8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde izleyebileceğiniz 10 feminist film

Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)
Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)
TT

8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde izleyebileceğiniz 10 feminist film

Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)
Thelma ve Louis, feminist fiLm klasiklerinden biri kabul ediliyor (MGM)

Listedekilerin çoğu kadın yönetmenler tarafından çekilen ve bir kadının başrolde olduğu filmlerden oluşuyor.

1) Vecide 
Vecide (Wadjda) hem tamamı Suudi Arabistan'da geçen, hem de Suudi Arabistan'ın ilk kadın yönetmeni Hayfa El Mansur'un ilk kurmaca filmi olma özelliği taşıyor.
2012 tarihli filmde bir bisiklet satın almak isteyen 10 yaşındaki Vecide'nin bu amaçla Kuran'ı ezberden okuma yarışmasına girmesinin ardından yaşadıkları anlatıyor.
Film muhafazakar bir toplumda kız çocuğu ve kadın olmayı yalın bir dille izleyiciye aktarıyor.

2) Roma 
Yönetmen Alfonso Cuarón’un 2019'da 3 dalda Oscar kazanan filmi, 1970'lerin Meksika'sında ayrıcalıklı bir ailede hizmetçi olarak çalışan Cleo'nun hikayesine odaklanıyor.
Başkent Meksika şiddet olaylarına teslim olurken Cleo hem kişisel hem de siyasi sorunların ortasında kalmıştır.

3) Persepolis
2007 yapımı Persepolis, Marjane Satrapi'nin aynı ismi taşıyan ve çizgi roman olarak yazılmış otobiyografisinin sinemaya uyarlanmasıyla yapılmış animasyon filmi.
Vincent Paronnaud ile birlikte beyazperdeye uyarlanan Persepolis, İslam Devriminden sonraki yıllarda 1980’lerin Tahran’ında büyüyen dokuz yaşındaki Marjane’i konu alıyor.
Film, 2007'de Cannes Film Festivali Jüri Ödülü'nün de sahibi olmuştu.

4) Vagabond
Agnes Varda'nın 1985 yapımı filminde genç bir kadının donmuş bedeni Fransa kırsalında bulunur.
Film daha sonra Mona adlı genç kadının hayatının son haftalarında yaşadığı bir dizi karşılaşmaya odaklanır. Fransa kırsalında başıboş dolaşan ve toplum dışında yaşamayı seçmiş bir karakter olan Mona, erkeklerle olan karşılaşmalarınde seksizmi deneyimlerken kadınlar ona karşı daha naziktir. Hatta bazıları onun özgürlüğüne imrenmektedir.
Mona, filmlerindeki güçlü kadın karakterleriyle tanınan Varda'nın yarattığı en devrimci karakter olarak tanımlanıyor.

5) Balinanın Sırtında 

2002 tarihli Balinanın Sırtında (Whale Rider) filmi Yeni Zelanda'nın yerli halkı Maoriler arasında geçiyor.
Kız çocuklarının Whangara şefi olmasına izin verilmiyordur. Ama bu 11 yaşındaki Paikea için kabul edilebilir değildir. Peikea kaderinde balinalara binmek ve kabilesine liderlik etmek olduğunu düşünür. 
Niki Caro'nun filmi cesaret, liderlik ve meydan okuma kavramlarına odaklanıyor.

6) Makul Davranış 
Desiree Akhavan’ın hem oyuncu, hem senarist hem de yönetmen olarak yer aldığı Makul Davranış (Appropriate Behavior) otobiyografik dokunuşlarla dolu bir Brooklyn komedisi.
İranlı-Amerikalı Şirin kadın partneriyle ayrıldıktan sonra hem evsiz hem işsiz kalmıştır. Varoluşsal bir sorgulama içindeki Şirin ailesine biseksüel olduğunu söylemekte zorlanmaktadır.

7) Başsız Kadın
Arjantin filmi Başsız Kadın (The Headless Woman) Lucrecia Martel'in yönettiği ve senaryosunu yazdığı 2008 tarihli bir psikolojik gerilim.
Filmde bir taraftan bir trafik kazasına karışan orta yaşlı ve orta sınıftan bir kadının yaşadığı sarsıntıyı izleriz. 
Film bir yandan da Arjantin'de 1970'lerdeki diktatörlük döneminde binlerce sendikacı, solcu öğrenci ve aktivistin kaybedilmesi hikayesini işler.

8) Thelma ve Louis
1996 tarihli filmde Susan Sarandon ve Gena Davis güçlerini birleştirip her şeyi arkalarında bırakan ve bir haftasonu otomobille yolculuğa çıkan iki kadını anlatıyor. 
Birbirlerinin en büyük destekçisi olan iki kadın sırf cinsiyetleri nedeniyle kendilerine uygulanmak istenen ayrımcılık ve tacizlere karşı durur.
Yönetmeni bir erkek (Riddley Scott) olsa da film dünya genelinde "kültürel ve tarihsel önemdeki" feminist filmlerden biri olarak kabul ediliyor.

9) Skandal
Jay Roach'ın yönettiği Skandal (Bombshell) filmi gerçek bir hikayeden uyarlandı.
Film, Fox News'ta çalışan kadın televizyonculara kanalın CEO'su Roger Ailes'ın yaptığı cinsel saldırıları ve kadınların onu ne pahasına olursa olsun yerinden etmeye çalışmasını anlatıyor.
2019 yapımı filmde Charlize Theron, Nicole Kidman ve Margot Robbie gibi yıldızlar boy gösteriyor.

10) Aslan Yürekli
Adeze Obiagu'nun babası hastadır. Babası kendi erkek kardeşinin şirketin başına başına geçmesini istiyordur ama Adeze şirketin lideri olmaya kararlıdır. 
Nijeryalı Genevieve Nnaji'nin hem yönettiği hem de oynadığı 2018 yapımı Aslan Yürekli (Lionheart) beklenmeyeni gerçekleştirmekten başka çaresi olmayan bir kadının hikayesini anlatıyor.

Independent Türkçe/Vogue, Harper's Bazaar, BFI, Hello
 
 



İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
TT

İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)

Bilim insanları bazı incir ağacı türlerinin yüksek miktarda karbondioksiti taşa çevirebildiğini buldu.

Bütün ağaçlar havadaki karbondioksiti toplayarak bunu selülöz gibi bitkiyi meydana getiren yapılara dönüştürür. Bazı ağaçlarsa CO2'yi kalsiyum oksalat adı verilen kristal bir bileşiğe çevirir. Bu bileşik daha sonra kireçtaşı ve tebeşir gibi taşların ana bileşeni olan kalsiyum karbonata dönüştürülebilir.

Kalsiyum karbonattaki inorganik karbon toprakta organik karbona kıyasla çok daha uzun süre kalabildiğinden daha etkili bir CO2 tutma yöntemi sunuyor.

Zürih Üniversitesi'nden Dr. Mike Rowley liderliğindeki bir araştırma ekibi bazı incir ağaçlarının da karbondioksitten şaşırtıcı seviyelerde kalsiyum karbonat üretebildiğini keşfetti. 

Araştırmacılar Kenya'nın Samburu bölgesine özgü üç incir ağacı türünü belirledikten sonra kalsiyum karbonatın ağaçtan ne kadar uzakta oluştuğunu inceledi. Ayrıca bu süreçte rol alan mikrobiyal toplulukları da tespit ettiler. 

Bilim insanları senkrotron analizi yoluyla kalsiyum karbonatın hem ağaç gövdelerinin dış kısmında hem de ağacın derinlerinde oluştuğunu buldu.

Çalışmanın bulgularını Prag'da düzenlenen Goldschmidt Konferansı'nda yarın sunması beklenen Dr. Rowley "Beni gerçekten şaşırtan ve hâlâ şaşırdığım şey, kalsiyum karbonatın ağaç yapılarının beklediğimden çok daha derinlerine inmesiydi" diyerek ekliyor: 

Bunun ağaç yapısındaki çatlaklarda gerçekleşen yüzeysel bir süreç olmasını bekliyordum.

Çalışmanın bulguları ağaç öldükten çok sonra bile karbonun toprakta kalacağına ve böylece meyveleri için dikilen incir ağaçlarının ekstradan iklim faydaları sağlayabileceğine işaret ediyor.

Dr. Rowley, "Ağaçların büyük bir kısmı toprak üstünde kalsiyum karbonata dönüşüyor" diyor: 

Ayrıca toprağın beklenmedik yerlerinde kök yapılarının yüksek konsantrasyonlarda kalsiyum karbonata dönüştüğünü görüyoruz.

İnceledikleri ağaçlar arasında en büyük etkiyi Ficus wakefieldii türünün yarattığını saptayan ekip, ağacın su ihtiyacını ve meyve verimini ölçmeyi ve farklı koşullar altında ne kadar CO2 tutulabileceğini araştırmayı planlıyor.

Bu ağaçların yaygınlaşması, iklim krizinin arkasındaki en önemli nedenlerden biri olan karbondioksitin atmosferden uzaklaştırılmasına büyük katkı sağlayabilir.

Independent Türkçe, Phys.org, New Scientist, Goldschmidt Konferansı