı bir şekilde incelendiğini, ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun bunu Gazze Şeridi ve sınır sorunları konusunda Mısır'a siyasi baskı uygulamak için bir araca dönüştürmek istediğini söyledi.

Ukkaşe, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmeyi şöyle sürdürdü:

“Ancak Kahire sakin bir şekilde yanıt verdi ve birçok alternatif yol izledi. Netanyahu, özellikle Amerikan şirketlerinin anlaşmanın tamamlanmasında payı olmasından ötürü bu durumun ABD'nin çıkarlarına zarar vereceği ve istediği sonucu elde edemeyeceğini fark etti.”

İsrail'in Leviathan Gaz Sahası’nın ortaklarından biri olan NewMed Energy, geçtiğimiz ağustos ayında Mısır ile yapılan doğalgaz tedarik anlaşmasını 2040 yılına kadar uzatmak için değiştirdiğini ve anlaşmanın değerinin 35 milyar dolara ulaştığını duyurdu. Ancak geçtiğimiz eylül ayı başlarında, Gazze’deki savaş nedeniyle gerginliğin tırmandığı bir dönemde, İsrail'in anlaşmada ‘geri adım attığına’ dair işaretler görüldü. İsrail basını aynı sıralarda, Netanyahu’nun anlaşmayı nihai olarak onaylamadan önce Mısır'ın barış anlaşmasının şartlarına tam olarak uyacağını garanti altına almak istediğini bildirdi.

İsrail, Kahire'yi 1979 yılında Washington'da imzalanan barış antlaşmasının güvenlik ekini ‘ihlal etmekle’ suçlayıp Kahire’nin Sina Yarımadası'na asker konuşlandırmasına dikkati çekerken Mısır ise antlaşmayı ihlal ettiği iddiasını reddetti.

Anlaşma, ABD’nin İsrail’e anlaşmayı sonuçlandırması için baskı yapmasının ardından Kasım ayında daha da yoğun bir şekilde gündeme geldi. Ancak İsrail Enerji Bakanı Eli Cohen, o dönemde bakanlığının yayınladığı resmi bir açıklamada, ‘ABD'nin önemli baskısına rağmen, Mısır ile yapılan devasa gaz anlaşmasının onaylanmasını reddettiğini’ belirterek, bunu ‘İsrailli tüketiciler için artan gaz fiyatlarına ilişkin endişeler’ ile gerekçelendirdi.

İlişkilerin ana faktörü çıkarlar

Mısırlı siyasi analist Abdulmunim Said, Mısır ile İsrail arasındaki ilişkinin karmaşık olduğunu ve barış antlaşmasına dayandığını belirterek, “Bu antlaşma, ekonomik ilişkileri ve birbirlerinin kapasitelerinden yararlanmayı da içeriyor. Mısır, geçmişte on yıllar boyunca İsrail’e doğal gaz tedarik ederek bunu gerçekleştirmişti” dedi.

Said, Mısır’ın, İsrail’in bol miktarda doğalgaz rezervine ve yerel ihtiyaçları karşılamak için büyük miktarlara ihtiyaç duyan artan nüfusuna benzer bir hamle beklediğini de sözlerine ekledi.

Mısır ile İsrail arasındaki ilişkinin sadece iki taraf arasındaki ilişkilerle sınırlı olmadığını vurgulayan Said, bir yandan Filistin meselesinin bu ilişkinin şekillenmesinde önemli bir rol oynadığını, diğer yandan ise ABD'nin bu ilişkide kilit bir oyuncu olduğunu açıkladı.

Mısır-İsrail ilişkilerinin ana faktörünün çıkarları olduğuna inanan Said, Filistin meselesinin hararetli tartışmalarına veya ABD'nin bölgedeki çatışmaları yatıştırma girişimlerine bakılmaksızın, doğalgaz anlaşmasının her iki ülke için de stratejik öneme sahip olduğunu belirtti.

Mısır Petrol Bakanlığı, doğalgaz ihtiyacını karşılarken (Bakanlık)Mısır Petrol Bakanlığı, doğalgaz ihtiyacını karşılarken (Bakanlık)

Mısır'ın ABD merkezli Hartree Partners şirketinden 4 milyar dolar değerinde yaklaşık 80 sevkiyat sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithal etmek üzere bir anlaşma imzalamasının yanı sıra Suudi Aramco, Trafigura ve Vitol şirketleriyle diğer sevkiyatlar için anlaşmalar imzalamasının ardından İsrail basınında anlaşmanın devam edeceğini öne süren haberler yer aldı.

İsrail gazeteleri birkaç gün önce, Katar’ın, İsrail’in Mısır’a doğalgaz satışı anlaşmasının tamamlanmasının ertelenmesinden kaynaklanan ‘fırsatı değerlendirerek’ Kahire'ye büyük miktarlarda LNG teklif ettiğini iddia etti, ancak ne Mısır ne de Katar bu iddiayı doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığına göre İsrail Enerji Bakanı Mısır ile doğalgaz anlaşmasının onaylanmasını yakında duyurmayı planlıyor, Enerji Bakanlığı Genel Müdürü Yossi Dayan başkanlığındaki Doğalgaz Komitesi ise ihracat için ayrılacak miktarlar ile İsrail'in iç kullanım için saklayacağı miktarlar hakkındaki kararlarını yayınlamaya hazırlanıyor.