Gannuşi'nin üçlü toplantı girişimi Tunus muhalefetinin hedefinde

Tunus Hava Yolları'ndaki işçiler, bir Türk şirketi ile aralarındaki anlaşmazlık sonucunda varlıklarına el koyma kararının ardından Cuma günü Tunus'un başkentinde düzenlenen protestoya katıldı(EPA)
Tunus Hava Yolları'ndaki işçiler, bir Türk şirketi ile aralarındaki anlaşmazlık sonucunda varlıklarına el koyma kararının ardından Cuma günü Tunus'un başkentinde düzenlenen protestoya katıldı(EPA)
TT

Gannuşi'nin üçlü toplantı girişimi Tunus muhalefetinin hedefinde

Tunus Hava Yolları'ndaki işçiler, bir Türk şirketi ile aralarındaki anlaşmazlık sonucunda varlıklarına el koyma kararının ardından Cuma günü Tunus'un başkentinde düzenlenen protestoya katıldı(EPA)
Tunus Hava Yolları'ndaki işçiler, bir Türk şirketi ile aralarındaki anlaşmazlık sonucunda varlıklarına el koyma kararının ardından Cuma günü Tunus'un başkentinde düzenlenen protestoya katıldı(EPA)

Tunuslu muhalefet partileri Parlamento Başkanı Raşid Gannuşi’nin ülkenin üç başkanı; Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Parlamento Başkanı arasında art arda dört haftadır devam eden ve Cumhurbaşkanı Kays Said’in, Başbakan Hişam el-Meşişi hükümetindeki yeni bakanların yemin etmelerini reddetmesi ile ilgili siyasi krizi aşmak için bir toplantı yapma girişimini hedef aldı. Demokratik Akım ve Halk Hareketi liderleri, Tunus parlamentosunun yaptığı girişimleri ‘siyasi saçmalık’ olarak atnımladı tanımladı.
Demokratik Akım partisi liderlerinden biri olan Muhammed Ammar, Gannuşi’yi meclis kurumunu istismar etmekle suçladı. Parlamentodaki partilerin onu mevcut siyasi krize bir çözüm bulması için kendileri adına konuşmakla görevlendirmediğini söyledi. Ammar ayrıca Demokratik Akım partisinin bu girişimden önce, Başbakan’a Parlamento Başkanı ve ona destek veren siyasi akımların desteğini kazanmak için ‘ileriye kaçış politikası’ yerine doğrudan Cumhurbaşkanı ile görüşme çağrısında bulunduğuna dikkat çekti. Muhammed Ammar, Parlamento Başkanı tarafından yayınlanan yazışmaların meclis içindeki partileri hiçbir şekilde bağlamadığını ifade ederek, meclisin bu girişime katılmak ve desteklemek için toplanmayacağını vurguladı.
Öte yandan Halk Hareketi Partisi lideri Halid el-Kirişi, Parlamento Başkanı’nın girişiminin ‘hatalı bir adım’ olduğunu söyledi. Bu davranışı ‘keyfi’ olarak değerlendiren Kirişi, bunun yalnızca Nahda Hareketi grubu için bağlayıcı olduğunu ifade etti. Kirişi, girişimin ‘bir öneri formatında’ olmadığını yalnızca siyasi bir tutumu temsil ettiğine dikkat çekti. Bunun, Raşid Gannuşi’den güvenoyunun çekilmesi talebiyle mücadele bağlamında kafa karışıklığı yaratmayı amaçlayan bir adım olduğunu söyleyen Kirişi,  bakanlıkların değiştirilmesi konusunda Başbakan’ı Cumhurbaşkanı’na ‘meydan okumaya ve diyalogdan kaçmaya’ teşvik edeninin Parlamento Başkanı’nın kendisi olduğuna dikkat çekti.
Nahda Hareketi liderlerinin ikili oynadığına işaret eden Kirişi, bir yandan krizin üstesinden gelmek için üç başkan arasında bir toplantı yapılması çağrısında bulunduklarını fakat diğer yandan destekçilerine ‘meşruiyeti desteklemek ve Tunus anayasasını uygulamaya koyma’ gerekçesiyle 27 Şubat’taki mitinge kitlesel katılmanın gerekliliğine vurgu yaptıklarını söyledi.
Nahda Hareketi’nin yaptığı yürüyüş çağrısı; Hareket’in Ulusal Gençlik Ofisi tarafından düzenlendiği ve önümüzdeki Cumartesi gerçekleştirilmesi bekleniyor. Hareket bir toplantı gerçekleştirerek, bu yürüyüşün başarıya ulaşması için gençlerin katkıda bulunmasının gerekliliğine dikkat çekildi. Gençlik Ofisi tarafından yapılan açıklamalarda, parti içerisindeki ve destekçiler arasındaki gençleri, Cumartesi günü gerçekleştirilmesi beklenen mitinge demokratik olan bu ülkenin anayasasının korunması ayrıca kalkınma ile ilgili ve sosyal reformların uygulanmasının hızlandırılması için aktif ve güçlü bir katılım çağrısında bulunuldu.
Gözlemciler, Nahda Hareketi’nin bu yürüyüşten Tunus'taki popülaritesini ve büyük ölçüde yararlandığı devrim yolunu savunmak için sokağı seferber etme yeteneğini gösterme konusunda yararlanacağını düşünüyor.
Çoğu sol hareketin üyesi olan muhalefet partileri, 6 Şubat’ta başkent sokaklarında benzer bir protesto yürüyüşü düzenledi. Ancak güvenlik raporları katılımcı sayısının en fazla bin kişi olduğuna yeterli katılımın sağlanmadığını ortaya koydu.
Muhalif Özgür Anayasa Partisi Lideri Abir Musa, dün Suse kentinde gerçekleştirdiği mitingde yaptığı konuşmada, biriken siyasi anlaşmazlıkları çözmek için sokağa çıkma tehdidi konusunda iktidarı elinde tutan bazı partilerin, sokağa çıkmanın kan dökülmesine yol açacağını iddia edere halkı tehdit edip korkutmaya çalıştığını söyledi.  Ülkeyi mevcut durumdan kurtarmak için barışçıl protesto ve gösterilerin gerekli olduğunu vurguladı.
Abir Musa, bakan değişikliği konusu bağlamında önerilen bakanların yemin törenleri konusunda devam eden tartışmalar hakkında, “Ülkenin iktidardaki iki başkanı arasında yetkiler ve gündemler uğruna kemik kıran bir savaş olduğu düşünüldüğünde, bu çatışmanın ilkeli meselelerle ve ülkenin çıkarlarıyla hiçbir ilgisi yoktur” ifadelerini kullandı.
Musa, partisinin destekçilerinin ülkenin iflas etmesi ve ‘yabancı sermayenin elinde rehin kalması’ kabusunun ortaya çıkmasının ardından yoksulluk ve açlıktan muzdarip olduklarını söyleyen halkın taleplerini yerine getirmek için kuzeydeki Bizerte'den güneydeki Tatavin'e kadar Tunus sokaklarına ineceğini açıkladı. Abir Musa ayrıca, “Eğilmeyeceğiz, ellerimizi kanlı ellerin üzerine koymayacağız ... Galip geleceğiz” dedi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.