Sudan Merkez Bankası’ndan dövizdeki resmi ve karaborsa fiyat farkını kaldırma talimatı

Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)
Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)
TT

Sudan Merkez Bankası’ndan dövizdeki resmi ve karaborsa fiyat farkını kaldırma talimatı

Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)
Hartum’daki Merkez Bankası’da bulunan yerel para biriminden banknotlar (AP)

Sudan Merkez Bankası yaptığı açıklamada, Sudan poundunda önemli bir devalüasyona yol açması beklenen bir hareketle bankalara bugün (Pazar) resmi ve karaborsa döviz kurundaki fiyat farkını kaldırma talimatı verdiğini bildirdi.
Merkez Bankası, bankalar ve döviz bürolarından yeni sistemin derhal yürürlüğe koyulmasını istedi.
Yeni karar, kırılgan bir siyasi geçişin ortasında yaşanan ekonomik krizi atlatmayı ve uygulanacak bir program doğrultusunda Uluslararası Para Fonundan (IMF) borç almayı hedefliyor.
Reuters haber ajansına göre, Merkez bankası, döviz kurunda karaborsayı ortadan kaldıracak kuru netleştirmedi ancak gönderdiği talimat mektubunda: kurun, bankalar ve döviz büroları arasındaki piyasa kuru baz alınarak günlük olarak belirleneceğini belirtti.
Talimata göre bankalar Merkez Bankası fiyatının (±) %5 olmak üzere arz ve talebe göre ve alış ile satış fiyatları arasındaki kâr marjı %0,5'i geçmeyecek şekilde belirleyecekler.
Analistler, neredeyse tüm işlemlerin bu oranda gerçekleşmesi durumunda karaborsanın ortadan kalkmasını düşük bir olasılık olarak görüyorlar. Çünkü, dolar resmi olarak 55 Sudan sterlininden işlem görürken, karaborsada 350-400 Sudan sterlinine kadar ulaştı.
IMF programı uygulanması kapsamında geçen yılın sonlarında döviz kuru hareketi bekleniyordu, ancak siyasi istikrarsızlık nedeniyle program ertelendi.
 



Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
TT

Trump, Fed Başkanı Jeremy Powell’ı görevden alabilir mi?

Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)
Trump, 2018’de Powell’ı Fed başkanı olarak atamıştı (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ı görevden alacağına dair iddialar gündemden düşmüyor.

Trump, dünkü açıklamasında Powell’ı görevden almasının “pek olası” görünmediğini söylemişti. Cumhuriyetçi lider, Powell'ın çok kötü bir iş çıkardığını savunmuş, Fed başkanının görev süresinin dolmak üzere olduğuna da işaret etmişti. 

Reuters’ın analizinde, Trump’ın Powell’ı görevden alma yetkisine sahip olup olmadığının belirsiz kaldığına dikkat çekiliyor. 

1913 tarihli Merkez Bankası Yasası, Fed Yönetim Kurulu üyelerinin yalnızca “geçerli bir gerekçe” gösterilerek görevden alınabileceğini söylüyor. Ancak sözkonusu “geçerli gerekçe” hukuken tanımlanmış değil. 

Genel kabul bunun yolsuzluk veya görevi kötüye kullanma gibi ciddi durumlara işaret ettiği yönünde, dolayısıyla politik görüş ayrılığı bu kapsama girmiyor. Cumhuriyetçi lider uzun süredir faiz indirimi için Powell’a baskı yapıyor.

Diğer yandan Powell’ın hem Fed başkanı hem de Fed Yönetim Kurulu üyesi olması süreci daha da karmaşıklaştırıyor. Powell’ın Fed başkanlığı görevi, Mayıs 2026’da sona eriyor ancak Yönetim Kurulu üyeliği 2028’e kadar sürecek. Trump, onu bir şekilde Fed başkanlığından alsa bile Merkez Bankası’nın kararları üzerinde hâlâ etkili olabilir. 

Analizde, Trump’ın Powell’ı iki pozisyondan almaya çalışmasının en tartışmalı adım olacağına ve sürecin mahkemeye taşınabileceğine işaret ediliyor. 

Wall Street Journal’ın (WSJ) haberinde de Trump’ın, faiz indirimi taleplerine yanıt vermeyen Fed’in bağımsızlığını sonlandırmaya çalıştığı yazılıyor. 

Amerikan gazetesinin analizinde, konuyla ilgili Türkiye’de atılan bazı adımlar örnek olarak gösteriliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, dönemin Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ı 20 Mart 2021’de görevden aldığı hatırlatılıyor. Bundan iki gün önce Merkez Bankası, politika faizini yüzde 17’den 19’a çıkarmıştı.

Analizde, Erdoğan’ın faiz oranlarının düşürülmesinin şirketlerin borçlanma maliyetlerini azaltarak enflasyonu düşüreceğini savunduğuna dikkat çekiliyor. Bu yaklaşımın, düşük faiz oranlarının ekonomik faaliyeti teşvik ederek fiyatları yukarı çektiği yönündeki yaygın kabul gören ekonomik ilkelerle çeliştiği yazılıyor.

2022’de enflasyonun yüzde 72’ye ulaştığı, Türk Lirası’nın ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 60 değer kaybettiği anımsatılıyor. 

Independent Türkçe, Reuters, Wall Street Journal