Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun’dan göstericilere milletvekillerini ‘özgürce’ seçme çağrısı

Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)
Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)
TT

Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun’dan göstericilere milletvekillerini ‘özgürce’ seçme çağrısı

Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)
Dün Cezayir’in başkentinde gerçekleşen gösterilerden (Reuters)

Yağmur ve düşük sıcaklıklar dün Cezayirlilerin başkent ve diğer büyük şehirlerde sokaklara çıkmasını engellemezken, göstericiler ‘rejim değişikliği’ ile ‘ordu tarafından yönetilmeyen sivil devlet’ çağrısında bulundu. Gösterilerin 113. haftasında binlerce Cezayirli, 10 gündür cezaevlerinde açlık grevinde bulunan 23 tutukluyla dayanışma halinde olduklarını bildirdi.
Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun ise önceki gün bir televizyon konuşmasında Cezayirlileri, tamamen özgürce ve medeni yollarla Ulusal Halk Meclisi milletvekillerini seçmeye davet etti. Açıklamasında, izledikleri demokratik yolun barış ve güvenliğin temellerini sağlamlaştırmayı hedeflediğini söyleyen Tebbun, bunun devlet kurumlarının, siyasi sınıfın ve sivil toplum aktörlerinin ortak çabalarıyla gerçekleştirmeye çalıştığı şeyle ülkenin yüksek menfaati ile ilişkili olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanının konuşmasının ertesi günü Cuma namazı çıkışı sonra yüzlerce Cezayirli özellikle parlamento binasının olduğu sokakta bir araya geldi. Kısa bir süre sonra batıdaki Bab el Vad bölgesiyle doğu banliyölerindeki el Harraş mahallesinden gelen iki blok birleşerek başkentin merkezindeki göstericilerle birleşti. Göstericiler eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’nın yedinci dönemde de aday olacağını açıklamasının ardından 22 Şubat 2019’da halk hareketinin başladığı günden itibaren gündeme gelen sloganları attı.
Cezayirli avukat ve siyasi aktivist Mukran Ait el-Arabi sosyal medya hesabından tutukluların grevine ilişkin yaptığı açıklamada, “Siyasi otorite, görüşleri nedeniyle Cezayirlileri tutuklamayı ne zaman bırakacak? Yargı yasa dışı tutuklamaları ne zaman durduracak? Anayasanın 123. Maddesi sanığın adli soruşturma işlemleri sırasında serbest kalacağı hükmüne tabidir. Fikir ve siyaset sebebiyle bir insanı hapse atmak mümkün değildir” şeklinde konuştu.
Arabi açıklamasında, bir zamanlar dünyanın ilgi ve hayranlık odağı olduğu Cezayir’in ciddi bir sebep olmadan vatandaşlarını tutukladığını ifade ederek, Cezayir’in birçok sorunu olduğunu, özellikle yüksek yaşam maliyeti, işsizlik, kırsal kesimdeki kötü yollar ve hastanelerde tedavinin zorluğu gibi konular aileler için sorun olduğunu aktardı. Kesintisiz bir şekilde Cezayirlilerin yaşadığı trajediden bahsedebileceğini söyleyen avukat, ancak en önemli meselenin gençlerin önemsiz sebeplerde tutuklanması konusu olduğunu vurguladı.
Maurice Audin Meydanı’ndaki göstericilerden biri cezaevlerinde açlık grevi yapan 23 tutukluya ait fotoğrafların olduğu bir pankart taşıdı. Bahsi geçen tutuklular kamu düzenine zarar verme ve ülkede kaos yaymakla suçlanıyor. Göstericilerin taşıdığı pankartlarda,  şartlar ne olursa olsun eylemlerin devam edeceğini bildiren sloganlar yazıyor.
Cezayir'deki İnsan Hakları Savunma Birliği, son 10 gündür açlık grevi yapan tutuklulardan 8’inin sağlık durumlarının kötüleşmesi sebebiyle önceki akşam hastaneye kaldırıldığını duyurdu. Birlik, tutukluların gösterilere katılma bahanesiyle cezaevinde olduklarını belirterek serbest bırakılmaları çağrısında bulundu. Ramazan ayının ilk gününden bu yana işçileri grev yapan posta ve ulaştırma sektöründen Selim bin Udeh, “Yetkililer sokak baskısına rağmen boyun eğmiyor. Buteflika ve ailesi gösterilerin ilk haftalarında yönetime sığında ancak sokaklardaki halkın umutsuzluğuyla istifa etti. Buteflika’dan sonra gelen güç ise koronavirüs salgınını geçtiğimiz yılki anaysa değişikliği referandumunu uygulamak için kullandı. Halk hareketi referandumu engellediği gibi sonuçlar yüzde 23’ü geçmedi. Cezayirlileri oy kullanmaktan caydırmak için halk seferberliği yine aynısını yapacak” dedi.
Diğer yandan başkentte polis karakolunun önünde toplanan öfkeli kalabalık, yetkililerden gösteriler sırasında tutuklanan üniversite profesörünü serbest bırakmasını talep etti. Ülkenin doğu ve batı banliyölerinde gerçekleşen gösterilerde halk hareketi, yaklaşan parlamento seçimlerini reddettiklerini yineledi.

 


Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.