عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
EKONOMİ

Suudi Arabistan’ın petrol dışı gelirleri yılın ilk çeyreğinde yüzde 39 oranında arttı

Yılın ilk çeyreğinde gider 212 milyar riyale (56 milyar dolar) ulaşırken, bütçe açığı 7,4 milyar riyal (1,98 milyar dolar ) oldu

Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)
    Riyad/Bender Muslim
TT
TT

Suudi Arabistan’ın petrol dışı gelirleri yılın ilk çeyreğinde yüzde 39 oranında arttı

Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan bütçesi, yılın ilk çeyreğinde toplam gelirlerde ve petrol dışı gelirlerde bir artış kaydetti (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı dün, bu yılın ilk çeyreğindeki bütçe performansını açıkladı.
Açıklamaya göre bu yılın ilk çeyreğinde gelir 204,7 milyar riyal (55 milyar dolar) gider ise 212 milyar riyal (56 milyar dolar) olarak kaydedildi. Hem petrolden hem de petrol dışı kaynaklardan elde edilen toplam gelirde yüzde 7 büyüme sağlandı.
Petrol gelirlerinin yüzde 9 oranında düştüğü bir dönemde, bu yılın ilk üç ayında petrol dışı gelirlerde yüzde 39 oranında dikkat çekici bir artış kaydedildi. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde 63,3 milyar riyal (17 milyar dolar) olan petrol dışı kaynaklardan elde edilen gelir 88,1 milyar riyale (23 milyar dolar) ulaştı.
Bakanlık açıklamasına göre bütçe açığı ise 7,4 milyar riyal (2 milyar dolar) oldu. Açıklamada iç borç payı 513 milyar riyal olan toplam kamu borcunun 901 milyar riyali (240 milyar dolar) aştığı belirtildi.
Dün yapılan bütçe açıklamasına göre Suudi Arabistan hükümeti, 2021 yılının ilk çeyreğinde en önemli sübvansiyonlar grubu olan bazı hayati süreçler için ayırdığı ve 2020'nin aynı çeyreğinde 3,4 milyar olan bütçeyi 2 yüzde 56 artırarak toplam 5,4 milyar riyale yükseltti. Ayrıca emtia ve hizmet giderleri geçtiğimiz yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 2 artarak 27,6 milyar riyal oldu.
 Cidde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Dr. Salim Bağcaci, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, 2021 yılının ilk çeyreğine ilişkin gelirin esasen katma değer vergisinden kaynaklandığını söyledi. Mal ve hizmetlerden elde edilen vergi gelirlerinin yılın ilk çeyreğinde yüzde 75 artarken, diğer vergi gelirlerinin ise yüzde 46 artmasının dikkat çekici olduğuna işaret eden Dr. Bağcaci, bunun devletin petrol dışı gelirler için bütçe kalemlerini etkinleştirme politikasının başarılı olduğunu açıkça gösterdiğini belirtti.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Pazartesi günü, Suudi Arabistan reel gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) bu yıl yüzde 2,1 oranında büyümesinin beklendiğini açıkladı. Petrol dışı kaynaklarla elde edilen GSYİH’nın ise bu yıl yüzde 3,9 olarak tahmin edildiği açıklamada, OPEC+ grubunun anlaştığı mevcut petrol üretim oranı çerçevesinde Suudi Arabistan’da bu yıl petrol kaynaklı GSYİH’da yüzde 0,5’lik daralma beklendiği belirtildi.
IMF, Suudi Arabistan bütçesindeki açığın ise bu yıl GSYİH'nın yüzde 4,2'sine gerileceğini ve beklenenden biraz daha düşük olacağını kaydetti.
Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı, geçtiğimiz Nisan ayında Suudi Arabistan ile 2021 yılı için yapılan Suudi Arabistan ekonomisine ilişkin 4. madde konsültasyonu kapsamındaki istişarelerin sonuçlanmasının ardından IMF uzmanlarından oluşan heyet tarafından yayınlanan son açıklamayı memnuniyetle karşıladı. IMF heyeti açıklamasında, Suudi Arabistan’ın ekonomik reformlarda olumlu sonuçlar elde ettiğini belirtti. Açıklamada işsizlik oranındaki düşüş ve enflasyonda bir daralma ile ekonominin toparlanmaya devam etmesinin beklendiği vurgulandı.
Suudi Arabistan hükümetinin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına hızlı ve kararlı bir şekilde yanıt vermesiyle salgının neden olduğu vaka ve can kaybı sayısını azaltmada başarılı olduğu belirtilen açıklamada, hükümet ve Suudi Arabistan Merkez Bankası tarafından başlatılan kamu ekonomisi, finans sektörü ve istihdam destek programlarının, Kovid-19 salgınının vatandaşlar ve özel sektör üzerindeki mali ve ekonomik yansımalarını hafifletmedeki rolüne övgüde bulunuldu. Açıklamada bu başarının, son aylardaki aşılama kampanyasında kaydedilen büyük ilerlemeyle desteklendiği ifade edildi.
Açıklamada, Suudi Arabistan ekonomisinin, bakanlıklar ve kurumlar arasında güçlü bir yönetim ve iş birliği yapısı oluşturmayı, hükümet ve finans hizmetleri düzeyinde dijital dönüşümün hızını artırmayı ve iş gücü piyasasındaki hareketliliğe esneklik ve güçlü güvenlik marjları sağlayan kamu ekonomisi ve finans sektörü politikaları uygulanmasını amaçlayan 2030 Vizyonu’yla uyumlu çabalar sayesinde krizi yönetebildiğine dikkat çekildi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.