SOHR raporu: Suriye’de Nusayri iç çatışması büyüyor

SOHR Şam ve kırsalında güvenlik kaosunun arttığını söylüyor

6 Nisan’da İdlib kırsalındaki tarihi bir yerde Halep’ten yerinden edilmiş bir Suriyeli (AFP)

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) yayınladığı son insan hakları raporu Şam rejiminin kontrolündeki bölgelerde yaşanan ekonomik krizin etkilerinin daha da kötüleştiğini ortaya koydu. Lazkiye’de rejim yanlısı milisler arasındaki “çatışmalarla” eş zamanlı olarak Esed aşiretinin kalesi olan Kardaha’da tansiyonun yükselmesine dikkati çekti.
SOHR, raporunda “Suriye rejiminin kontrolünde bulunan bölgeler, günlük yaşam ile ilgili olarak felaket koşullarına tanık oluyor. Temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının anormal bir şekilde yükselmesi, halkın en basit günlük ihtiyaçlarını karşılayamaması, büyük krizler ve ekmek ile yakıt alabilmek için oluşturulan uzun kuyrukların ortasında yaşam gerçekliği, aynı hızda devam ederse gerçek bir kıtlık yaşanabileceğine dair uyarı çanları çalıyor” ifadelerini kullandı.
Ürdün sınırındaki Dera ili geçtiğimiz ay “güvenlik kaosu ve suikast olaylarında” ön plana çıktı. Zira SOHR 39’u rejim ve birimlerine mensup işbirliği yapan ve uzlaşan güçlerden olmak üzere 48 kişinin öldüğünü belgeledi. Aynı şekilde Dera’da geçtiğimiz ayın 18’inde “Suriye devriminin başlamasının yıldönümünde el-Ömeri Camii meydanında ve diğer yerlerde toplu gösteriler düzenlendi. Gösterilerde Suriyelilerin farklı oluşumları ile özgürlük, adalet ve eşitlik talebinde bulunmak üzere meydanlara çıktığı Suriye devriminin parametreleri ve ilkeleri vurgulandı”.
Kuneytra kırsalında ise rejime bağlı güvenlik güçleri 10 tutukluyu serbest bıraktı. Bu adım “ünlü Saydnaya Askeri Hapishanesi’nde yaklaşık iki yıl süren bir tutukluluk süresinden sonra” geldi. Geçtiğimiz ayın 5’inde Suveyda ilinin batı kırsalındaki el-Harba kasabasında kimliği belirsiz cesetler bulundu. Buna ek olarak kasaba sakinleri üzerine birkaç el kurşun sıkılarak öldürülmüş ve meçhul bir şekilde devlet hastanesi yakınlarındaki bir arabaya atılmış Ürdün uyruklu genç bir erkek cesedi buldu. Aynı zamanda Suveyda ilinin batı kırsalındaki el-Harba kasabasında silahlı kişiler, bir çiftçinin motosikletini çalmak için önünü keserken Suveyda’nın batı kırsalındaki üç çiftçi kimliği belirsiz silahlı kişiler tarafından kaçırıldı.
Suriye Dürzilerinin merkezi Suveyda, 1925 yılında Fransızlara karşı yapılan Büyük Suriye Devrimi’nin Başkomutanı Sultan Paşa el-Atraş’ın ölümünün yıldönümünde el-Kurayya kasabasında Suveyda halkı ve sakinleri tarafından düzenlenen bir gösteriye tanık oldu. Sultan Paşa’nın memleketi el-Kurayya’da düzenlenen gösteriye onlarca kişi katıldı ve tutukluların serbest bırakılması için sloganlar atıldı.
2011’de barışçıl muhalif gösterilerin başlamasının yıldönümü olan 15 Mart’ta Şam, geniş çaplı bir güvenlik alarmına geçilmesine tanık olmuştu. Rejimin kontrol noktalarının Doğu Guta ve Batı Guta’nın tüm bölgelerine çıkan ana ve ara yolları kapatmasının yanı sıra kontrol noktaları sıklaştırıldı ve ara yollarda ve ana caddelerde bazı geçici kontrol noktaları oluşturuldu. SOHR “Bu, rejime bağlı güvenlik birimlerinin Batı Guta'da Suriye devriminin yıldönümünde rejimin kontrol noktalarına karşı askeri operasyonlar gerçekleştirmek amacıyla başkente girmeyi planlayan üç kişiyi tutuklaması ve üç kişiyi de öldürmesi sonucunda geldi” şeklinde açıklama yaptı.
Şam'ın güneyinde rejime bağlı güvenlik birimleri ve İran yanlısı milisler, Babila ve Seyyide Zeyneb bölgeleri arasındaki yolu toprak yığınları ile kapattı.
17 Mart’ta İsrail'in Şam Uluslararası Havaalanı’na birkaç kilometre uzaklıkta bulunan rejim güçlerine ait askeri garnizonları vurmasının ardından İranlı milislere ait silah depolarını hedef alan hava saldırıları sonucunda başkent çevresinde patlamalar meydana geldi.
Halep iline gelince SOHR raporunda, ülkenin bozkır bölgesi olan Badiye’de İranlı milislerin kontrolündeki Halep-Hama-Rakka üçgeninde Halep’in güney kırsalındaki Hanasır’ın Recm es-Savan bölgesindeki tarım arazilerinden birinde Tel ed-Daman kırsalı sakinlerinden dört çobanın cesedinin bulunduğunu belgeledi.
Deyr-i Zor'un doğu kırsalında İran milislerinin kontrolündeki el-Meyadin kentinde, el-Berid bölgesi yakınlarında boğazı kesilerek öldürülmüş elleri bağlı genç bir erkek cesedi bulundu. Diğer taraftan Şii Kudüs Tugayı üyelerinden bir grup, Deyr-i Zor kentindeki Devlet Güvenlik Şubesi binasına şahsi silahlarla saldırdı. SOHR’a göre saldırı sonucu Kudüs Tugayı’ndan iki kişi hayatını kaybetti.
Ülkenin kuzeybatısında SOHR “Beşşar Esed’in memleketi el-Kardaha kenti, özellikle büyük bir ekonomik çöküşün ortasında Esed’i destekleyen çevrelerde, Esed aşiretine mensup kişiler ile diğer Nusayri aşiretler arasında elektronik ve bilgisayar ithalatı ve ticareti ile bu konuyla ilgili diğer meseleler hakkında büyük tartışmalara tanık oldu” şeklinde açıklama yaptı. Aynı şekilde SOHR’a göre Lazkiye kırsal kesimi de iç çatışmalar ile birlikte rejime bağlı silahlı milislerin kendi aralarındaki büyük bir gerginliğe tanık oldu. SOHR yaptığı açıklamada “Lübnan’daki Suriye İstihbarat Dairesi'nin eski Başkanı Gazi Kenan’ın memleketi Bhamra köyünde duvarlara Esed rejimine karşıt sloganlar yazılmasının ardından gözaltı operasyonu başlatıldı. Rejime bağlı güvenlik birimleri baskınlar düzenleyip bazı kişileri gözaltına aldı. Bhamra, Kardaha’nın bitişiğinde yer alıyor” ifadelerini kullandı.