عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA İran

İran hükümeti, ABD'yi terör örgütü DEAŞ’ı güçlendirmeye çalışmakla suçladı

İran hükümeti, ABD'yi terör örgütü DEAŞ’ı güçlendirmeye çalışmakla suçladı
    Tahran/İHA
TT
TT

İran hükümeti, ABD'yi terör örgütü DEAŞ’ı güçlendirmeye çalışmakla suçladı

İran hükümeti, ABD'yi terör örgütü DEAŞ’ı güçlendirmeye çalışmakla suçladı

İran Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani yaptığı açıklamada, ABD'yi bölgede tekrardan terör örgütü DEAŞ’ı canlandırmaya çalışmakla suçlayarak, "İran ve bölgede terör ile mücadele eden diğer ülkeler, terör faaliyetlerinin yeniden canlanmasına izin vermeyecekler" dedi.
İran Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, Tahran'a sürpriz bir ziyarette bulunan Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin'i ile görüştü. İkili görüşmede ABD'nin Suriye'de İran destekli gruplara yönelik gerçekleştirdiği saldırısına tepki gösteren Şemhani, "ABD'nin bölgede gerçekleştirdiği bu saldırılar DEAŞ terör örgütünün yeniden güçlenmesine neden oluyor. Irak Meclisinin yabancı güçlerin ülkeden çıkartılmasına yönelik aldığı kararı uygulamada gecikmesi, bölgede gerilimi tırmandırmakta ve krize neden olmaktadır" ifadelerini kullandı. ABD'yi bölgede yeniden DEAŞ terör örgütünü canlandırmaya çalışmakla suçlayan Şemhani, "İran ve bölgede terör ile mücadele eden diğer ülkeler, terör faaliyetlerinin yeniden canlanmasına izin vermeyeceklerdir" dedi. Irak'ta istikrar ve güvenliğin sağlanmasının İran için önemli olduğunu kaydeden Şemhani, "Irak'ta bugün var olan güvenlik siyasi, askeri ve dini yetkililerin aralarındaki iş birliğinden kaynaklanıyor. Bunun korunması ve desteklenmesi gerekmektedir" dedi.
Bakan Hüseyin ise görüşmede, terörle mücadele eden Bağdat yönetimi için ekonomik refah ve güvenliğin önemine değinerek bölgesel iş birliğine vurgu yaptı. Bağdat yönetiminin İran'a olan doğal gaz ve elektrik borçlarının ödenmesine ilişkin mevcut engellerin kalktığına işaret eden Hüseyin, iki ülke arasında geliştirilen mali ödeme mekanizmasının kısa zamanda hayat bulacağını söyledi.
Dün ABD ordusu, Başkan Joe Biden'ın talimatıyla Suriye'deki İran yanlısı milislere hava saldırısı gerçekleştirmiş, ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby yaptığı açıklamada, "Başkan Biden'ın talimatıyla ABD askeri, gece saatlerinde Suriye'nin doğusunda İran destekli militan grupların kullandığı sistemlere hava saldırıları düzenledi. Başkan Biden, Amerikan ve koalisyon personelini korumak için harekete geçiyor" ifadelerini kullanmıştı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Mücteba Hamaney gerçekten babasının yerine mi hazırlanıyor?

Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
TT
TT

Mücteba Hamaney gerçekten babasının yerine mi hazırlanıyor?

Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölümüyle birlikte ülkenin yönetimine dair sorular ortaya atılırken en çok zikredilen isimlerden biri de Yüce Lider'in oğlu Mücteba Hamaney oldu. 

Hiçbir resmi rolü bulunmasa da ülkenin en etkili figürlerinden biri gibi görülen Hamaney, pek çok İranlı için gizemini koruyor. Zira kendisi ne kamuoyunda sıklıkla görülüyor ne de konuşma yapıyor. 

ABD'nin Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, 85 yaşındaki Ayetullah Ali Hamaney'in 54 yaşındaki oğlunu mercek altına aldı.

Mücteba Hamaney'in, kendi kişisel gücü olmadığı ve itaatkar bir tavır gösterdiği söylenen Reisi'nin döneminde istihbarat ve güvenlik yapılarındaki nüfuzunu artırdığını bildirdi. 

İran Yüce Liderliği için Reisi'nin hazırlandığının düşünüldüğü ancak helikopterin düşmesiyle birlikte bu konudaki soru işaretlerinin arttığı aktarıldı. 

WSJ'nin konuştuğu uzmanlara göre Mücteba Hamaney'in, babasının yerine geçme ihtimali düşük ve spot ışıklarının altından kaçınarak daha da güç kazanması bekleniyor.

Alman Uluslararası Politika ve Güvenlik Politikaları Enstitüsü'nde çalışan İran uzmanı Hamidreza Azizi şöyle düşünüyor:

Son 20 yıldır işler, Mücteba ve etrafındaki şebekenin kontrolünde. Şimdi Hamaney için asıl mesele, Reisi'yle aynı özelliklere sahip birini bulmak. Böylece Mücteba toplumun gözünün önünde olmadan gücünü koruyup artırabilir.

Mücteba Hamaney'in haziran sonunda düzenlenmesi planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de önemli bir rol oynaması bekleniyor. 

İran'ın geçici cumhurbaşkanı Muhammed Muhbir'in de Mücteba Hamaney'e sadık bir isim olduğuna işaret ediliyor. 68 yaşındaki Muhbir seçimlere kadar tüm meselelerde belirleyici olacak üç kişilik bir konseyin parçası.

Yüce Lider'e bağlı, milyar dolarlık yatırım fonu Setad'ın başkanlığını neredeyse 15 yıl boyunca yürüttü. 

Haberde 1969'da Meşhad'da doğan Mücteba Hamaney'in geçmişine de değinildi. Yüce Lider'in sitesine göre, Şah Rıza Pehlevi döneminde evlerine düzenlenen baskınlardan birinde babasının dövüldüğünü gördü. 

1979'de devrimden sonra Tahran'a taşınan ailenin babası hızla yükselirken oğlu da 1980-1988'de Irak'la yürütülen savaşta cepheye gitti. 

Daha sonra Devrim Muhafızları'nda önemli görevlere gelecek kişilerle burada tanışan Mücteba'nın nüfuzu özellikle 2000'lerin ortalarında geniş çaplı olarak konuşulmaya başladı. 

Değişimciler, 2005 ve 2009'da Mahmud Ahmedinecad'ın kendilerine karşı kazandığı zaferlerin Mücteba Hamaney tarafından ayarlandığını öne sürdü.

ABD, 2019'da Devrim Muhafızları ve Besic milisleriyle "babasının istikrarı bozan bölgesel hırslarını ve ülke içindeki baskıya dair hedeflerini ilerletmeye" çalıştığı gerekçesiyle onu yaptırım listesine aldı. 

2022'de Mehsa Emini'nin gözaltında ölmesinin ardından ülke çapında patlak veren gösterilerde nefret objesi oldu. Ev hapsinde tutulan eski cumhurbaşkanı adayı Mir Hüseyin Musevi, Yüce Lider'e seslenerek o pozisyona oğlunu hazırladığı haberlerini yalanlamasını istedi. Ancak yanıt gelmedi. 

Ali Hamaney hakkında kitap yazan ABD ve İran yurttaşı Mehdi Khalaji bütün bunlara rağmen söylentilere karşı çıkıyor:

Mücteba'nın yeni Yüce Lider olma arzusuna dair fikirler tamamıyla bir mit. Tarihsel deneyime dayanarak Hamaney'in ne kendi oğlunu ne de başkasını işaret edeceğini sanmıyorum.

İslam Cumhuriyeti'ni kuran Ruhullah Humeyni ve yerine geçen Ali Hamaney'in Yüce Liderlik pozisyonunun babadan oğula geçmesine karşı çıkmasını İslam'a aykırı görmesi de Khalaji'nin tahminlerini güçlendiriyor. 

Mücteba Hamaney'in yönetim deneyimi ve dini yeterliliği de bu göreve uygun görülmüyor.

Tennessee Üniversitesi'nden Saeid Golkar şöyle diyor:

Önemli kararların alındığı yerlerde onlarca yıldır tecrübe edinen Mücteba Hamaney'in rejimdeki bağlantıları eşsiz. Ancak onun atanması monarşiyi geri getirerek Hamaney'in mirasını lekeler.

Bazı uzmanlar da Ahmed Humeyni'nin Mücteba Hamaney'den de güçlü görüldüğünü ancak babasının 1989'da ölmesiyle birlikte işlerin değiştiğini bildiriyor. Hamaney ve dönemin cumhurbaşkanı Ekber Haşimi Rafsancani'yle sorunlar yaşayan Ahmed Humeyni, 1995'te henüz 45 yaşındayken hayatını yitirmişti. Kalp krizinin ölüme neden olduğu bildirilmişti.

Independent Türkçe, WSJ, BBC Türkçe