Kenan el-Hamiri
Yemen hükümeti, BM uzmanlar ekibinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) sunduğu son rapordaki bilgiler nedeniyle ortaya çıkan tartışmalardan bu yana ilk kez resmi adım attı. Uzman ekip ile video-konferans yoluyla bir toplantı düzenledi. Toplantı özellikle Suudi Arabistan’dan gelen fonların hükümet tarafından yolsuzluk için kullanıldığına ve Merkez Bankası'nın politikalarına ilişkin raporda belirtilenlere yanıt vermek için düzenlendi.
Yemen Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Dışişleri ve Göçmen İşleri Bakanlığı, Bağışçı Taahhütlerinin Kapasitesini Artırmak ve Reform Politikalarının Uygulanmasını Desteklemek için Yürütme Birimi ve Kontrol ve Muhasebe Merkez Birimi gibi ilgili hükümet kurumlarının katıldığı toplantı, raporun yayınlanmasından bu yana türünün ilk örneği
oldu.
BM ekibi toplantı sonrasında herhangi bir açıklamada bulunmadı. Ancak hükümetin önümüzdeki günlerde yazılı açıklama yapmasının beklediğini bildirdi.
Rapordan sonraki ilk görüşme
BM uzman ekibi, geçen ayın sonunda BMGK’ya sunduğu raporda, Yemen hükümetini gıda tedariki için sağlanan kaynaklarla "para aklamak ve yolsuzluk yapmakla” suçladı. Bu da yeterli gıda kaynaklarının gelişini olumsuz etkiledi. Ayrıca raporda Husi milisleri, savaş çabalarını finanse etmek için 2019’da 1,8 milyar dolarlık devlet gelirine el koymakla suçlandı.
Yemen’in resmi haber ajansı SABA’ya göre hükümet ekibinin temsilcileri, raporun içeriğinde iddia edilenlerle ilgili yaptıkları açıklamada “Suudi fonları ve hükümetin bunlara yönelik yolsuzluk yaptığı suçlamaları da dahil olmak üzere raporda bir dizi yanlış sonuca ve bilgiye yer verildiğini” öne sürdü.
SABA ajansı, hükümet temsilcilerinin raporda belirtilen döneme ait emtia fiyatlarının hesaplanmasında ve karşılaştırılmasında kullanılan metodolojik veya sayısal hataların yanı sıra raporda aslı olmayan iddialara karşılık verdi. Bunların raporda çıkarılan sonuçlarla uyuşmadığını açıkladığını bildirdi.
Hükümet ekibi, BM uzmanlar ekibini suçladığı açıklamada şu ifadeleri kulandı:
“Görevleri gereği raporu yayınlamadan önce ilgili bakanlıklar ve hükümet kurumlarıyla, özellikle de hükümet mutlak şeffaflık ve ekiple muazzam bir iş birliği içinde çalışmaları dolayısıyla eldeki bilgiler hakkında açıklama istemek amacıyla bir araya gelmeleri gerekirdi.”
Hükümet temsilcileri toplantıda, fonların temin edildiği dönemde ülkenin içinde bulunduğu genel ekonomik ve arz durumunu ile hükümetin vatandaşlar için fiyat istikrarı ve gıda güvenliğini sağlamak için benimsediği politikayı açıkladılar. Ancak ayrıntı vermediler.
Destek politikası
Yemen hükümeti, temel malları destekleme stratejisine ilişkin olarak BMGK’ya sunulan raporda bahsedilenleri ‘mantıksız’ olarak nitelendirerek eleştirdi.
Hükümet toplantının ardından yaptığı açıklamada, söz konusu desteğin yarattığı nihai sonuç göz önüne alındığında ve desteğin yokluğundaki gerçeklikle kıyaslandığında söz konusu eleştirilerin "mantıksız" olduğunu belirtti.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Raporda iddia edilenler kabul edilemez. Özellikle de bu destek, Yemen'i şu an olduğundan daha kötü bir insani felaketten kurtararak geniş çaplı bir kıtlığı önlediği için kabul edilemez.”
Yemen yıllık raporu
BMGK Yaptırım Komitesi’ndeki uzmanlar tarafından sunulan raporda, Yemen Kalkınma ve Yeniden Yapılandırma Programı’nın bir parçası olarak Suudi Arabistan tarafından Yemen Merkez Bankası'na Ocak 2018'de yatırılan iki milyar dolar fona da değinildi.
Raporda, Suudi fonlarının amacının pirinç, şeker, süt ve un gibi emtiaları satın almaya yönelik kredi planlarını finanse etmek, gıda güvenliğini artırmak ve bu malların fiyatlarını yerel olarak dengelemek olduğu ancak Yemen Merkez Bankası’nın para birimlerini değiştirme kurallarını ihlal ederek döviz piyasasını manipüle ettiği belirtildi. Merkez Bankası’nın Suudi Arabistan’dan gelen fonların büyük bir kısmına, bazı tüccarlar için yaklaşık 423 milyon dolar değerinde kâr sağlayan karmaşık bir kara para aklama planına göre el koyduğu öne sürüldü.
BM uzmanlar ekibinin raporu, hükümete ve hükümetin kalkınma ve ekonomi dosyasındaki performansına yönelik eleştirilerin arttığı bir dönemde geldi. Yemen'de büyük bir kesim ve ekonomi gözlemcileri, hükümeti yolsuzluk ve yasa dışı servet dosyalarına karşı kararlı olmamakla suçluyor. BM raporuna göre bu durum, Yemenlilerin yaşadığı geçim sıkıntısının artmasına ve dünyanın en kötü insani krizi çerçevesinde ekonominin çökmesine katkıda bulundu.
Batı Şeria'da İsrail polisi (Reuters)
SDG mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusunda (AFP)
