Tahran, dondurulan fonlarla ilgili verilen sözün ardından Güney Kore gemisini serbest bıraktı

İran'ın ocak ayında el koyduğu Güney Kore bandıralı MT Hankuk Chemi petrol tankeri dün sabah Bender Abbas Limanı’ndan ayrıldı. (AP)

Seul'un ABD yaptırımları doğrultusunda Güney Kore bankalarında dondurulmuş olan İran fonlarını serbest bırakma yönünde çaba göstereceğine söz vermesinin ardından İran, geçtiğimiz ocak ayından bu yana Devrim Muhafızları tarafından alıkonan Güney Kore gemisini serbest bıraktı. Açıklama, Güney Koreli bir yetkili tarafından dün yapıldı.
Resmi IRNA ajansının bildirdiğine göre de İran Dışişleri Bakanlığı, çevre kirliliğiyle ilgili bir soruşturmanın tamamlanması ardından Güney Kore hükümetinin ve geminin sahibi şirketin talebi üzerine MT Hankuk Chemi petrol tankerinin serbest bırakıldığını doğruladı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade dün yaptığı açıklamada, Arap Körfezi ve Umman Denizi'nde uzun kıyılara sahip olan İran’ın çevre koruma da dahil olmak üzere denizcilik düzenlemelerine tam olarak uyduğunu ve bu yöndeki her türlü ihlali izlediğini vurguladı. Serbest bırakma kararında kaptanın bölgede daha önce herhangi bir ihlalde bulunmadığının da dikkate aldığını söyledi.
Tankerin geçtiğimiz ocak ayında Umman Sultanlığı açıklarında, Hürmüz Boğazı'nda alıkonulmasının ve İran'ın Güney Kore’den bankalarında dondurulmuş halde bulunan 7 milyar doları serbest bırakmasını talep etmesinin ardından diplomatik kriz yaşanmıştı.
Dünkü açıklamalarda iki taraf da donmuş fonlara ilişkin bir açıklamada bulunmadı. Ancak İran medyasında, adı açıklanmayan İranlı bir yetkiliye dayandırılan haberlerde Güney Koreli yetkililerin sorunu çözmek ve ilişkileri güçlendirmek için çalışacakları bilgisi yer aldı.
Reuters’ın haberine göre Güney Kore Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, iki tarafın da geminin alıkonulması ile fonların ayrı meseleler olduğu, Güney Kore'nin fonların serbest bırakılmasına yardımcı olacağı konusunda anlaştığını aktardı. İsminin gizli kalmasını isteyen yetkili, “Fon meselesini çözme konusundaki güçlü eğilimimizi dile getirdik” ifadelerini kullandı.
AFP’nin Güney Kore medyasından aktardığına göre Güney Kore Ulusal Meclis Başkanı Chung Sye-kyun yarın İran’ı ziyaret ederek yetkililerle bir araya gelecek.
İran televizyonunun aktardığına göre İran Başsavcısı Yardımcısı, İran’ın ABD yaptırımlarına uymaları nedeniyle Samsung ve LG şirketlerinin İran pazarına geri dönüşünü engelleyeceğini bildirerek “Samsung ve LG şirketleri zor koşullarda İranlıları yalnız bıraktı” ifadelerini kullandı. Geçtiğimiz mart ayında, İran fonlarının serbest bırakılmasına izin verme yönünde Tahran ile anlaşmaya varıldığını duyuran Seul, aynı zamanda bu anlaşmanın yürürlüğe girmesi için ABD’nin yeşil ışık yakması gerektiğine dikkat çekmişti. Ancak bu tür bir anlaşmayı kabul etmediğini duyuran ABD, yaptırımlar nedeniyle dondurulmuş İran fonlarının Tahran’ın nükleer anlaşmada öngörülen yükümlülüklerine tam olarak uymasını sağlamadan serbest bırakılamayacağını vurgulamıştı.
İdari prosedürlerin ardından geminin İran'dan ayrıldığını belirten ve kaptan ile denizcilerin sağlığının iyi olduğunu bildiren Güney Kore Dışişleri Bakanlığı ise açıklamasında fonların serbest bırakılması talebine atıfta bulunmadı.
Tahran söz konusu tankerin suyu kimyasallarla kirlettiğini öne sürerken Güney Kore ise geminin kirliliğe neden olmadığını savundu. Bakanlık yetkilisi, İran'ın nakliye şirketine karşı suç duyurusunda bulunmaktan vazgeçtiğini bildirdi.
İran, geçtiğimiz şubat ayında Güney Kore Dışişleri Bakan Yardımcısı’nın Tahran'ı ziyaretinin ardından kaptan hariç 20 kişilik mürettebatın tümünü serbest bırakmayı kabul etmişti. Geminin ve mürettebatının rehin alındığı iddialarını yalanlayan Tahran, Güney Kore'nin İran fonlarını zorla alıkoyduğunu vurgulamıştı.