Avrupa, pandeminin üçüncü dalgasıyla karşı karşıya

Yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) üçüncü dalgasının bazı Avrupa devletlerini ele geçirmesi, İtalya’nın sert kapanma kısıtlamaları uygulamasına, Almanya’daki üst düzey bir sağlık görevlisinin ise, virüsün üçüncü dalgasının başlamasına yönelik uyarıda bulunmasına neden oldu. Diğer yandan, Çek Cumhuriyeti’ndeki hastaneler, salgının hızla yayılması sonucu çok büyük bir baskı altında olmaları sebebiyle Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden yardım talebinde bulundu.
Çoğu Avrupa ülkesi, şimdiye kadar 23 milyondan fazla insanı koronavirüse karşı aşılayan İngiltere ile karşılaştırıldığında, 3 ila 7 milyon arasında değişen aşılama sayıları ile aşı kampanyalarının yavaş ilerlemesinin ardından kampanyalarını hızlandırmaya çalışıyorlar. AB’deki sağlık yetkilileri, iki hafta önce vaka sayısının sabitlendiğini ancak bazı ülkelerde restoranlar, mağazalar ve sosyal aktivitelerin yeniden açılması dahil olmak üzere kısıtlama önlemlerinin hafifletilmesinin ardından vaka sayılarında tekrar bir artış gözlemlendiğini bildirdi.
Dünya ülkeleri, koronavirüse karşı aşılama kampanyalarını yoğunlaştırmaya çalıştığı bir zamanda, İrlanda dün (Pazar) kan pıhtılasmasına sebep olmasına yönelik endişeler nedeniyle AstraZeneca aşısının kullanımını askıya alan son ülke oldu. Danimarka, Norveç ve Bulgaristan da dahil olmak üzere çok sayıda ülke geçtiğimiz hafta kan pıhtılarına sebep olduğuna yönelik endişeler nedeniyle İsveç-İngiliz ilaç devi AstraZeneca tarafından üretilen aşıların kullanımını dondurdu.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ise aşının uygulanması ile kan pıhtılaşması arasında nedensel bir ilişki bulunduğunun doğrulanmadığını vurguladı. Üretici şirket ve Avrupa İlaç Ajansı (EMA) da AstraZeneca aşısının güvenli olduğu konusunda ısrar ettiler. AstraZeneca sözcüsü, uygulanan 17 milyondan fazla aşı dozu arasından kaydedilen vakalarla ilişkin güvenlik verileri analizinin, aşının kan pıhtılarının oluşma riskini arttığına dair herhangi bir kanıt elde edilemediğini belirtti. Sözcü, “Aslında, Kovid-19’a karşı AstraZeneca aşısına yönelik bu tür olaylar için ifade edilen sayılar, aşılan olmamış nüfuslarda doğal sebeplerle kaydedilen sayıdan daha az” olduğunu söyledi.
AstraZeneca aşısı, aşıların dünya çapında adil dağılımını sağlamayı amaçlayan ve WHO tarafından desteklenen Covax girişimi kapsamında, dünyanın en yoksul ülkelerine ulaştırılan aşıların en ucuzu ve en büyük miktarını temsil ediyor. Geniş çaplı aşılama çalışmaları, dünya çapında 2,6 milyondan fazla insanın ölümüne neden olan salgını sona erdirmek için son derece önemli.
İrlanda AstraZeneca aşısı uygulamayı durdurdu
İrlanda Sağlık Bakanlığı Sözcüsü, Fransız haber ajansı AFP’ye yaptığı açıklamalarda, “Kovid-19’a karşı AstraZeneca aşısı ile aşılama sürecinin, 14 Mart Pazar sabahından itibaren geçici olarak ertelendiğini” belirtti. Bu adım, İrlanda Ulusal Aşılama Danışma Komitesi’nin (NIAC) “Norveç İlaç Ajansı’ndan, AstraZeneca aşısının uygulanmasının ardından 4 yetişkinde kan pıhtılaşması oluştuğuna dair yeni raporların ardından” önlem olarak aşının kullanımının askıya alınması tavsiyesinin ardından geldi.
İrlanda Sağlık Direktörü Yardımcısı Dr. Ronan Glynn, “AstraZeneca aşısı ile bu vakalar arasında herhangi bir bağlantı olduğunun henüz doğrulanmadığını, bu adımın, daha fazla bilgi alınması beklenirken atıldığını” belirtti. Hükümet tarafından çarşamba günü güncellenen verilere göre İrlanda’da şu ana kadar yaklaşık 570 bin doz koronavirüs aşısı uygulandı. Bu aşıların 109 bini AstraZeneca tarafından üretilen aşılardı.
İrlanda, ocak ayı başlarında dünyadaki en yüksek enfeksiyon yayılımını kaydeden ülke olarak, vaka sayılarında yükselmenin gözlemlenmesinin ardından şu anda üçüncü bir karantina dönemini uyguluyor.
Sağlık yetkililerinin bildirdiğine göre, İtalya’nın Piyemonte bölgesi, aşı olan bir öğretmenin cumartesi günü hayatını kaybetmesinin ardından pazar günü AstraZeneca aşısının kullanımını askıya aldı. Yaşı bildirilmeyen kadın, Torino’nun kuzeyinde bulunan Biella kentinde yaşamını yitirdi. Piyemonte Bölgesi Sağlık Danışmanı Luigi Genesio Icardi, “Bu adım, aşının uygulanması ile ölüm vakaları arasında nedensel bir ilişki olup olmadığı öğrenilmesi beklenirken atılan ihtiyati bir adımdır” ifadelerini kullandı.
İtalya perşembe gününden bu yana, aşının pıhtılaşmaya neden olmasına yönelik endişeler nedeniyle AstraZeneca aşılarının bir partisinin kullanımını askıya almaya karar verdi.
Norveçli yetkililer, aşıların uygulanmasının ardından “Deri altı kanama geçiren ileri yaşlarda olmayan kişilere ilişkin hoş olmayan birkaç rapor alındığını” belirttiler. Yetkililer ayrıca “AstraZeneca aşısı yaptıran, ileri yaşlarda olmayan kişilerde, kan pıhtılaşması veya beyin kanamasına ilişkin üç rapor daha aldığını” açıkladı.
AstraZeneca’nın itibarı, cumartesi günü AB’ye yapılan sevkiyatlarda bir teslimat sıkıntısı olduğunu duyurması ile bir darbe daha aldı. Bu duyuru, salgının şiddetli bir şekilde vurduğu kıtada, aşılama kampanyalarının aksamalar ile başlaması nedeniyle eleştirilere maruz kalan AB liderleri için de bir başka darbe oldu.
Almanya’nın Bavyera Eyaleti yerel Sağlık Bakanı Klaus Holetschek, üretici firma tarafından AstraZeneca aşılarının sevkiyatlarının azaltılmasına eleştirde bulundu. Holetschek, haftalık BILD am Sonntag gazetesinin pazar günkü sayısında bunun “Asla kabul edilemez” olduğunu ve güveni büyük ölçüde zedelediğini söyledi. Holetschek, İngiliz-İsveç ilaç firmasının aşı ihracatı kısıtlamaları ile bu adımını gerekçelendirdiğini ancak “İhracat kısıtlamalarının, insanların hayatları pahasına olmasının mümkün olmadığını” belirtti.
Bavyera Eyaleti, özellikle sınır bölgelerinde aile hekimleri tarafından 1 Nisan itibariyle aşılamaya başlamayı planlıyor. Sağlık Bakanı açıklamalarında “Nisan ayı başında geleceği duyurulan aşının tedarik edilmesi ve her seviyede hızlı bir şekilde dağıtılması önemli” dedi. AstraZeneca şirketi cuma günü, geçtiğimiz günlerde AB ülkelerine 220 milyon doz yerine sadece 100 milyon doz aşı tedarik edebileceğini açıklamıştı.
Diğer yandan Fransız hükümeti dün yaptığı açıklamada, hastaneler vaka sayılarındaki artışla mücadele etmekte zorlanırken, bu hafta Paris bölgesinde yoğun bakım ünitelerindeki 100’e yakın hastanın başka hastanelere sevk edilmelerinin planladığını belirtti. Yetkililer, yavaş bir başlangıca tanık olan aşılama kampanyasını hızlandırmak için çalışırken, başkent ve çevresinde yaklaşık 12 milyon insanı etkileyen yeni bir kapanma önlemleri uygulamaktan kaçınmayı umuyorlar.
İtalya Sağlık Bakanı Sağlık Bakanı Roberto Speranza dün yaptığı açıklamada, hükümetin ülkenin dörtte üçüne uygulayacağı yeni kısıtlamalarının, ilkbaharın ikinci yarısında hafifletilmesine izin vermeyi umduğunu söyledi. Speranza’nın açıklamaları, bugün (Pazartesi) itibari ile yürürlüğe girerek, 6 Nisan’a kadar devam edecek olan ve Paskalya tatilini de kapsayan kısıtlamaların öncesinde geldi.

Millî Savunma Bakanlığı, PKK bölgelerindeki askeri operasyonların bu bölgeler temizlenene kadar devam edeceğini ve PKK'nın tasfiye edilmesi ve silahlarının teslim edilmesi kararının uygulanarak PKK tehdidinin ortadan kaldırılacağını bildirdi. Millî Savunma Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri ve Bakanlık Sözcüsü Tuğamiral Zeki Aktürk, ordunun ‘terör örgütü PKK militanları tarafından kullanılan bölgelerde, bölge temizleninceye ve bölücü terör örgütü Türkiye için tehdit olmaktan çıkıncaya kadar azim ve kararlılıkla operasyonlara devam edeceğini’ belirtti.

PKK pazartesi günü, 26 yıldır Türkiye'de tutuklu bulunan kurucusu Abdullah Öcalan'ın 27 Şubat'ta Marmara Denizi'nin güneyinde bulunan İmralı Cezaevi'nden yaptığı çağrıya cevaben 5-7 Mayıs tarihleri arasında bir kongre düzenleyerek kendisini feshettiğini ve silah bırakacağını duyurdu.

efrgtyhu — *Öcalan 27 Şubat'ta İmralı Cezaevi'ndeki hücresinden PKK'nın feshedilmesi çağrısında bulundu. (EPA)*

Öcalan'ın çağrısı, AK Parti'nin Cumhur İttifakı'ndaki büyük ortağı Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın desteğiyle ‘terörden arındırılmış Türkiye’ girişimini başlatmasının ardından geldi.

Temkinli tutum

Aktürk haftalık basın brifinginde şunları söyledi: “Silahlı kuvvetlerimiz, bölücü terör örgütü PKK tarafından kullanılan bölgelerde, mağara, sığınak, barınak, mayın ve el yapımı patlayıcıların tespit ve imhasına yönelik kara arama tarama faaliyetlerine, bölgenin temizlendiği ve devletimize yönelik herhangi bir tehdit oluşturmadığı kesinleşinceye kadar azim ve kararlılıkla devam edecektir.”

Türk ordusu, Nisan 2022'den bu yana Kuzey Irak'taki PKK mevzilerine karşı Pençe-Kilit olarak bilinen ve öncesinde Pençe-Kartal adı verilen bir hava operasyonu ile hava destekli bir kara harekâtı yürütüyor. Bu harekât PKK'nın kabiliyetlerini ve faaliyetlerini ciddi ölçüde zayıflattı ve Kuzey Irak'taki kalelerinden Türkiye'ye karşı operasyon başlatma kabiliyetini sınırladı.

Aktürk, 1984 yılından bu yana Türk devletine karşı silahlı mücadele yürüten PKK'nın dağılma ve silah bırakma kararını gecikmeksizin uygulaması gerektiğini söyledi.

dcfrgt — *Pençe-Kilit Harekâtı kapsamında Kuzey Irak'ta PKK'ya ait bir mağarayı tarayan Türk askerleri (Millî Savunma Bakanlığı)*

Sahada atılacak somut adımların yakından takip edildiğine dikkat çeken Aktürk, aynı zamanda Türk kuvvetlerinin devam eden harekâtın sabote edilmesi, sözlü ve fiili provokasyonlar da dâhil olmak üzere her türlü duruma karşı hazır ve nazır olduğunu vurguladı.

PKK silahlarını nasıl teslim edecek?

Türkiye'de son derece tartışmalı bir konu olan PKK silahlarının teslimi ile ilgili olarak Savunma Bakanlığı'ndan resmi bir kaynak, “Ülkemizdeki ilgili birimler tarafından, bölge ülkelerindeki muadilleriyle koordineli şekilde bir mekanizma kurulacak” dedi.

Kaynak, “Bu süreç, ülkemizdeki ilgili kurumlarla koordinasyon içinde, son derece hassas bir biçimde yürütülecek… Terör örgütü PKK’nın tasfiyesi kararının uygulanmasına yönelik tüm saha adımlarını yakından takip edeceğiz. Terör örgütünü kullanan ülkelerden ve kendi içinden gelen, örgütün kendisini feshetme yönünde aldığı bu kararı desteklemeyen provokasyonlara karşı dikkatli olunması gerektiğini vurgulamakta fayda görüyoruz” ifadelerini kullandı.

9o0p — *Kuzey Irak dağlarındaki PKK militanları (AFP)*

Aynı bağlamda, Türkiye'nin karar alıcı çevrelerine yakın Hürriyet Gazetesi yazarı Abdulkadir Selvi, PKK'nın silahlarını teslim etmesine ilişkin bir harita ortaya koyarak, sürecin istihbarat servisi tarafından doğrulanacağını ve bu projenin haziran ayı sonuna kadar tamamlanmasının beklendiğini söyledi. Selvi, kendi kaynaklarına dayanarak Türkiye, Irak ve Suriye'de PKK militanlarının silahlarını teslim edecekleri merkezlerin belirlendiğini ve her ülkedeki silahsızlanma sürecinin o ülkeyle ortaklaşa kurulan bir mekanizma tarafından Türk istihbaratıyla koordineli bir süreçte kontrol edileceğini kaydetti.

Türk istihbaratının silahların teslim edileceği yerlerle ilgili kapsamlı bir çalışma yürüttüğünü söyleyen Selvi, Birleşmiş Milletler'in (BM) sürecin denetlenmesinde herhangi bir rolü olduğunu reddetti. Türkiye'nin silahların bırakılmasına ilişkin karar, değerlendirme ve onayının, Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunacağı bir rapora dayanacağını söyledi.

Selvi, PKK'nın silah bıraktığının teyit edilmesinin ardından ‘demokratikleşme’ sürecinin başlayacağını ve PKK militanları, yaşlı mahkumlar ve cezaevlerindeki hastalar için yasal adımlar atılacağını ifade etti.

Avrupa, pandeminin üçüncü dalgasıyla karşı karşıya

İrlanda AstraZeneca aşısının kullanımını askıya alıyor